Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2022/5238 Esas 2022/9350 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Davacı, Kurum işleminin iptali ile yaşlılık aylığının kesildiği tarihten itibaren yeniden bağlanması ve ödenmeyen aylıkların yasal faiziyle ödenmesi istemiyle dava açmıştır. İlk derece mahkemesi davanın kabulüne, ancak istinaf sonrasında Bölge Adliye Mahkemesi davanın reddine karar vermiştir. Temyiz başvurusu sonrasında Yargıtay kararı bozmuş ve Kurumun yararlanabileceği kanun maddelerinin değerlendirilmesi gerektiğini belirtmiştir. 6552 sayılı Yasanın 58. maddesi ile 5510 sayılı Yasaya eklenen Geçici 54. madde sahte sigortalılıkta uygulanamayacak olsa da, Kurumun kabulünde sigortalının yararlandırılıp yararlandırılmayacağına bakılması gerektiğini belirtmiştir. Kanun maddeleri: 6552 sayılı Yasanın 58. maddesi, 5510 sayılı Yasaya eklenen Geçici 54. madde.

Mahkemesi : Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi
İlk DereceMahkemesi : Samsun 3. İş Mahkemesi


Dava, Kurum işleminin iptali ile yaşlılık aylığının kesildiği tarihten itibaren yeniden bağlanması ve ödenmeyen aylıkların yasal faiziyle ödenmesi istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı davalı vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun kabulüne, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına ve davanın reddine karar verilmiştir.
Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesince verilen kararın, davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM:
Davacı vekili, müvekkilinin 1479 sayılı Kanunu tabi olarak esnaf çalışmaları nedeniyle oda kaydına da dayanılarak tescilinin yapıldığını, bağkur ve isteğe bağlı sigortalılık süresi üzerinden 1998 yılından itibaren yaşlılık aylığı alırken davalı Kurum tarafından yıllar sonra oda kaydı geçersiz kabul edilerek bir kısım bağkur hizmetlerinin iptal edildiğini, aylığın kesildiğini, oda kaydına ilişkin tespit edilen usulsüzlükte müvekkilinin hiçbir dahlinin bulunmadığını, haksız işlemin iptali ile kesilen yaşlılık aylığının kesildiği tarihten itibaren yeniden bağlanarak ödenmeyen aylıkların yasal faizleriyle ödenmesi gerektiğine karar verilmesini istemiştir.
II-CEVAP:
Davalı Kurum vekili, 2011 yılında yapılan teftiş sonucunda sigortalılığa esas oda kaydında oda kayıt süresinin sonlandırılmasına dair kayıtta usulsüzlük bulunduğundan bu kayda istinaden verilen bağkur sigortalılık süresinin iptal edildiğini, yaşlılık aylığı koşulları oluşmadığından da aylığın iptal edildiğini, yapılan Kurum işlemlerinin usul ve yasaya uygun olduğunu beyanla davanın reddini istemiştir.
III-İLK DERECE MAHKEME KARARI
Mahkemesince “...Davanın kabulüne;
Davacının, yaşlılık aylığını iptal eden Kurum işleminin iptaline,
Kesilen aylığın kesildiği tarihten itibaren tekrar bağlanmasına, ödenmeyen aylıkların ise her birinin ödeme tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı kurumdan alınarak davacı tarafa ödenmesine,...” karar verilmiştir.
IV-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Bölge Adliye Mahkemesince, “...Davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile yukarıda belirtilen ilk derece mahkemesi kararının 6100 sayılı HMK'nın 353/1-b.2 hükmü gereğince kaldırılmasına,
- davanın reddine,...” karar verilmiştir.
V-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ
Davacı vekili, haklı davasının kabulü gerekirken reddine dair verilen kararın bozulmasını istemiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Dosya kapsamından davacının 1.3.1998 tarihinden itibaren 1947 gün 506 sayılı yasaya tabi sigortalılık süresi ile 20.4.1982-31.12.1983, 22.3.1985-31.12.1991, 14.4.1992-30.4.1992 tarihleri arasında 1479 sayılı Yasaya tabi 3066 gün olmak üzere toplam 5013 günle yaşlılık aylığı almaya başladığı, davalı Kurum tarafından 29.12.2010 tarihli müfettiş raporuna göre oda kaydı geçersiz kabul edilerek yaşılılık aylığına esas 22.3.1985-31.12.1991 arası bağkur hizmetlerinin iptal edildiği ve 19.12.2000-18.10.2011 tarihleri arasında ödenen yaşlılık aylığının yersiz ödeme olarak borç çıkarıldığı anlaşılmaktadır.
Eldeki davada Kurum işleminin iptali talep edilmiş Bölge Adliye Mahkemesince davanın reddine karar verilmiş ise de verilen hüküm eksik araştırma ve incelemeye dayalıdır.
6552 sayılı Yasanın 58. maddesi ile 5510 sayılı Yasaya eklenen Geçici 54. madde “Mülga 4355 sayılı Ticaret ve Sanayi Odaları, Esnaf Odaları ve Ticaret Borsaları Kanunu, mülga 5373 sayılı Esnaf Dernekleri ve Esnaf Dernekleri Birlikleri Kanunu ve mülga 507 sayılı Esnaf ve Küçük Sanatkârlar Kanununa göre; esnaf ve sanatkâr siciline veya odasına ya da her ikisine birden kayıtları bulunmakla birlikte üye kayıtlarının mevzuata uygun olarak yapılmadığının tespit edilmesi üzerine, Kuruma kayıt ve tescili yapılmakla birlikte, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki sigortalılık süreleri geçersiz sayılarak iptal edilen sigortalılardan 22.03.1985 tarihinden sonraki sürelere ait prim, gecikme zammı ve gecikme cezalarının 31.12.2013 tarihine kadar ödenmiş olması şartıyla 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki sigortalılıkları başlangıç tarihinden itibaren geçerli sayılır..." hükmünü içermekte olup; anılan yasal düzenlemeyle getirilen lehe uygulamanın, sahte sigortalılıkta uygulanması mümkün değil ise de; Mahkemece, öncelikle sigortalının anılan yasal düzenlemeden yararlandırılıp yararlandırılmayacağı, yararlandırma hususunun Kurumun kabulünde olup olmadığı, konusunda davacıya verilecek mehille kuruma başvurusu sağlanmalı ve varılacak sonuca göre değerlendirme yapılmalıdır.
O hâlde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun kabulüne ilişkin kararı kaldırılarak verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 7.Hukuk Dairesi kararının, yukarıda açıklanan nedenlerle HMK'nun 373/2. maddesi gereği BOZULMASINA, dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine 16.6.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.