Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2022/3205 Esas 2022/9354 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Davacı, apartmanda çöp toplama, temizlik ve servis hizmeti görmek suretiyle kapıcı olarak çalıştığını iddia ederek işe iade ve tazminat talebinde bulundu. Ancak davalı kurum, davacının çalışmadığını, apartmanın kapıcılık hizmetine ihtiyaçlarının olmadığını ve kapıcı dairesinin apartman getirisi için kiralandığını belirtti. İlk derece mahkemesi davayı reddetti.
Bölge adliye mahkemesi ise davacının istinaf başvurusunu esastan reddetti. Ancak temyiz incelemesi yapıldığında, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davaların kamu düzeni ile ilgili olduğuna dikkat çekildi. Bu nedenle tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip gerek görüldüğünde kendiliğinden araştırma yapılarak delil toplanabileceği belirtildi. Tanık ifadeleri arasında çelişki olduğundan, komşu işyeri sahipleri veya komşu oturanlardan seçilip tespit edilecek tanıkların dinlenerek davacının kapıcı olarak mı yoksa kapıcı dairesinde kiracı olarak mı oturduğu belirlenmeliydi. Bu nedenle ilk derece mahkemesinin hükmü bozuldu.
Kanun Maddeleri:
- Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu Geçici 7. Maddesi
- 506 Sayılı Kanunun 79/10. Maddesi
- 5510 Sayılı Kanunun 86/9. Maddesi

Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi
İlk DereceMahkemesi : ... 16. İş Mahkemesi


çalışmadığını, apartmanın 10 daireli olması nedeniyle kapıcılık hizmetine ihtiyaçlarının olmadığını, apartman getirisi olsun için kapıcı dairesinin davacıya kiralandığını, apartmanda her dairenin kendi çöpünü attığını ve apartman temizliğinin gönüllülük esası ile beraber yapıldığını beyanla davanın reddini istemiştir.
Davalı Kurum vekili, davacının hiç bildiriminin bulunmadığını beyanla davanın reddini istemiştir.
III-İLK DERECE MAHKEME KARARI
Mahkemesince “...Davanın reddine,...” karar verilmiştir.
IV-BAM KARARI
Bölge Adliye Mahkemesince, “...1-Davacı vekilinin istinaf isteminin 6100 sayılı HMK'nın 353/1-b.1 maddesi uyarınca esastan reddine ,...” karar verilmiştir.
V-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ
Davacı vekili müvekkilinin apartmanda çöp toplama, temizlik ve yaşlı daire sakinlerine servis hizmeti görmek suretiyle hizmet akdine dayalı olarak kapıcı olarak çalıştığını bu kapsamda apartmandaki daire sakinlerinin ve bu kişilerin yakınlarının ifadeleri esas alınarak davanın reddine karar verilemeyeceğini beyanla kararın bozulmasını istemiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Hizmet tespitine ilişkin talebin yasal dayanağı 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun geçiş hükümlerini içeren Geçici 7. maddesi gereğince 506 sayılı Kanunun 79/10. ve 5510 sayılı Kanunun 86/9. maddeleri olup Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin bu tür davalar kamu düzeni ile ilgili olduğundan özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmeleri zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip gerek görüldüğünde kendiliğinden araştırma yapılarak delil toplanabileceği açıktır.
Eldeki davada, dinlenen apartman sakinleri ile yakın adreste kapıcılık yaptığını beyan eden tanık ifadesi arasında çelişki bulunduğundan, komşu işyeri sahipleri veya komşu işyerinin bildirimli çalışanları ile aparman yakınında komşu oturanlardan seçilip tespit edilecek tanıkların dinlenerek davacının kapıcı olarak mı yoksa kapıcı dairesinde kiracı olarak mı oturup oturmadığı, kapıcı olarak çalıştı ise hangi tarihlerde kapıcı olarak çalıştığı hususları sorularak belirlendikten sonra dosya içerisine alınan bilirkişi raporu da değerlendirilerek varılacak sonuca göre bir karar verilmelidir.
Bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararının kaldırılarak, İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine, dosyanın kararı veren İlk derece Mahkemesine gönderilmesine, 16/06/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.