Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2022/5096 Esas 2022/10084 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesi davanın kabulüne karar vermiştir ancak istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir. Kararın temyiz edilmesi üzerine, yapılan incelemeler sonucu dosyada yer alan bilgi ve belgelerin yeterli olmadığı belirtilmiştir. Bu nedenle mahkemece eksik inceleme sonucu, hüküm kurulmuş olması usul ve yasaya aykırı olduğu gerekçesiyle, temyiz itirazları kabul edilerek ilk derece mahkemesi hükmünün BOZULMASINA karar verilmiştir.
506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu'nun 79/10. maddesi, bu tür sigortalı hizmetlerin tespitine ilişkin davaların, kamu düzeniyle ilgili olduğu ve özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmesinin zorunlu ve gerekli bulunduğunu belirtmektedir. Bu çerçevede, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde re'sen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.

Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi
İlk Derece Mahkemesi : Kocaeli 1. İş Mahkemesi


Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı davalı ve feri müdahil Kurum vekilleri tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalı ve feri müdahil Kurum vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı, 07.03.1993-01.03.1996 tarihleri arasında davalı işveren bünyesinde geçen çalışmalarının tespitini talep etmiştir.
II-CEVAP
Davalı ve feri müdahil vekilleri, davanın reddini savunmuştur.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI:
İstinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı ve feri müdahil vekili verilen kararın hatalı olduğunu belirtip, kararın bozulmasını istemiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Davanın yasal dayanağı 506 sayılı Yasanın 79/10. maddesi olup, bu tür sigortalı hizmetlerin tespitine ilişkin davaların, kamu düzeniyle ilgili olduğu ve bu nedenle de özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmesinin zorunlu ve gerekli bulunduğu açıktır. Bu çerçevede, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde re'sen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
İnceleme konusu davada, dosyada yer alan bilgi ve belgeler karar vermeye elverişli görünmemektedir. Bu nedenle, öncelikle davacının şikayeti üzerine başlatılan soruşturma neticesinde 02.01.1996 tarihli raporun düzenlendiği, bu rapora göre davacının 07.03.1993 tarihinde çalışmaya başladığının tespit edildiği, ancak, bu tespitin kurum kayıtlarında yer almadığı anlaşılmakla, kurumdan tekrar ilgili müfettiş raporuna istinaden hangi işlemlerin yapıldığı, buna dair denetmenliğe sorulan hususlara ilişkin cevap verilip verilmediği sorulmalı, ayrıca, davacının vergi denetmenine vermiş olduğu 18.11.1998 tarihli ifade tutanağında, 15.10.1994-02.11.1994 ile 15.09.1995-02.11.1995 tarihleri arasında işten çıkartıldıklarına dair beyanı gözetilerek ve davacının bildirimlerinin Kocaeli Fuar Müdürlüğü’nden yapıldığı dikkate alındığında, işveren fuar müdürlüğünün ayrı bir tüzel kişiliği bulunup bulunmadığı araştırılıp, gerekirse davaya dahil edilerek karar verilmesi gerekirken, mahkemece bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik inceleme sonucu, yazılı şekilde hüküm kurulmuş olması, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir
O hâlde, davalı ve feri müdahil Kurum vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilerek, ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararının kaldırılarak, İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde ilgilisine iadesine, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin de ilgili Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 30.06.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.