Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2022/8076 Esas 2022/10593 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Davacılar murisinin davalıya ait servis minübüsünde şoför olarak çalıştığını ancak bildirilmediğini belirterek hizmetlerin tespitini istedi. İlk derece mahkemesi, davacıların murisinin davalıya ait servis aracında hizmet akdine istinaden toplam 34 gün çalıştığının tespitine karar verdi. Ancak fer’i müdahil Kurum vekili istinaf başvurusu yapınca, Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi istinafı esastan reddetti. Bunun üzerine fer’i müdahil Kurum vekili temyiz başvurusunda bulundu. Mahkeme kararında, hizmet tespiti davalarının özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği belirtildi. Mahkemece eksik araştırma ve inceleme sonucu hüküm kurulduğu vurgulandı ve kararın bozulması gerektiği hükmedildi. Kanun maddeleri olarak, hizmet tespiti davalara özel bir ispat yöntemi öngörülmediği ancak, davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği için özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği belirtildiği 506 sayılı Yasa'nın 79, 5510 sayılı Yasa'nın 86/9. maddeleri gösterildi.

Mahkemesi : ... 1. İş Mahkemesi

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı fer’i müdahil Kurum vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince verilen kararın, fer’i müdahil Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM:
Davacılar vekili, davacılar murisinin davalıya ait servis minübüsünde şoför olarak 27.09.2017-30.10.2017 tarihleri arasında hizmet akdi ile çalıştığını ancak bildirilmediğini beyanla hizmetlerin tespitini istemiştir.
II-CEVAP:
Davalı ... davacılar murisi ...’ın kendine ait olan servis minübüsünde şoför olarak çalıştığını beyanla davanın kabulünü istemiştir.
Kurum vekili, davacılar murisinin 1.4.2006 tarihi itibariyle bağkur emeklisi olduğunu, bu tür davaların kamu düzenine ilişkin olması nedeniyle yazılı delille ispatlanabileceğini, salt tanık beyanları ile ispatlanamayacağını, işveren kabulünün davaya etkisinin olmadığını beyanla davanın reddini istemiştir.
III-İLK DERECE MAHKEME KARARI
Mahkemesince “...1-Davanın kabulü ile;
44155274800 TC kimlik, 3501007558125 sigorta sicil numaralı davacıların murisi ...’ın, Sosyal Güvenlik Kurumu’nda tescilsiz, ... T.C kimlik numaralı davalı ...’ın sahip olduğu 35 S 90120 plakalı servis aracında 27.09.2017-30.10.2017 tarihleri arasında hizmet akdine istinaden, asgari ücretle ve tam süreli olarak toplam 34 gün çalıştığı, bu çalışmasının tümünün Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirilmediğinin tespitine,...” karar verilmiştir.
IV-BAM KARARI
Bölge Adliye Mahkemesince, “... ... 1. İş Mahkemesi'nin 09.07.2021 tarih, 2018/36 Esas ve 2021/311 Karar sayılı kararına yönelik fer'i müdahil SGK Başkanlığı vekilinin istinaf başvurusunun Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353/1-b.1 maddesi gereğince esastan reddine,...” karar verilmiştir.
V-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ
Fer’i müdahil Kurum vekili, iddia edilen hizmet akdi ile çalışmanın usulüne uygun şekilde ispatlanamadığını, çelişkili tanık ifadelerine dayalı olarak verilen kararın bozulmasını istemiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Hizmet tespitine ilişkin davaların yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasanın 79 ve 5510 sayılı Yasanın 86/9. maddesi bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de, Yargıtay'ın yerleşmiş içtihatlarında vurgulandığı gibi davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiğinden, özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerekir.
Eldeki davada davacılar murisinin 27.09.2017-30.10.2017 tarihleri arasında aralıksız çalıştığı halde bildirilmeyen hizmetlerin tespitini talep ettiği, Mahkemece davacılar murisinin 27.09.2017-30.10.2017 tarihleri arasında çalıştığına dair karar verildiği görülmektedir. Karar eksik araştırma ve incelemeye dayalıdır.
Mahkemece öncelikle davalı işverene ait bir işyeri olup olmadığı ilgili kurumlardan sorularak belirlenmeli, dava dilekçesinde murisin sabah ve akşam olmak üzere peş peşe zeytinyağı fabrikası işçilerinin ve lise öğrencilerinin servisini yaptığı beyan edildiğinden özellikle hizmetin geçtiği iddia edilen sürede adı geçen yerlerin servis hizmetinin davalı işveren ve davacılar murisi tarafından yapılıp yapılmadığının sorulması varsa ihale dosyalarının celbi ile tespit edilecek olursa ve varsa davalıya ait işyerinden bordro tanığı ile çalışmanın yapıldığını bilebilecek fabrika çalışanlarından ve lise öğrenci ve görevlilerinden Mahkemece re’sen tespit edilecek kamu tanıkları dinlenmeli, dinlenen tanıkların hizmet cetvelleri temin edilerek beyanlarının doğruluğu denetlenmeli, beyanlar arasında çelişki olması halinde bu çelişki giderilmeli, böylece uyuşmazlık konusu husus, hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümlenip deliller hep birlikte değerlendirilip takdir edilerek, varılacak sonuç uyarınca bir karar verilmelidir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz ardı edilerek eksik araştırma ve inceleme sonucu, yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, fer’i müdahil Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararının kaldırılarak, İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine, dosyanın kararı veren İlk derece Mahkemesine gönderilmesine, 15.09.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.