Esas No: 2011/824
Karar No: 2011/1455
Yargıtay 22. Hukuk Dairesi 2011/824 Esas 2011/1455 Karar Sayılı İlamı
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA : Davacı, feshin geçersizliğine ve işe iadesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkeme, isteği kısmen hüküm altına almıştır.
Hüküm süresi içinde davalı Afyonkarahisar Valiliği avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı vekili, davacının ... Tabuldot Ltd. Şti. Taşeronluğunda Sosyal Sigortalar İl Müdürlüğü 0-6 yaş çocuk yuvasında servis elemanı olarak 04.09.2007 tarihinde çalışmaya başladığını, Temmuz 2009 tarihinde apandist ameliyatı geçirdiğini, sonrasında 20 gün rapor aldığını, rapor dönüşü 03.08.2009 tarihinde Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü tarafından işe başlatılmak istenmediğini ve iş akdinin haksız olarak sona erdirildiğini ileri sürerek, feshin geçersizliğinin tesbitine, davacının işe iadesine, davacı işçinin işe iadesi için işverene müracaatında hak kazanmak üzere 4 aylık ücretinin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline, karara rağmen süresinde başvurusu halinde işe başlatılmaz ise 8 aylık brüt ücreti tutarında tazminatın davalılardan müteselsilen tahsiline karar verilmesini dava ve talep etmiştir.
Davalı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu vekili cevabında, davacının işvereni durumunda olmadıklarını, işyerinin mutfağında yemek pişirme, yemek alım dağıtım ve servis hizmetlerinin diğer şirkete ihale yoluyla verildiğini, şayet işveren konumunda kabul edilirse mahkemenin görevsiz olduğunun kabulü gerektiğini, husumet itirazında bulunduklarını, davacının çeşitli sorunlarının işverene bildirildiğini, firma çalışanlarının işine son verme haklarının kendilerinde bulunmadığını, işverenle işçi arasında iş akdi bulunmadığını bildirmiş, haksız davanın reddini talep etmiştir.
Davalı ... Tabuldot cevabında, kendisinin davacı ile sorununun bulunmadığını, Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü yetkililerinin beyanlarına göre davacıdan randuman alınamadığı bildirilerek il müdürlüğü tarafından işten çıkarıldığını, haksız davanın reddini talep etmiştir.
Mahkemece, davacının iş akdinin ... Tabuldot Yemek Güvenlik Hizmetleri Ltd. Şti. ile imzalandığı,bu şirketin Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü 0-6 yaş çocuk yuvasının ihale ile yemek yapım, dağıtım ve servis işlerini aldığı, Sosyal Hizmetler İl
Müdürlüğü yetkililerinin davacı ile sorun yaşaması üzerine Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü tarafından davacının işten çıkarıldığı, ancak işveren tarafından iş akdinin haklı ve geçerli sebeplerle feshedildiğinin kanıtlanamadığı, Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğünün çalıştırılan işçilerin işten çıkarılması yahut alınması konusunda birebir yetkisinin bulunduğu da dikkate alındığında hukuki sorumluluğunun işveren ile birlikte olduğu, bu haliyle İş Kanununun 18, 19, 20 ve 21. maddeleri çerçevesinde işe iade davası koşulları yönünden dava şartlarının Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü de dikkate alınarak değerlendirilmesi gerektiği, bu haliyle işçilerin çalıştırılması ücret hak ve alacaklarında hukuki sorumluluğu bulunan Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğünün de haksız ve geçersiz olarak işçinin iş akdini feshettiğinin kabul edilmesi gerektiği belitilerek,davacının iş akdinin feshinin geçersizliğine, işe iadesine,davacının yasal süresinde başvurusuna rağmen davalılarca süresi içinde işe başlatılmaması halinde ödenmesi gereken tazminat miktarının davacının kıdemi, fesih nedeni dikkate alınarak takdiren 2 aylık brüt ücreti tutarında belirlenmesine,davacının işe iadesi için işverene süresi içinde müracaatı halinde hak kazanılacak olan ve kararın kesinleşmesine kadar en çok 4 aya kadar ücret ve diğer haklarının davalılardan tahsiline karar verilmiştir.
Davalı Afyonkarahisar Valiliği Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü vekili tarafından karar temyiz edilmiştir.
4857 sayılı İş Kanununun 2/6 son cümlesi uyarınca asıl işveren, alt işverenin işçilerine karşı o işyeri ile ilgili olarak bu Kanundan, iş sözleşmesinden veya alt işverenin taraf olduğu toplu iş sözleşmesinden doğan yükümlülüklerden alt işverenle birlikte sorumludur. 4857 sayılı İş Kanunu ile asıl işverenin, bu Kanundan, iş sözleşmesinden ve alt işverenin taraf olduğu toplu iş sözleşmesinden doğan yükümlülüklerden sorumlu tutulması şeklindeki düzenleme, asıl işverenin sorumluluğunun genişletilmesi olarak değerlendirilmelidir. Bu durumda, ihbar, kıdem, kötüniyet ve işe iade sonucu işe başlatmama tazminatları ile ücret, fazla çalışma, hafta tatili, bayram ve genel tatili, yıllık izin, ikramiye, pirim, yemek yardımı, yol yardımı gibi tüm işçilik haklarından birlikte sorumluluk esastır.
Feshin geçersizliği ve işe iade davasının alt ve asıl işveren ilişkisinde, her iki işverene birlikte açılması halinde, davacı işçi alt işveren işçisi olup, iş sözleşmesi alt işveren tarafından feshedildiğinden, feshin geçersizliği ve işe iade yükümlülüğü alt işverenindir. Asıl işverenin iş ilişkisinde sözleşmenin taraf sıfat bulunmadığından, asıl işverenin işe iade yönünde bir yükümlülüğünden sözedilemez. Asıl işverenin işe iade kararı sonrası işçinin işe başlamak için başvurması ve alt işverenin işe almamasından kaynaklanan işe başlatmama tazminatı ile dört aya kadar boşta geçen süre ücretinden yukarda belirtilen hüküm nedeni ile alt işverenle birlikte sorumluluğu vardır.
Somut uyuşmazlıkta, davalılar arasında asıl işveren-alt işveren ilişkisi kurulmuş olup, davacının yaptığı iş itibariyle belirli süreli iş sözleşmesi koşulları olmadığından davacının hizmet aktinin belirsiz süreli olduğunun kabulü ile, iş aktinin feshinin usulüne uygun olmadığı anlaşıldığından davacının alt işveren işyerine işe iadesine , asıl işverenin, alt işverenin işçilerine karşı o işyeri ile ilgili olarak bu kanundan, iş sözleşmesinden alt işverenle birlikte sorumlu olacağı kuralı dikkate alınarak işe başlatmama tazminatı ve boşta geçen süre ücretinden birlikte sorumlu tutulması gerektiğinden yazılı şekilde hüküm kurulması hatalı bulunmuştur.
4857 sayılı İş Yasasının 20/3 maddesi uyarınca Dairemizce aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
HÜKÜM: Yukarda açıklanan gerekçe ile;
1. Mahkeme kararının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. Davalı alt işveren tarafından gerçekleştirilen feshin GEÇERSİZLİĞİNE ve davacının ... Tabuldot Yemek Güvenlik Hizmetleri Limited Şirketi işyerine İŞE İADESİNE,
3. Davacının yasal süre içinde başvurusuna rağmen davalı işverence süresi içinde işe başlatılmaması halinde davalılar tarafından müştereken ve müteselsilen ödenmesi gereken tazminat miktarının davacının kıdemi, fesih nedeni dikkate alınarak takdiren davacının 2 aylık brüt ücreti tutarında BELİRLENMESİNE,
4. Davacı işçinin işe iadesi için işverene süresi içinde müracaatı halinde hak kazanılacak olan ve kararın kesinleşmesine kadar en çok 4 aya kadar ücret ve diğer haklarının davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilinin GEREKTİĞİNE,
5. Harç peşin alındığından yeniden alınmasına yer olmadığına,davacı tarafından peşin ödenen 15.60 TL harç giderinin davalı ... Tabildot Yemek Güvenlik Hizmetleri Ltd.Şti.’den alınarak davacı tarafa ödenmesine,
6. Davacının yapmış olduğu 25.00 TL yargılama giderinden kabul ve red oranına göre takdiren 18.00 TL’nın davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine, kalan miktarın davacı üzerinde bırakılmasına,
7. Karar tarihinde yürürlükte bulunan tarifeye göre 1.000.00 TL ücreti vekaletin davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
8. Karar tarihinde yürürlükte bulunan tarifeye göre 1.000.00 TL ücreti vekaletin davacıdan alınarak davalı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu (Afyonkarahisar İl Müdürlüğü)’ na verilmesine,Kesin olarak 29/09/2011 gününde oybirliği ile karar verildi.