Yargıtay 22. Hukuk Dairesi 2012/1727 Esas 2012/16125 Karar Sayılı İlamı

Abaküs Yazılım
22. Hukuk Dairesi
Esas No: 2012/1727
Karar No: 2012/16125

Yargıtay 22. Hukuk Dairesi 2012/1727 Esas 2012/16125 Karar Sayılı İlamı

22. Hukuk Dairesi         2012/1727 E.  ,  2012/16125 K.

    "İçtihat Metni"

    MAHKEMESİ : Ankara 7. İş Mahkemesi
    TARİHİ : 21/12/2011
    NUMARASI : 2011/108-2011/908

    Davacı 17/08/1998 tarihinden itibaren davalı kurumun otel işletmesinde resepsiyonist olarak çalıştığını, iş sözleşmesinin 31/01/2011 tarihinde bütçe imkanlarının yetersizliği gerekçe gösterilerek feshedildiğini birkaç ay sonra kuruma yeni işçi alındığını, halen kurumda emekliliği gelen personel çalıştırıldığı dikkate alındığında fesih için haklı sebep bulunmadığını, işverenin son çare olarak feshe gitmesi gerektiğini, ayrıca işçinin savunmasının alınması gerektiğini belirterek, işe iade talebinin kabulüne, davalının işe iadeyi kabul etmemesi halinde tazminat ve boş geçirdiği dört aylık ücretinin ödenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
    Davalı cevap dilekçesinde, konfederasyonun kabul edilen yönetim kurulu tekliflerinin 2. maddesine göre mevcut kadro cetvelinin görevin niteliği ve hacmi dikkate alınarak değiştirilmesi, mevcut kadro imkanlarının iptal edilmesi, yeni kadro unvanlarının ihdas edilmesi, görev unvanlarına göre kadro sayısının belirlenmesi ve sözleşme ile uzman personel istihdam edilmesi konusunda yönetim kurulunun görevli ve yetkili kılındığını, yönetim kuruluna verilen yetki çerçevesinde alınan işletmesel karar ile personel politikasında yeniden yapılanmaya gidilerek etkin ve verimli personel oluşturmak amacıyla tecrübe ve uzmanlıklarına ihtiyaç duyulanlar hariç olmak üzere emekli olup ikinci iş olarak davalının bünyesinde çalışanlar karı koca ve akraba olarak çalışanlardan ve ayrıca birimlerinde çalışmasına en az ihtiyaç duyulan personelin akidlerine son verildiğini, davacının şahsi sicil dosyasında daha önceki uyarılara rağmen ön bürodaki aksaklıkları alışkanlık haline geldiğine ilişkin olarak 23/06/2003 tarihli uyulması gerekli kuralları içeren yazı bulunduğunu, Ankara 8. İcra Müdürlüğünün 2004/5566 sayılı dosyasından  maaş haczine ilişkin yazı bulunduğunu, davacının iş sözleşmesinin işletmesel karar çerçevesinde sona erdirildiğini haklı sebeple feshin sözkonusu olduğunu, davacının boşalan kadrosuna başka bir işçi istihdam edilmediğini belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.                                                               
    Mahkemece davacının iş sözleşmesinin davalı işverence yeniden yapılanma çalışmaları çerçevesinde tasarruf sağlanması amacıyla hizmetine ihtiyaç duyulmaması sebebiyle feshedildiğini, davalı işyerinde güvenlik ve refakat birimlerinin dışarıdan satın alınmasına karar verildiğini, davacının çalıştığı birimin kapatılan birimlerden olmadığı, bir önceki yıla göre genel giderlerdeki artışın personel ücretlerindeki artışla ilgisi bulunmadığı, feshin son çare olması ilkesine uyulmadığı, davacının savunmasının alınmadığı, şahsi sicil dosyasına göre olumsuz bir hususun olmadığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
    Karar davalı tarafça temyiz edilmiştir.
    Taraflar arasında iş sözleşmesinin feshinin geçerli sebebe dayanıp dayanmadığı uyuşmazlık konusu olup, normatif dayanak 4857 sayılı İş Kanunu"nun 18. ve devamı maddeleridir. 4857 sayılı Kanun"un 18. maddesine göre otuz veya daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde en az altı aylık kıdemi olan işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesini fesheden işveren, işçinin yeterliliğinden veya davranışlarından ya da işletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan geçerli bir sebebe dayanmak zorundadır.
    İşletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan sebepler; sürüm ve satış olanaklarının azalması, talep ve sipariş azalması, enerji sıkıntısı, ülkede yaşanan ekonomik kriz, piyasada genel durgunluk, dış pazar kaybı, hammadde sıkıntısı gibi işin sürdürülmesinin olanaksız hale getiren işyeri dışından kaynaklanan sebeplerle yeni çalışma yöntemlerinin uygulanması, işyerinin daraltılması, yeni teknolojinin uygulanması, işyerinin bazı bölümlerinin kapatılması ve bazı iş türlerinin kaldırılması gibi işyeri iç sebeplerdir.
    İşletmenin, işyerinin ve işin gereklerinden kaynaklanan sebeplerle sözleşmeyi feshetmek isteyen işverenin fesihten önce fazla çalışmaları kaldırmak, işçinin rızası ile çalışma süresini kısaltmak ve bunun için mümkün olduğu ölçüde esnek çalışma şekillerini  geliştirmek, işi zamana yaymak, işçileri başka işlerde çalıştırmak, işçiyi yeniden eğiterek sorunu aşmak gibi varsa fesihten kaçınma olanaklarını kullanması, kısaca feshe son çare olarak bakması gerekir.
    4857 sayılı Kanun"un 20. maddesinin ikinci fıkrasına göre feshin geçerli sebebe dayandığını ispat yükümlülüğü işverene aittir. İşçi, feshin başka bir sebebe dayandığını iddia ettiği takdirde, bu iddiasını ispatla yükümlüdür.
    Somut olayda, davacının iş sözleşmesi, davalı konfederasyonun bütçe imkanlarının yetersizliği dikkate alınarak, tasarruf sağlanması amacıyla yönetim kurulu kararı doğrultusunda alınan işletmesel karar gerekçesi ile feshedilmiştir. Davalı taraf feshe dayanak olan, genel kurulda yeniden yapılanmaya ilişkin alınan  ve kadro cetvelinin görevin niteliği ve hacmi dikkate alınarak değiştirilmesi, mevcut kadro imkanlarının iptal edilmesi, yeni unvanların ihdas edilmesi, görev unvanlarına göre kadro sayısının belirlenmesi ve sözleşmeyle uzman personel istihdam edilmesi konularını düzenleyen işletmesel karar, yeniden yapılanma planı çalışması, personelin emekliliğe hak kazanma tarihlerine dair liste ve diğer belgeler sunulmuştur.
    Hernekadar  mahkemece davanın kabulü ile davacının işe iadesi yönünde hüküm kurulmuşsa da, davalı tarafça alınan işletmesel kararın tutarlı olarak uygulanıp uygulanmadığı, feshin son çare olması ilkesine uyulup uyulmadığı konusunda yeterli araştırmanın yapılmadığı anlaşılmaktadır. Tutarlılık ve ölçülülük denetimi kapsamında, işverenin bu kararı tutarlı şekilde uygulayıp uygulamadığı, feshin kaçınılmaz olup olmadığı, davacının çalıştığı işyerinin neresi olduğu, kapatılıp kapatılmadığı, davacının aynı veya başka bir birimde değerlendirilip değerlendirilemeyeceği, davalı işverenin işten çıkarılacak  işçileri  belirlenmesinde kendisini bağlayan kurala uyup uymadığı  yönünden somut olarak araştırma yapılmalıdır. Bunun için de işletmesel karara ilişkin belgelerin yanında işletmede veya işyerinde çalışan  tüm işçilerin görev tanımları, işletme, işyeri organizasyon şeması, işten çıkarılacık işçilerin işyeri şahsi sicil dosyası, görev tanımları ve çalıştıkları bölümleri gösteren  kayıtlar ile fesihten önce ve sonrasını kapsayacak şekilde işçi alımı ve çıkarılmasını gösteren işyeri SGK bildirgeleri, davalı işyerine ait tasarruf tedbirine neden olan fesih öncesi ve sonrasına ilişkin mali durumu gösteren bilançolar  getirtilmeli, işyerinde keşif yapılarak, özellikle işletmenin faaliyet alanını  ve iş organizasyonunu bilen uzman bilirkişiler aracılığı ile yeniden inceleme yapılmalı ve feshin yukarıda belirtilen ilkelere göre geçerli sebebe dayanıp dayanmadığı net olarak belirlenmelidir. Mahkemece eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi hatalıdır.
    SONUÇ:Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 09/07/2012 gününde oybirliği ile karar verildi.

     


     

    Hemen Ara