Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2022/8148 Esas 2022/10672 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Davacı, davalı iş yerinde 1998-2013 tarihleri arasında çalıştığının tespit edilmesi için dava açmıştır. İlk derece mahkemesi, davacının kuruma bildirimleri yapılmış olan süreler dışında 15.01.1998-tarihinden 4/C kapsamına dahil olduğu (2013/ 10. Ay) arasında çalıştığının tespitine karar vermiştir. Fer'i müdahil kurum ve davalı vekilleri tarafından yapılan istinaf başvurusu, Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesince esastan reddedilmiştir. Ancak, davalı kurum vekili ve televizyon kurumu vekili, eksik inceleme ile hüküm kurulduğu, davacının iş yerinde çalışmadığı yönünde beyanda bulunarak temyiz istemişlerdir. Davanın yasal dayanağı 5510 sayılı Kanunun 86/9. maddesidir ve sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanması için özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerekmektedir. Mahkeme, infaza elverişli hüküm kurulması için belirlenen tespit uyarınca çalışılan gün ve süreler ile prime esas kazanç miktarları hükümde gösterilmek suretiyle bozma kararı vermiştir. Kanun maddeleri: 5510 sayılı Kanunun 86/9. maddesi, 506 sayılı Kanunun 6. maddesi.

Mahkemesi : ... 8. İş Mahkemesi

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı fer'i müdahil Kurum ve davalı vekilleri tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 11.Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesince verilen kararın, fer'i müdahil Kurum ve davalı vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi

I-İSTEM
Davacı 15.01.1998-20.09.2013 tarihleri arasında davalıya ait iş yerinde çalıştığının tespitini talep etti.
II-CEVAP
Davalı Kurum davacının çalışmasını ispatlaması gerektiği, davalı ... ve Televizyon Kurumu davacının çalıştığı sürelerin kuruma bildirildiğini, davacının çalışmasının ispatlanamadığını iddia ederek, davanın reddini savunmuşlardır.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
İlk derece mahkemesi, davanın kabulüne, davacının kuruma bildirimleri yapılmış olan süreler dışında 15.01.1998-tarihinden 4/C kapsamına dahil olduğu (2013/ 10. Ay) arasında çalıştığının tespitine karar vermiştir.
B-BAM KARARI
... Bölge Adliye Mahkemesi, usul ve esas açısından ilk derece mahkemesi kararını yerinde bulmak suretiyle;davalılar vekillerinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar vermiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı Kurum vekili, Bölge Adliye Mahkemesi kararının yerinde olmadığı, çalışmanın ispatlanamadığı yönünden, davalı ... ve Televizyon Kurumu vekili ise eksik inceleme ile hüküm kurulduğu, davacının iş yerinde çalışmadığı, tanıkların da davacının çalışmadığı yönünde beyanda bulundukları, davanın reddine karar verilmesi gerekirken davanın kabulüne hükmedilmesinin hatalı olduğunu beyanla kararın bozulmasını istemişlerdir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Davanın yasal dayanağı 5510 sayılı Kanunun 86/9. maddesidir. 506 sayılı Kanunun 6. maddesinde ifade edildiği üzere, “sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamaz ve vazgeçilemez.” Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davaların, kamu düzenine ilişkin olması nedeni ile özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde resen araştırma yapılarak kanıt toplanması gerektiği özellikle göz önünde bulundurulmalıdır.
İnceleme konusu dosyada; Davacı 15.01.1998-20.09.2013 tarihleri arasında davalı iş yerinde çalıştığının tespitini talep etmiş, mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir. Davacının hizmet cetvelinde 15.01.1998-1999/3, 17.06.2002-31.12.2002,15.01.2003 tarihinden itibaren 200 gün, 19.01.2004-14.12.2004, 07.03.2005-30.12.2005, 25.01.2006-25.12.2006, 24.01.2007-24.12.2007, 04.02.2008-30.09.2013 tarihleri arasında davalı iş yerinden bildirimlerinin bulunduğu görülmektedir. Sürekli çalışmanın varlığına ilişkin mahkeme kararı yerinde olmakla birlikte hükme konu dönemde prime esas kazanç tutarlarının gösterilmemesi, bu şekilde infaza elverişsiz hüküm kurulması isabetsizdir. Bu bağlamda belirlenen tespit uyarınca çalışılan gün ve süreler ile prime esas kazanç miktarları hükümde gösterilmek suretiyle infaza elverişli hüküm kurulmalıdır.
Mahkemece yukarıda belirtilen hukuki ve maddi olgular göz önünde bulundurulmaksızın eksik inceleme ve araştırma sonucu yazılı şekilde karar verilmiş olması, usûl ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, fer'i müdahil kurum ve davalı vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararının kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz eden ilgiliye iadesine, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, 15.09.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.