Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2022/6762 Esas 2022/9434 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
İlk Derece Mahkemesi : Hekimhan Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi


Dava, Kurum işleminin iptaliyle iptal edilen hizmet sürelerinin gerçek ve fiili olduğunun tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kısmen kabul kısmen reddine dair verilen karara karşı davalı Kurum tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince verilen kararın davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının davalı ... Nak. Tic. San. Ltd. Şti. çalışanı olduğunu, 26/01/2010 ve 01/03/2012 tarihleri arasında çalıştığının tespitini talep etmiştir.
II-CEVAP
Davalı SGK vekili cevap dilekçesinde özetle ; hak düşürücü sürenin geçtiğini, söz konusu iş yerinin sahte bir iş yeri olduğunu, davanın reddini talep etmiştir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
“Davacı ...'ın 28/01/2010 - 31/03/2012 tarihleri arasında davalı ... Nak. Tic. San. Ltd. Şti. İş yerinde hizmet akdi ile çalıştığının tespitine, fazlaya ilişkin talebin reddine” karar verilmiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
“Davalı SGK vekilinin, Hekimhan Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi'nin 01/04/2021 tarih ve 2018/345 Esas - 2020/110 Karar sayılı kararına yönelik istinaf başvurusunun, HMK'nin 353/1-b maddesinin (1) numaralı alt bendi uyarınca esastan reddine” karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı Kurum vekili, kurum müfettişlerinin bildirim yapılan işyerinin sahte bir işyeri olduğunu tespit etmesi üzerine kurumca yapılan işlemin yerinde olduğu, aksinin ancak yazılı delillerle ispat edilebileceği, raporların çelişkili olduğu, eksik araştırma ve incelemeyle karar verildiği gerekçeleriyle kararın bozulmasını talep etmiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Kurum müfettişlerince düzenlenen inceleme raporuna istinaden, davacı adına 1024273 sicil nolu davalı işyerinden bildirim yapılan 28.01.2010 – 31.03.2012 tarihleri arasındaki çalışmalarının gerçek olmadığının tespit edilerek bu tarihler arasındaki bildirimlerinin iptal edildiği, bunun üzerine eldeki davanın açıldığı anlaşılmıştır.
Dava, 506 sayılı Kanunun 79/10. (5510 sayılı Kanun’un m. 86/9.) maddesi uyarınca açılmış hizmet tespiti davasıdır. Hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılanların hizmetlerin tespitine ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkindir. Bu nedenle özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu çerçevede hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyerek, gerekli araştırmaların re'sen yapılması ve kanıtların toplanması gerektiği göz önünde bulundurulmalıdır.
Mahkemece bir takım araştırmalar yapılmış ve tanık dinlenmişse de verilen hüküm eksik araştırmaya dayalıdır.
Mahkemece re’sen araştırma ilkesi gereğince, davacının kamyon şoförü olarak çalıştığı beyan edildiğinden, adına trafik cezası kesilip kesilmediği, hangi tarihten bu yana sürücü belgesi bulunduğu sorulmalı ve gerektiğinde kolluk vasıtasıyla hangi araçlarda çalıştığı araştırılmalı, oluşacak sonuca göre bir karar verilmelidir.
Öte yandan, davacının talebi 26.01.2010–01.03.2012 tarihleri arasında olmasına rağmen mahkemece talep aşılarak davacının 28.01.2010–31.03.2012 tarihleri arasında çalıştığının tespitine karar verilmiş olması hatalıdır
O halde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince istinaf isteminin esastan reddine dair kaldırılarak ilk derece mahkemesince verilen karar bozulmalıdır.
SONUÇ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi kararının HMK'nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak ilk derece mahkemesi kararının yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, dosyanın ilk derece mahkemesine, karadan bir örneğin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 20.06.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.