Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2022/5751 Esas 2022/10079 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Davacı, davalı firmada 2003-2009 yılları arasında çalıştığını ancak bazı çalışmalarının hizmet cetvelinde görünmediğini iddia ederek, hizmet tespiti istemiştir. İlk derece mahkemesi davanın kısmen kabulüne, istinaf mahkemesi ise reddine karar vermiştir. Davacı ve feri müdahil kurum vekili kararın hatalı olduğunu belirtip, mahkemenin eksik inceleme sonucu hüküm kurduğunu belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
Konu 506 sayılı yasa maddesi ile düzenlenen sigortalı hizmetlerin tespitine ilişkindir. Bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde re'sen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği belirtilir. Mahkemece yapılan inceleme sonucu hüküm kurulmadığından kararın bozulması gerektiği ifade edilir.
Kanun maddeleri: 506 sayılı Yasanın 79/10. maddesi, HMK’nın 373/1 maddesi.

Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
İlk Derece Mahkemesi : ... İş Mahkemesi


Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kısmen kabulüne dair verilen karara karşı taraf vekilleri ve feri müdahil Kurum vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesince verilen kararın, davacı ve feri müdahil Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı, davalı firmada şehirlerarası otobüs şoförü olarak 01.04.2003 tarihinden sonra hizmet cetvelinde farklı işyerlerindeki sigortalılıkları dışında 22.02.2009 tarihine kadar fasılalı çalıştığını, 01.09.2007-03.12.2007 tarihleri arasında davalı işyerinde çalışmasına rağmen, davalı firmanın ortağı ve yetkilisi ... adına kayıtlı taksi işyerinden sigortalı gösterildiğini, fiili çalışma olgusunun kurum kayıtlarına yansıtılmadığını, 01.04.2003-22.02.2009 tarihleri arasında hizmet cetvelinde gösterilen sigortalılıklar dışlanarak hizmetlerinin tespitini talep etmiş, daha sonra duruşmada talep sonunun 2010 Temmuz olarak değerlendirilmesi şeklinde beyanda bulunmuştur.
II-CEVAP
Davalı ve feri müdahil Kurum vekilleri, davanın reddini savunmuştur.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI:
İstinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davacı ve feri müdahil Kurum vekili verilen kararın hatalı olduğunu belirtip, kararın bozulmasını istemiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Davanın yasal dayanağı 506 sayılı Yasanın 79/10. maddesi olup, bu tür sigortalı hizmetlerin tespitine ilişkin davaların, kamu düzeniyle ilgili olduğu ve bu nedenle de özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmesinin zorunlu ve gerekli bulunduğu açıktır. Bu çerçevede, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde re'sen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
İnceleme konusu davada, dosyada yer alan bilgi ve belgeler karar vermeye elverişli görünmemektedir. Bu nedenle, öncelikle dosya kapsamında bulunan 06.08.2012 tarihli denetmen raporu ile davacının davalı işverene ait tescilsiz işyerinde geçen çalışmalarının tespit edildiği, ancak tespit edilen sürelerin davacının hizmet cetvelinde görünmediği anlaşılmakla, davalı kurumdan denetim raporu ile davacı adına tespit edilen sürelerin neden hizmet cetveline işlenmediği, denetim raporuna istinaden hangi işlemlerin yapıldığı sorulmalıdır. Ayrıca, davacının dava dışı ...’a ait taksi işletmesinde fiili olarak çalışmadığını beyan etmesi karşısında, anılan işyerinden yapılan bildirimlerinin iptali gerekeceğinden, davacıya mehil verilerek, dava dışı işveren ...’un davaya iştiraki sağlanarak husumet yöneltilmeli ve davaya dahil edilen işverenin de göstereceği deliller toplanıp, denetim raporunda tespit edilen süreler ile hizmet cetvelinde bulunan bildirimleri karşılaştırılarak infaza elverişli bir hüküm kurulması gerekirken, mahkemece bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik inceleme sonucu, yazılı şekilde hüküm kurulmuş olması, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir
O hâlde, davacı ve feri müdahil Kurum vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilerek, ... Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararının kaldırılarak, İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde ilgilisine iadesine, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin de ilgili Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 30.06.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.