Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2021/10858 Esas 2022/9465 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Mahkeme, hizmet tespiti istemiyle açılan davada delillerin yetersiz olduğunu belirterek kararı kısmen kabul etmiştir. Ancak davalı işverenin kamu kurumu olması ve sigortalı çalışanların kayıtlarının belgelere dayandırılması gerekliliği nedeniyle eksik araştırma yapıldığına karar vermiştir. Davacının çalışma sürelerinin tespiti için ilgili tanıkların beyanlarının dinlenmesi ve diğer delillerin de göz önünde bulundurulması gerektiğini belirten mahkeme, kararı bozmuştur.
Kanun maddeleri: 506 sayılı Kanunun 79/10. (5510 sayılı Kanun’un m. 86/9.) maddesi.

Mahkemesi :Asliye Hukuk (...) Mahkemesi

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, Yargıtay (kapatılan) 21. Hukuk Dairesinin bozma ilamına uyularak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalı ve feri müdahil Kurum vekillleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Dava, 506 sayılı Kanunun 79/10. (5510 sayılı Kanun’un m. 86/9.) maddesi uyarınca açılmış hizmet tespiti davasıdır. Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkin olduğundan, özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde resen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Davacı, ... İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü’ne bağlı ... Kız Yatılı Bölge Ortaokulunda 01.09.1987-30.06.2009 tarihleri arasında kesintisiz çalıştığından Kuruma bildirilmeyen hizmet süresinin tespitini talep etmiştir. Mahkemece, bozmaya uyularak davanın kısmen kabulüne, davacının 15.09.1987-19.06.2009 tarihleri arasında sömestr ve yaz tatili dönemleri dışında kesintisiz çalıştığının tespitine karar verilmiş ise de, yapılan araştırma ve inceleme hüküm kurmaya yeterli ve elverişli değildir.
Mahkemece, davalı işverenin kamu kurumu olduğu, kamu kuruluşlarında çalışanların hizmetlerinin kayıtlara geçirilmesinin ve ücret ödemelerinin belgelere dayandırılmasının asıl olduğu, davacının kamu kurumu olan işyerinde uzun süre çalıştığını iddia ettiği göz önünde tutulmalıdır. Dosya kapsamında, dinlenen tanık ...’ın davacının kendisi 1999 yılının Ekim ayında emekli olana kadar mutfak ve bulaşıkhanede çalıştığını, tanık ...’ın ise, ...’ın müdür olarak çalışmaya başladığında davacının bulaşıkhanede çalıştığını, müdürün ne olursa olsun bu kişileri sigortasız çalıştıramayacağını söylediği, okulda sigortasız çalışanların bir daha gelmemesini söylediğini ve bir daha gelmediklerini beyan ettiği, davacının işe başlama, işten ayrılma tarihleri, çalışmasının niteliği ve süresi hususlarının belirgin olmadığı, tanık beyanları arasında çelişki oluştuğu anlaşılmaktadır. Davacının çalışma iddiasının geçtiği işyerinin ...’na bağlı yatılı bölge ortaokulu olduğu, dolayısıyla yemekhane-bulaşıkhane bölümü bulunması zorunluluğu karşısında uyuşmazlık konusu dönemde çalışan okul müdürü, müdür yardımcıları, öğretmenler tespit edilerek tanık sıfatıyla beyanlarına başvurulmalı, davacıdan mutfak bölümünde kimlerle çalıştığı sorularak bildirdiği kişilerde tanık sıfatıyla dinlenmeli, bununla birlikte davacıya ... sosyal yardım adı altında ödemeler yapıldığından, ilçe Sosyal Yardımlaşma Dayanışma Vakfı’ndan uyuşmazlık konusu dönemde davacıya fon aracılığıyla yapılan ödemeler olup olmadığı sorularak varsa ödeme listesi istenmeli, böylece uyuşmazlık konusu husus, hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümlenip, deliller hep birlikte değerlendirilip takdir edilerek, varılacak sonuca göre bir karar verilmelidir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz ardı edilerek eksik araştırma ve inceleme sonucu yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalı ve fer'i müdahil Kurum vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 21.06.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.