Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2022/6140 Esas 2022/9565 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
İlk DereceMahkemesi: ... 25. İş Mahkemesi



Dava, Kurum işleminin iptali istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın reddine dair verilen karara karşı davacı vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince verilen kararın, davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının dava dışı ...Gıda Paz. Tur. İnş. San. Tic. Ltd. Şti.nin eski çalışanlarından olduğunu, davalı kurum tarafından davacıya 01/08/2015 tarihinden itibaren emekli aylığı bağlandığını, ... Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü Denetmenliğince düzenlenen 13/06/2016 tarih ve 2016/SY/080 sayılı raporuna istinaden 1030408.43 sicil numaralı dava dışı ...Gıda Paz. Tur. İnş. San. Tic. Ltd. Şti. unvanlı işyerinden 05/05/2007-30/09/2007 tarihleri arasındaki hizmet bildirimlerinin iptaline karar verildiğini, konu ile ilgili olarak kurum tarafından müvekkiline borç tahakkuk ettirildiğine dair bildirimde yapıldığını, yapılan işlemlere itiraz edildiğini, itirazın reddedildiğini, yapılan tüm işlemlerin yasa hükümlerine aykırı olduğunu, denetmen raporunun davacıya verilmediğini belirterek dava, faiz ve munzam zarar gibi fazlaya ilişkin her türlü hakkın saklı kalması kaydı ile; müvekkilinin ...Gıda Paz. Tur. İnş. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından yapılan hizmet bildirimlerinin ve emekli aylıklarının iptaline ilişkin hukuka aykırı olan kurum işleminin iptaline, iptal edilen hizmetlerin gerçek ve fiili çalışmaya dayandığının tespiti ile emekli aylığının kesildiği tarihten başlayacak faiziyle başlatılmasına ve müvekkilinin kuruma borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
II-CEVAP
Davalı kurum vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın reddine karar verilmesi talebinde bulunmuştur.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
İlk derece mahkemesi;'...1030408 sicil numaralı iş yerinde vergi yoklama memuru yapılan tutulan kapanış yoklama tutanağında ...Gıda Pazarlama Turizm İnşaat Sanayi Ticaret Limited Şirketinin sözleşme hükümlerine riayet etmemesi nedeniyle Emet Kaymakamlığı İdare Kurulunun 04/05/2007 tarih ve 2007/01 numaralı kararıyla sözleşmenin tek taraflı feshedilerek 05/05/2007 tarihi itibariyle iş yerinin boşaltıldığının ve bu tarih itibariyle şirketin ticari faaliyetinin sona erdiğinin belirtilmiş olması, tanık ...'ün belediyenin şirkete el koyması sebebiyle işi bıraktıklarını beyan etmiş olması, sigortalının çalışmasından bahsedilebilmesi için çalışılabilecek bir iş yerinin var olmasının gerekmesi sebebiyle davacı adına 1030408 sicil numaralı iş yerinden yapılan bildirimlerin iptal edilmesine ilişkin davalı kurum işleminin yerinde olduğu' gerekçesiyle;
Davanın reddine karar vermiştir.
İSTİNAF NEDENLERİ:
Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle;yerel mahkeme kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu, mahkemece eksik inceleme yapıldığını belirterek, kararın istinaf incelemesi ile kaldırılmasını, davanın kabulüne karar verilmiştir.
B-BAM KARARI
... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi, davacı vekilinin istinaf başvurusunun HMK'nın 353/1-b.1 maddesi gereğince esastan reddine, karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davacı vekili, istinaf dilekçesinde belirttiği nedenlerle kararın bozulmasını istemiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Sahte sigortalılığa dayanan davalar hizmet tespiti içerikli olmakla, davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Kanunun 79. ve 5510 sayılı Yasa’nın 86. maddesinde bu tür hizmet tespiti davalarının kanıtlanması yönünden özel bir yöntem öngörülmemiştir. Kimi ayrık durumlar dışında resmi belge ve yazılı delillerin bulunması sigortalı sayılması gereken sürelerin saptanmasında güçlü delil olmaları itibariyle sonuca etkili olurlar. Ne var ki bu tür kanıtların bulunmaması halinde somut bilgilere dayanması inandırıcı olmaları koşuluyla bordro tanıkları veya iş ilişkisini bilen komşu işyeri çalışanları gibi kişilerin bilgileri ve bunları destekleyen diğer tanıklarla dahi sonuca gitmek mümkündür. Bu tür davalar kamu düzeni ile ilgili olduğundan özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmeleri zorunlu olup mahkemece, tarafların sunduğu deliller ile yetinilmemeli, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun ilgili hükümleri esas alınarak kendiliğinden araştırma ilkesi benimsenmeli, sigortalılığın kabulü ve hüküm altına alınabilmesi için hizmet akdinin ve eylemli çalışmanın varlığı ortaya konulmalıdır.
Yukarıda anlatılanlar nazarında Mahkemece, iş yerinde vergi yoklama memuru yapılan tutulan kapanış yoklama tutanağında ...Gıda Pazarlama Turizm İnşaat Sanayi Ticaret Limited Şirketinin sözleşme hükümlerine riayet etmemesi nedeniyle Emet Kaymakamlığı İdare Kurulunun 04/05/2007 tarih ve 2007/01 numaralı kararıyla sözleşmenin tek taraflı feshedilerek 05/05/2007 tarihi itibariyle iş yerinin boşaltıldığının ve bu tarih itibariyle şirketin ticari faaliyetinin sona erdiğinin belirtilmiş olması, tanık ...' ün belediyenin şirkete el koyması sebebiyle işi bıraktıklarını belirtir beyanı esas alınmak suretiyle davanın reddine karar verilmiş ise de; verilen karar eksik araştırma ve hatalı değerlendirmeye dayalıdır.
Her ne kadar dosya içeriğine göre; 04/05/2007 tarihinde sözleşmenin feshedildiği sabit ise de; davacının otelde personel müdürü-şefi olarak çalıştığı hususu da göz önüne alındığında; sözleşme sona erdikten sonra termal otelin fiilen ne zaman boşaltıldığı ve bu boşaltma süreci ve işlemleri sırasında davacının fiilen çalışıp çalışmadığı somutlaştırılmalı; Kaymakamlıktan ihalenin teslim tarihi, ilgili teslim tutanakları ve belgeler getirtilmeli, bu kapsamda elde edilecek tüm deliller bir arada değerlendirilerek uyuşmazlık konusu, hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümlenip; kurum denetiminin yerinde olup olmadığı belirlenmek suretiyle sonucuna göre bir karar verilmelidir.
Bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, mahkemece eksik inceleme ve araştırma sonucu davanın reddine karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararının kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ :... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi kararının HMK'nın 373/1 maddesi gereğince kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde ilgilisine iadesine, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 22.06.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.