Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2021/5697 Esas 2022/10135 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

İş Mahkemesi'ndeki bir davada, Sosyal Güvenlik Denetim raporuna istinaden şirket çalışanları hakkında eksik bildirim nedeniyle ek aylık prim, hizmet belgesi ve işe giriş bildirgesinin istenmesi sonucu, Kurum işleminin iptali istenmiştir. Mahkeme, yapılan yargılama neticesinde davanın kısmen kabulüne karar vermiştir. Ancak, bu karara yapılan temyiz istemi sonucu, hüküm eksik araştırma, inceleme ve yanılgılı değerlendirme sonucu verilmiş olduğu gerekçesiyle bozulmuştur. Yeni bir inceleme ve araştırma yapılması gerektiği belirtilmiştir.
Kanun Maddeleri: Türk Borçlar Kanunu, İş Kanunu, Sosyal Güvenlik Kanunu, Medeni Usul Kanunu.

Mahkemesi :İş Mahkemesi


Dava, Kurum işlemlerinin iptali istemine ilişkindir.
Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama neticesinde ilamında belirtildiği şekilde davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, taraf vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davacı, davalı Kurum tarafından, Sosyal Güvenlik Denetim raporuna istinaden şirket çalışanları dava dışı 29 kişi hakkında eksik bildirim nedeniyle ek aylık prim, hizmet belgesi ve işe giriş bildirgesinin istendiğini belirterek, 3.2.2011 tarihli denetim raporu ile bu rapora dayanan 21.2.2011 tarih ve 3121938 sayılı Kurum işleminin iptalini istemiş, Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile; 1-Davanın kısmen kabulü ile; a-... adına 04/06/1999-10/04/2010 tarihleri arasındaki dönem yönünden Karabük Sosyal Güvenlik Kurumu İl Müdürlüğü'nün tarafından tanzim edilen denetim raporuna istinaden 21/02/2011 tarihli kurum işleminin iptaline, b-... adına 28/09/2007-30/03/2009 tarihleri arasındaki dönem yönünden Karabük Sosyal Güvenlik Kurumu İl Müdürlüğü'nün tarafından tanzim edilen denetim raporuna istinaden 21/02/2011 tarihli kurum işleminin iptaline,c-... adına 16/07/1997-2011/1. ay tarihleri arasındaki dönem yönünden Karabük Sosyal Güvenlik Kurumu İl Müdürlüğü'nün tarafından tanzim edilen denetim raporuna istinaden 21/02/2011 tarihli kurum işleminin iptaline, d-Neşe Eliçorak adına 18/08/2010-2011/1. Ay tarihleri arasındaki dönem yönünden Karabük Sosyal Güvenlik Kurumu İl Müdürlüğü'nün tarafından tanzim edilen denetim raporuna istinaden 21/02/2011 tarihli kurum işleminin iptaline-... adına 13/08/2007-2011/1. Ay tarihleri arasındaki dönem yönünden Karabük Sosyal Güvenlik Kurumu İl Müdürlüğü'nün tarafından tanzim edilen denetim raporuna istinaden 21/02/2011 tarihli kurum işleminin iptaline, f-..., ..., ... ve Aydın Ulvan yönünden Karabük Sosyal Güvenlik Kurumu İl Müdürlüğü'nün tarafından tanzim edilen denetim raporuna istinaden 21/02/2011 tarihli kurum işleminin iptaline, g-... yönünden part time çalışma nedeniyle 2009/10. ay - 2011/1. ay arası ayda 5 gün APHB düzenlenerek kuruma verilmesine yönelik işlemin yerinde olduğu, fazla istenilen süreler yönünden Karabük Sosyal Güvenlik Kurumu İl Müdürlüğü'nün tarafından tanzim edilen denetim raporuna istinaden 21/02/2011 tarihli kurum işleminin iptaline, h-... yönünden part time çalışma nedeniyle 2008/7. ay - 2011/1. ay arası ayda 1 gün APHB düzenlenerek kuruma verilmesine yönelik işlemin yerinde olduğu, fazla istenilen süreler yönünden Karabük Sosyal Güvenlik Kurumu İl Müdürlüğü'nün tarafından tanzim edilen denetim raporuna istinaden 21/02/2011 tarihli kurum işleminin iptaline-... ve ... yönünden Karabük Sosyal Güvenlik Kurumu İl Müdürlüğü'nün tarafından tanzim edilen denetim raporuna istinaden 21/02/2011 tarihli kurum işleminin iptaline, j-... yönünden Karabük Sosyal Güvenlik Kurumu İl Müdürlüğü'nün tarafından tanzim edilen denetim raporuna istinaden 21/02/2011 tarihli kurum işleminin iptaline, k-... yönünden adına 08/09/2007 - 13/08/2008 tarihleri arasında APHB istenilmesine yönelik kurum işleminin yerinde olduğu, 05/02/2007-07/09/2007 tarihleri ile 14/08/2008 - 2011/1. Ay tarihleri arasındaki dönemler yönünden Karabük Sosyal Güvenlik Kurumu İl Müdürlüğü'nün tarafından tanzim edilen denetim raporuna istinaden 21/02/2011 tarihli kurum işleminin iptaline, l-... ve ... yönünden Karabük Sosyal Güvenlik Kurumu İl Müdürlüğü'nün tarafından tanzim edilen denetim raporuna istinaden 21/02/2011 tarihli kurum işleminin iptaline,m-Diğer işçiler yönünden Karabük Sosyal Güvenlik Kurumu İl Müdürlüğü'nün tarafından tanzim edilen denetim raporuna istinaden 21/02/2011 tarihli kurum işleminin iptaline ilişkin açılan davanın reddine, karar verilmiş ise de Kurum işleminin iptaline yönelik hüküm eksik inceleme ve araştırmaya dayalı olduğu anlaşılmıştır.
Mahkemece, önceki bozma gereğinin yerine getirilemediği anlaşılmakta olup, Şu halde mahkemece yapılması gereken iş, Milli Eğitim Müdürlüğünden davacı işyerine ilişkin kayıtlar celp edilerek, denetime konu 29 kişinin yaptığı iş, işyerinin kapsam ve kapasitesi, çalışmaların gerçekliği ve süresinin her tür kanıtla belirlenebilme olanağı gözetilerek, öncelikle denetime konu eksik bildirim yapıldığı tespit edilen 29 kişinin beyanlarına başvurularak (beyanlarına başvurulmamış olanlarında beyanları alınarak), çalışmanın mevsimlik mi sürekli mi olduğu, part-time mi yoksa tam gün üzerinden mi olduğu, günlük ne kadar saat çalışıldığı sorularak saptanmalı, mahkemece alınan beyanlar denetlenmeli, ifadeler arasında çelişki bulunduğu takdirde, çelişki giderilmeli; ihtilaf konusu dönemde Kuruma verilmiş dönem bordrolarında kayden çalışması görünen bordro tanıkları re'sen belirleyip, beyan ve ifadelerini tespit edilmeli; aynı çevrede iş yapan başka işverenler veya bu işverenlerin çalıştırdığı kişiler re’sen araştırılıp saptanarak bilgi ve görgülerine başvurulup, beyanları alınmalı, dinlenen tanıkların sözlerini değerlendirirken bunların inandırıcılığı üzerinde özellikle durarak, verdikleri bilgilere nasıl vakıf olduklarını, işveren ve işçiyle, işyeriyle ilişkilerini, bazen uzun yılları kapsayan bilgilerin insan hafızasında yıllarca eksiksiz nasıl taşınabileceğini düşünmek ve tanıkları buna göre isticvap etmek; ayrıca eldeki davaya konu müfettiş raporu dışında iş bu davanın açılmasından önce veya sonra bu işyerinde yapılmış denetimler olup olmadığını, çalışan sayısının tam olarak tespit edilip edilmediğini araştırılmalı; gerekirse davacı işyeri kayıtları ve defterleri üzerinde inceleme yaptırılarak, böylece, her bir denetime konu çalıştığı tespit edilen şahıslar yönünden ayrı ayrı değerlendirilerek, uyuşmazlık konusu husus, hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümleyip, deliller hep birlikte değerlendirip, takdir ederek, varılacak sonuç uyarınca bir karar verilmelidir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular gözetilmeksizin, eksik araştırma inceleme ve yanılgılı değerlendirme sonucunda yazılı şekilde hüküm kurulmuş olması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde, taraf vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde ilgilisine iadesine, 30.6.2022 gününde oybirliği ile karar verildi.