Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2022/6720 Esas 2022/10262 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Dava, sigortalılık başlangıç tarihinin tespiti istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesi, davacının davalı iş yerinde 01/03/1984 tarihinde bir gün asgari ücretle çalıştığının tespitine karar vermiştir. Ancak yapılan araştırma eksik olduğu gerekçesiyle, Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi, istinaf başvurusunun esastan reddine karar vermiştir. Temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve dosya incelendikten sonra karar bozulmuştur. Sigortalılık başlangıç tarihinin belirlenmesine ilişkin açılan her dava, sigortalılığın saptanması istemini de içerdiğinden, 506 sayılı Kanunun 79/10 maddesi kapsamında bir günlük çalışmanın belirlenmesi davasıdır. Hizmet tespiti davalarındaki kanıtlama yöntem ve ilkeleri benimsenip uygulanmalıdır. Mahkeme kararı usul ve yasaya aykırı olduğu gerekçesiyle bozulmuştur.

Mahkemesi : Kayseri 7. İş Mahkemesi

Dava, sigortalılık başlangıç tarihinin tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı davalı Kurum vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı vekili; davacının sigortalılık başlangıç tarihinin 01.03.1984 olduğunun tespitini talep etmiştir.
II- CEVAP:
Davalılar vekilleri davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III- MAHKEME KARARI:
A- İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
“Davanın kabulü ile; davacının davalı iş yerinde 01/03/1984 tarihinde bir gün asgari ücretle çalıştığının tespitine” karar verilmiştir.
B- BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
“Davalı Kurum vekilinin istinaf başvurusunun Hukuk Muhakemeleri Kanununun 353/1-b.1 maddesi gereğince esastan reddine” karar verilmiştir.
TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı Kurum vekili, davacının bu davaya açmakta hukuki yararının bulunmadığı, kurum aleyhine yargılama gideri verilemeyeceği, eksik araştırma ve incelemeyle karar verildiği gerekçeleriyle kararın bozulmasını talep etmiştir.
IV- İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
506 sayılı Kanunun 108. maddesi gereğince sigortalılık başlangıç tarihinin belirlenmesine ilişkin açılan her dava, sigortalılığın saptanması istemini de içerdiğinden, aynı Kanunun 79/10 maddesi kapsamında bir günlük çalışmanın belirlenmesi davasıdır. Bu nedenle hizmet tespiti davalarındaki kanıtlama yöntem ve ilkeleri benimsenip uygulanmalı, başka bir anlatımla, sigortalılıktan söz edilebilmesi için, çalışmanın varlığı, hizmet tespiti davaları yönünden kabul edilen yöntem ve ilkelere uygun biçimde saptanmalıdır.
Somut olayda, her ne kadar işe giriş bildirgesi ve bordro verilmiş olması, işyeri dosyasının iz olması, bir başka deyişle kanuni saklama süresinin dolmasından dolayı imha edilmesi sebebiyle hizmetin iptal sebebi tespit edilememiş ve bu nedenle davanın kabulüne karar verilmişse de davacının fiili çalışmasının olup olmadığı yargılama sürecinde araştırılmamıştır.
Kamu düzenine ilişkin eldeki davada re'sen araştırma ilkesi uygulandığı gözetilerek, hizmeti iptal edilmeyen ve davacıyla beraber çalışmış olan bordro tanıkları belirlenip beyanlarına başvurulmalı, tüm deliller hep birlikte değerlendirilip takdir edilerek, varılacak sonuç uyarınca bir karar verilmelidir.
Mahkemece, açıklanan maddi ve hukuki ilkeler gözetilmeksizin, eksik araştırma ve incelemeye dayalı olarak yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararının kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, karardan bir örneğin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 12.09.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.