Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2022/6835 Esas 2022/9720 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Davacı Türk vatandaşı, davalı işyerinde 09.09.2011-12.11.2013 tarihleri arasında aylık net 3.000-TL ücret ile çalıştığının tespitini istemişti. Mahkeme, Yargıtay 21. Hukuk Dairesi'nin bozma kararına uyarak kısmen kabul etmişti ancak yapılan inceleme yeterli bulunmamıştır. Kanun maddesi olarak 5510 sayılı Yasa'nın 86/9. maddeleri belirtilmiştir. Bu madde, hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmese de, davaların kamu düzenini ilgilendirdiği ve özel bir duyarlılıkla yürütülmesi gerektiği Yargıtay'ın yerleşmiş içtihadına dayanarak, gerekli araştırma ve delillerin toplanarak sonuca uygun karar verilmesi gerektiğini belirtmektedir.

Mahkemesi :İş Mahkemesi



Dava, davacının davalı işyerinde 09.09.2011-12.11.2013 tarihleri arasında aylık net 3.000-TL ücret ile çalıştığının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkeme Yargıtay 21. Hukuk Dairesinin (kapatılan ) bozma ilamına uyarak hükümde belirtildiği şekilde isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalı ... vekilince temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 5510 sayılı Yasa'nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de, davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay'ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
Eldeki dava dosyasında, Mahkemece verilen karar Yargıtay 21. Hukuk Dairesinin (kapatılan) 07/11/2017 tarih, 2016/5578 Esas, 2017/8767 Karar sayılı ilamı ile “...Yapılacak iş; davalı işyerinin Kanun kapsamına alındığı tarihten önce de faal ve kapsama alınabilecek nitelikte olup olmadığını işyerine ait elektrik, su, doğalgaz tüketim faturaları ile araştırmak, Belediye, zabıta aracılığıyla davalı işyerinin hangi tarihlerde faal olduğunu belirlemek, davalı işyerinin Kanun kapsamına alınabilecek nitelikte faal olduğunun belirlenmesi halinde davacının hizmet ve ücret tespiti istemlerine yönelik olarak davalı işyerinin bordrolu çalışanları re'sen belirlenerek bunların beyanlarına başvurmak, tanıkların adreslerine ulaşılmaması, beyanlarının yetersiz kalması halinde ve davalı işyerinin Kanun kapsamında olmadığı ihtilaf konusu dönem yönünden davacının çalıştığını iddia ettiği adreste Sosyal Güvenlik Kurumu, zabıta, maliye, meslek odası aracılığı ve muhtarlık marifetiyle çalıştığı tespit olunan komşu işyeri kayıtlı çalışanları araştırılıp tespit edilerek bunların çalışmanın niteliği ile gerçek bir çalışma olup olmadığı yönünde yöntemince beyanlarına başvurmak, ayrıca ücret tespiti istemine ilave olarak davacının eksik olarak bildirilen hizmetlerinin tespit edilmesi halinde prime esas kazancın hiç bildirilmediği ve Kurum'a eksik olarak bildirildiği dönemlerde nitelikli bir işçi olup olmadığını, nitelikli bir işte çalıştırılıp çalıştırılmadığını belirlemek, işverenin aynı pozisyondaki işçilere ödediği ücretlerin gerçeğe uygun olup olmadığını değerlendirmek, bu bildirimlerin gerçeğe uygun olduğunun belirlenmesi halinde, bu ücretleri esas almak, aksi takdirde benzer işi yapan işyerlerinden, gerektiğinde ilgili meslek odasından emsal ücret araştırması yapmak ve toplanan tüm delilleri birlikte değerlendirilerek elde edilecek sonuca göre bir karar vermekten ibarettir” denilmek suretiyle bozulmuş, Mahkemece bozmaya uyulmak suretiyle yapılan yargılama neticesi “davanın kısmen kabulü ile davacının davalı işyerinde 09.09.2011-12.11.2013 arasınde çalıştığının tespitine, davacının ücret konusundaki fazlaya ilişkin taleplerinin reddine,” şeklinde yazıldığı gibi hüküm kurulmuş ise de bozma gerekleri tam olarak yerine getirilmemiştir. Gerçekten, 09/05/1960 gün ve 21/9 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı uyarınca bozma kararına uyan mahkeme artık bozma kararı gereğince işlem yapmak ve hüküm vermek zorundadır.
Somut olayda, davacının çalışmaya başladığını iddia ettiği davalı işyerinin 03.02.2012 tarihinde Kanun kapsamına alındığı, 03.02.2012 tarihinden itibaren vergi kaydının olduğu, Telekom aboneliğinin 07.02.2012 tarihinde belirtilen adres üzerinden tesis edildiği ancak 03.02.2012 tarihinden önce de faal ve Kanun kapsamına alınabilecek nitelikte olup olmadığına yönelik davalı işyerinin adresi açıkça belirtilmek üzere elektrik, doğalgaz, su aboneliklerinin sorulmadığı, kira sözleşmesi var ise temin edilip irdelenmediği anlaşılmakla Mahkemece sadece tanık beyanlarına dayanılarak davacının davalı işyerinde 09.09.2011 tarihinden itibaren çalışmalarının geçtiğinin kabul edilmesi isabetsiz olmuştur.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı ... Başkanlığı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 23.06.2022 gününde karar verildi.