Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2022/8486 Esas 2022/11792 Karar Sayılı İlamı

Bölge Adliye
Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi
No :


Dava, hizmet tespiti ve prime kazanç tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kısmen kabul kısmen reddine dair verilen karara karşı; davalı ve fer’i müdahil Kurum vekilleri tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesince verilen kararın, fer’i müdahil Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM:
Davacı vekili, davacının, davalıya ait iş yerinde 10.11.2014 tarihinde işe başlamasına ve aylık 2.400,00 TL ücret karşılığı çalışmasına rağmen sigortalılık başlangıç tarihinin 24.12.2014 olarak gösterildiğini ve sigorta primlerinin de asgari ücret üzerinden bildirildiğini belirtmek sureti ile davacının 10.11.2014 tarihinden itibaren çalıştığının ve sigorta primine esas kazanç miktarının 2.400,00 TL olduğunun tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
II-CEVAP:
Davalı vekili, cevap dilekçesinde özetle; davacının işe başlama tarihine ilişkin iddiasının gerçek olmadığını, davalı ile davacı arasında imzalanan 24.12.2014 tarihli sözleşme uyarınca anılan tarih itibariyle işe girişinin bildirildiğini, davacının bu tarihten önce çalışması olmadığını, asgari ücretin biraz üzerinde brüt 1.173,00 TL ücretle çalışmaya başladığını ve buna bağlı olarak çalışma süresi boyunca asgari ücretin biraz üzerinde ücret ödenmiş olduğunu, bu durumun işçinin imzalarını içeren ücret bordrolarında da açıkça gözüktüğünü, 2.400,00 TL aylıkla çalıştığı iddiasının da asılsız olduğunu belirtmek sureti ile ; davanın reddini istemiştir.
Feri müdahil Kurum vekili, dilekçesinde özetle; davanın reddini talep etmiştir.
III-MAHKEME KARARI:
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
İlk Derece Mahkemesi tarafından; avanın kısmen kabulü ile; davacının, davalıya ait 1058990.017 sicil numaralı işyerinde 10/11/2014 - 23/12/2014 tarihleri arasında dönemin prime esas brüt asgari ücretiyle çalıştığının tespitine, prime esas kazanç yönünden fazlaya ilişkin istemin reddine; dair karar verilmiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Dosya kapsamı, delil durumu itibariyle ... İş Mahkemesi 2017/427 Esas 2021/67 sayılı kararında mahkemenin vakıa ve hukuki değerlendirmesi bakımından usul ve esas yönünden yasaya aykırı bir durum bulunmamasına göre, davalı ve fer’i müdahil Kurum vekillerinin istinaf başvurusunun Hukuk Muhakemeleri Kanununun 353/1-b-1 maddesi gereğince esastan reddine, dair karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Fer’i müdahil Kurum vekili,istinaf sebepleri ile aynı doğrultuda gerekçelerle; kararın bozulmasını istemiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE ESASIN İNCELEMESİ:
Hizmet Tespiti yönünden; dava, 5510 sayılı Kanun’un 86/9. maddesi uyarınca açılmış hizmet tespiti davasıdır. Maddeye göre, “Yönetmelikle tespit edilen belgeleri işveren tarafından verilmeyen veya çalıştıkları Kurumca tespit edilemeyen sigortalılar, çalıştıklarını hizmetlerinin geçtiği yılın sonundan başlayarak 5 yıl içerisinde mahkemeye başvurarak alacakları ilam ile ispatlayabilirlerse, bunların mahkeme kararında belirtilen aylık kazanç toplamları ile prim ödeme gün sayıları nazara alınır.”
Hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılanların hizmetlerin tespitine ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkindir. Bu nedenle özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu çerçevede hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyerek, gerekli araştırmaların re'sen yapılması ve kanıtların toplanması gerektiği göz önünde bulundurulmalıdır.
Eldeki davada, davacının işe giriş bildirgesinin verildiği tarihi doğrulayan ve imzasını içeren yazılı iş sözleşmesinin bulunduğu anlaşılmakla; davacının iş sözleşmesindeki imzayı inkar edip etmediği sorulmalı, imza inkarı var ise bu husus araştırılmalı, iş bu yazılı belge karşısında aksinin eş değer belgelerle ispatlanması gerektiği hususu gözetilmeli; imzanın davacıya ait olmadığı iddiası var ve de bu iddianın ispatlanması halinde ise; tanık beyanları arasındaki çelişki giderilerek; davacının çalıştığını iddia ettiği dönemde hizmetinin varlığı tereddütsüz belirlenmek suretiyle; hüküm tesisi yoluna gidilmelidir.
Mahkemece, açıklanan maddi ve hukuki esaslar gözetilmeksizin, eksik araştırma ve inceleme ile yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı biçimde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, fer’i müdahil Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararının kaldırılarak; İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi kararının HMK’nın 373/1. maddesi gereği kaldırılarak, temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğininin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, Üye ...'ın muhalefetine karşı, Başkan ... ile Üyeler ..., ... ve ...'nın oyları ve oy çokluğuyla, 05/10/2022 gününde karar verildi.

(M)

KARŞI OY GEREKÇESİ

1. Çoğunluk ile aradaki temel uyuşmazlık “hizmet tespitinde işe giriş bildirgesi vebireysel iş sözleşmesinin imzalı olması ve bu belgelerde işe giriş tarihinin bulunması halinde anılan tarihten önce çalışma iddiasının, bu belgelerin imzalı olması nedeni ile (çalışma olgusunun) eş değer yazılı belge ile kanıtlaması gerekip gerekmediği, tanık beyanlarına itibar edilip edilmeyeceği” noktasında toplanmaktadır.
2. Dairemizin 2022/7221 E, 2022/10499 K., sayılı kararında açıklanan gerekçeler nedeni ile iş sözleşmesi ve işe giriş bildirgesinde işe giriş tarihini düzenleyen belgelerin kamu düzeni, resen araştırma ilkesi ve delil serbestisi kapsamında gerek kurum ve gerekse yargılama makamını bağlayıcılığı yoktur.İşçi(sigortalı) işveren ilişkisinde sosyal güvenlik hakkı kapsamında sigortalının ispat hukuku ilkelerine aykırı olarak yazılı delil sınırlandırılmasına tabi tutulması vazgeçilmez ve kişiye sıkıya bağlı hak olan sosyal güvenlik hakkını ortadan kaldıracak niteliktedir. Çalışma olgusu hukuki fiil olup, her türlü delille kanıtlanabilir. Sözleşme, işe giriş bildirgesi, ibraname, bordro ve puantaj kayıtları senet niteliğinde olmayıp, sadece çalışılan günler için yazılı delil niteliğindedir. Çalışılmayan günler için delil niteliğinde olamaz. Hukuki fiil olan çalışma olgusunun yazılı delile bağlanması görüşüne katılınmamıştır.