Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2022/6591 Esas 2022/10885 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Dava, bir iş kazasından kaynaklanan maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesi, bir önceki kararın bozma kararına uygun şekilde davanın kısmen kabulüne ve reddine karar vermiştir. Tarafların temyiz istekleri, süresinde olduğu anlaşılmıştır. Ancak yapılan yargılama hatalı olduğundan, mahkeme kararı bozulmuştur ve dosya yeniden ilk derece mahkemesine gönderilmiştir. Kanun maddeleri açıklanmadığından, eklenmemiştir.

Mahkemesi :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
No : 2020/80-2022/10

Dava, iş kazasından kaynaklanan maddi ve manevi tazminat istemlerine istemine ilişkindir.
Mahkemece, (kapatılan) 21. Hukuk Dairesi bozma kararına uyularak ilamda belirtildiği şekilde davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine karar verilmiştir.
Hükmün, davacılar ile davalılardan Kardemir Karabük Demir Çelik San. ve Tic. A.Ş. vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve davacılar vekili tarafından duruşma talep edilmesi üzerine dosya incelenerek, işin duruşmaya tabi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 20/09/2022 Salı günü tayin edilerek taraflara çağrı kağıdı gönderilmiştir. Duruşma günü duruşmalı temyiz eden davacılar adına Av. ... geldi. Davalılar adına gelen olmadı. Duruşmaya başlanarak, hazır bulunan avukatın sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmaya son verilerek aynı günde Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
1- Dosyadaki yazılara, toplanan delillere ve hükmün dayandığı gerektirici sebeplerle temyiz edenlerin sıfatlarıyla temyiz kapsam ve nedenlerine, önceki bozma kapsamı dışında kalarak taraflar lehine usuli kazanılmış hak teşkil eden olguların yeniden incelenerek bozma sebebi yapılamayacak olmasına göre, davalı Kardemir Karabük Demir Çelik San ve Tic A.Ş. vekilinin tüm, davacılar vekilinin ise aşağıdaki bentlerin kapsamı dışındaki sair temyiz itirazlarının reddine karar verilmiştir.
2- Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 06/03/2002 gün ve 1/119-135 sayılı kararında da belirtildiği üzere; bozma kararına uyulması ile Mahkemenin bozma kararı doğrultusunda işlem yapma yükümlüğü doğar. Bu ilke Usul Kanunun dayandığı ana esaslardan olup kamu düzeni ile ilgilidir. Yargıtay’ın bozma kararına uymuş olan Mahkemenin, bozma gereğince değerlendirme yaparak yeni hükmünü tesis etme zorunluluğu vardır.
Bu açıklamalar doğrultusunda ilk derece mahkemesinin 29.12.2017 tarihli bir önceki kararının davacılar ve davalılardan Kardemir Karabük Demir Çelik San ve Tic A.Ş. vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine (Kapatılan) 21. Hukuk Dairesinin 05.11.2019 tarihli kararıyla hesap yönünden özetle, kazalı işçinin inşaat işinde kalıpçı ustası olarak çalıştığı, mahkemece davacı beyanını doğrulayan ... İnşaat Demircileri Kalıpçıları ve Duvarcıları Derneği tarafından bildirilen ücretlere itibar edilmiş ise de, bu tespitin hatalı olduğu, öncelikle davacının sürekli çalıştığı işte imzasını taşıyan maaş bordrolarının temini, imzalı bordroların temin edilmemesi halinde ise sigortalının olay tarihindeki yaşı, kıdemi ve yaptığı iş dikkate alınarak, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, TÜİK ile işin yapıldığı yerdeki Meslek Odalarından ücret araştırması yapılmak suretiyle davacının alabileceği ücretin belirlenmesinin gerektiği, yapılacak hesapta da usuli kazanılmış hak da dikkate alınarak 29.03.2017 havale tarihli hesap raporundaki verilerin dikkate alınması, işlemiş devrenin bu raporda kabul edilen tarihten ileri çekilmemesi, bu rapordan sonra yürürlüğe giren asgari ücretteki farkların rapora yansıtılmaması ve ilk peşin sermaye değerinin rücu edilebilir kısmının tenzil edilmesi suretiyle maddi tazminat alacağının belirlenmesi gerekliliğine işaretle kararın bozulduğu anlaşılmaktadır.
Mahkemece bozmaya uyularak yapılan yargılamada, maddi tazminatın hesabı noktasında mahkemece itibar edilen 29.10.2021 tarihli ek rapora göre TÜİK ve Çevre Şehircilik Bakanlığından bildirilen emsal ücretlere göre hesap yapıldığı mahkemece Çevre Şehircilik Bakanlığı tarafından bildirilen ücrete göre asgari ücretin yaklaşık 1,84 katı üzerinden yapılan hesap seçeneğine itibarla karar verilmiş ise de, uyulan bozma kararı gereğince işin yapıldığı yerdeki meslek odalarından da ücret araştırması yapılması gerekirken yapılmamış olması hatalı olmuştur.
O halde mahkemece yapılacak iş, bozmaya uygun olarak, müteveffa sigortalının inşaat işinde kalıpçı ustası olarak alabileceği ücretin kazanın gerçekleştiği yerdeki (sendikaya üye olduğu tespit edilemeyen sigortalı işçi için sendikalardan bildirilen ücretin de dikkate alınamayacağı gözetilerek) Meslek Odalarından araştırma yapmak, bu araştırma neticesinde tespit edilecek ücretle beraber dosya mevcudunda bulunan TÜİK ve Çevre Şehircilik Bakanlığından bildirilen ücretleri birlikte değerlendirip ortalamasını alarak, bir önceki bozma kararımızda işaret olunan 29.03.2017 havale tarihi hesap raporuna uygulamaktan ibarettir.
Kabule göre de, iş bu temyize konu kararın maddi tazminat yönünden dayanağını oluşturan 29.10.2021 tarihli ek hesap raporunda, uyulan bozma kararında asgari geçim indirimi noktasında bir bozma sebebine yer verilmemiş olmamasına karşın, işaret edilen 29.03.2017 havale tarihli hesap raporundaki kabule aykırı olacak ve davacı lehine asgari geçim indirimi noktasında elde ettiği usuli kazanılmış hakkı ortadan kaldıracak şekilde hesap yaptırılması da hatalı olmuştur.
Öte yandan mahkemece verilen 29.12.2017 tarihli bir önceki kararın davalılardan B.E.G. Madencilik Nak. İnş Tar. Hay. Ltd Şti tarafından temyiz edilmemiş olması nedeniyle davacının iş bu davalı aleyhine elde ettiği usuli kazanılmış hakkın da kararda gözetilerek sonucuna göre bir karar vermekten ibarettir.
İlk Derece Mahkemesince bu maddi ve hukuki olgular nazara alınmaksızın, karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davacılar vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları dikkate alınarak ilk derece mahkemesi hükmü bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz olunan kararının, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, davacılar avukatı yararına takdir edilen 3.815,00 TL duruşma avukatlık parasının davalılardan Kardemir Karabük Demir Çelik San. ve Tic. A.Ş.'ye yükletilmesine, temyiz harcının istek halinde davacılara iadesine, aşağıdaki yazılı temyiz harcının davalılardan Kardemir Karabük Demir Çelik San. ve Tic. A.Ş.'den alınmasına, 20/09/2022 gününde oy birliğiyle karar verildi.