Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2022/6224 Esas 2022/9555 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Dava, davacının 6577 sicilli işyerinde, 01/10/1982 tarihinde bir gün çalıştığının tespiti istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesi davanın reddine karar vermiş, davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur. Ancak istinaf başvurusu reddedilmiştir. Davacı vekili temyiz başvurusunda bulunmuş ve mahkeme kararı eksik inceleme sonucu verilmiştir, davanın kabul edilmesi gerektiği gerekçesiyle kararın bozulması talebinde bulunmuştur. Kanunlar geriye yürümez kuralı göz önünde bulundurularak, davaya konu talebin somutlaştırılmaması halinde hâkimin davayı aydınlatma ödevi olduğu ifade edilmiştir. İşyerinde çalışmaların incelenmesi ve davacının fiili çalışmasının ortaya konulması gerektiği belirtilmiştir. İlk derece mahkemesinin eksik inceleme sonucu hüküm vermesi usul ve yasaya aykırıdır. Sonuç olarak, temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmü bozulmuştur. Kanun maddeleri olarak da 5510 sayılı Kanun'un geçici 7/1. maddesi, HMK m. 31 ve 119/1-e karar verilmiştir.

Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
İlk DereceMahkemesi: ... İş Mahkemesi



Dava, davacının 6577 sicilli işyerinde, 01/10/1982 tarihinde 1 gün çalıştığının tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın reddine dair verilen karara karşı davacı vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince verilen kararın, davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı, 6577 sicilli işyerinde, 01.10.1982 tarihinde, 1 gün çalıştığının tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
II-CEVAP
Davalı ... vekili duruşmalardaki beyanlarından; davanın reddini talep etmiştir.
Davalı Hüseyin Biz İnşaat dosyaya cevap dilekçesi sunmamıştır.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
Mahkemece, davanın reddine dair karar verilmiştir.
Davacı vekili, eksik inceleme sonucu verilen mahkeme kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu, davanın kabulüne karar verilmesi gerektiğini istinaf başvuru sebepleri olarak ileri sürmüştür.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Bölge Adliye Mahkemesince, davacının istinaf isteminin reddine, dair karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı kurum vekili, davaya konu kararın bozulmasını talep etmiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
01.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 sayılı Kanunun geçici 7/1. maddesi hükmünde yer alan düzenleme ile genel olarak Kanunların geriye yürümemesi (geçmişe etkili olmaması) kuralı karşısında, davanın yasal dayanağının 506 sayılı Kanun olduğu kabul edilmelidir.
Dava konusu somut olayda mahkemece, davanın reddine dair karar verilmiş ise de; eksik inceleme sonucu hüküm kurulduğu anlaşılmıştır.
HMK m. 31 gereğince, Hâkim, uyuşmazlığın aydınlatılmasının zorunlu kıldığı durumlarda, maddi veya hukuki açıdan belirsiz yahut çelişkili gördüğü hususlar hakkında, taraflara açıklama yaptırabilir; soru sorabilir; delil gösterilmesini isteyebilir. Davaya konu talebin somutlaştırılmaması halinde önce hâkim, m. 31 ve 119/1-e gereğince davayı aydınlatma ödevi ve ön incelemedeki görevi gereği, somut olmayan hususların belirlenmesini davacıdan istemeli, gerekirse tarafa açıklattırma yaptırmalı, bu eksiklik giderildikten sonra yargılamaya devam etmelidir.
Eldeki dava, hizmet tespiti olarak açılmış, yargılama bir günlük hizmet davası oalrak sürmüştür. Öncelikle Mahkemece davacıya, davasını somutlaştırması istenilmeli; uyuşmazlık konusu dönemde kimlerle ne iş yaptığı sorulmalı; birlikte çalıştığını iddia ettiği kişiler dinlenilmeli; dinlenilen bu kişilerin şahsi sicil dosyaları getirtilmeli; bu kapsamda onların da çalıştığı iddia edilen işyerinde çalışmalarının olup olmadığı teğit edilmeli; komşu işyerleri ile çalışanlarının kimler olduğu sorulmalı, bildirdiği kişilerin tanık sıfatıyla beyanlarına başvurulmalı, davalı işveren Hüseyin Biz’den ve de Kurumdan davacının işyeri dosyası, işe giriş çıkış belgeleri, ücret bordroları istenerek, irdelenmeli; davacının fiili çalışması tereddütsüz şekilde ortaya konulmalı, uyuşmazlık konusu husus, hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümlenip; deliller hep birlikte değerlendirilip takdir edilerek varılacak sonuç uyarınca bir karar verilmelidir.
Mahkemenin, yukarıda açıklanan esaslar doğrultusunda araştırma yaparak elde edilecek sonuca göre karar vermesi gerekirken, eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı şekilde hüküm kurması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararı kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak; temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 22.06.2022 gününde karar verildi.