Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2022/9476 Esas 2022/10758 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Dava, hizmet tespiti ve prime esas kazanç tespiti istemine ilişkindir. Mahkeme, davacının 13.07.2007-09.06.2014 tarihleri arasındaki eksik bildirilen hizmetinin ve sigorta primine esas kazançlarının tespitine karar vermiştir. Ancak, Yargıtay'ın bozma kararına uyularak yapılan incelemede, davacının sadece 21.11.2007-16.01.2008 tarihleri arasında hizmet akdi ile çalıştığının tespit edilmesi gerektiği belirtilmiştir. Bu nedenle, davalıların temyiz itirazları kabul edilerek hüküm bozulmuştur.
Kanun Maddeleri:
- İş Kanunu
- Sosyal Sigortalar Kanunu

Mahkemesi :İş Mahkemesi

Dava, hizmet tespiti ve prime esas kazanç tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, (kapatılan) 21. Hukuk Dairesinin bozmaya uyularak yapılan yargılama neticesinde ilamında belirtildiği şekilde davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Dava,davacının 13.07.2007 ile 09.06.2014 tarihleri arasında kuruma eksik bildirilen hizmetinin ve sigorta primine esas kazançlarının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece verilen 17.12.2015 tarihli 2014/223 E.-2015/429 K .sayılı ilk kararda ,davanın kısmen kabulü ile, davacının davalı kuruma bildirilenler dışında davalı işverene ait işyerinde 21.11.2007-16.01.2008 tarihleri arasında asgari ücretle geçen hizmetinin ve 01.10.2011-09.06.2014 tarihleri arasındaki prime esas kazanç miktarlarının tespitine hükmedilmiştir.
Davalılar vekilleri tarafından temyiz yoluna başvurulması üzerine , Yargıtay 21 .Hukuk Dairesinin 2016/8690 Esas,2017/10691 Karar sayılı ilamı ile karar bozulmuş; Mahkemece bozmaya uyularak yapılan yargılama sonrasında, “davacının davalı kuruma bildirilenler dışında davalı işverene ait işyerinde,13.07.2007-16.01.2008 tarihleri arasında hizmet akdi ile çalıştığının tespitine, diğer taleplerinin reddine karar verilmiştir.
Mahkemenin, Yargıtay Dairesince verilen bozma kararına uyması sonunda, kendisi için o kararda gösterilen şekilde inceleme ve araştırma yaparak, yine, o kararda belirtilen hukuki esaslar gereğince hüküm verme yükümlülüğü doğar. “Usuli kazanılmış hak” olarak tanımlayacağımız bu olgu; mahkemeye, hükmüne uyduğu Yargıtay bozma kararında belirtilen çerçevede işlem yapma ve hüküm kurma zorunluluğu getirdiği gibi, mahkemenin kararını bozmuş olan Yargıtay Hukuk Dairesince; sonradan, ilk bozma kararı ile benimsemiş olduğu esaslara usuli kazanılmış hakka aykırı bir şekilde, ikinci bir bozma kararı verilememektedir (09.05.1960 gün ve 21/9 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı, Hukuk Genel Kurulu’nun 12.07.2006 gün, 2006/9-508 E., 2006/521 sayılı kararı).
Mahkemenin, Yargıtay’ın bozma kararına uyması ile bozma kararı lehine olan taraf yararına bir usuli kazanılmış hak doğabileceği gibi, bazı konuların bozma kararı kapsamı dışında kalması yolu ile de usuli kazanılmış hak gerçekleşebilir. (Prof. Dr. Baki Kuru, Usuli Müktesep Hak (Usule İlişkin Kazanılmış Hak) Dr. A. Recai Seçkin’e Armağan, ... Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları No. 351 ..., 1974, sayfa 395 vd.)
Yargıtay tarafından bozulan bir hükmün bozma kararının kapsamı dışında kalmış olan kısımları kesinleşir. Bozma kararına uymuş olan mahkeme kesinleşen bu kısımlar hakkında yeniden inceleme yaparak karar veremez. Bir başka anlatımla, kesinleşmiş bu kısımlar, lehine olan taraf yararına usuli kazanılmış hak oluşturur. (04.02.1959 gün ve 13/5 sayılı YİBK).
Somut olayda, davacının 21.11.2007-16.01.2008 tarihleri arasında hizmet akdi ile çalıştığının tespitine dair ilk hükmün, davacı tarafından temyiz edilmemesi nedeniyle, davalılar yönünden usuli kazanılmış hak oluştuğu gözetilmeden, davacının 13.07.2007-16.01.2008 tarihleri arasında çalıştığının tespiti yönünde hüküm tesisi isabetsizdir.
O halde, davalılar vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm sair yönler incelenmeksizin bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde ilgililere iadesine, 19.09.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.