Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2022/10500 Esas 2022/11850 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Davacı kurum, bir sigortalısının iş kazası sonucu hayatını kaybetmesi nedeniyle kurum zararının davalılardan tahsiline yönelik dava açmıştır. İlk derece mahkemesi, davanın kabulüne ve davalı şirketin sorumluluğunun 5510 sayılı Kanunun 21/4 maddesi gereğince 116,861,29 TL ile sınırlı olmak üzere tazmin edilmesine hükmetmiştir. Bölge Adliye Mahkemesi, davalının istinaf başvurusunu esastan reddetmiştir. Ancak temyiz kanun yoluna başvuran davalı şirketin vekili, davanın konusunun kalmadığına ve dava açılmasından sonra yapılandırma kapsamında borcun ödendiğine dair bilgi vermiştir. Bu nedenle, davanın kabulüne ilişkin kararın kaldırılması ve ilk derece mahkemesinin konuyu tekrar değerlendirmesi gerektiği hükme bağlanmıştır.
5510 sayılı Kanunun 21/1 ve 21/4 maddeleri, iş kazaları nedeniyle oluşan kurum zararının tazmini ile ilgilidir. 21/1 maddesi, işverenin sigortalısına veya hak sahiplerine ödedikleri sigorta primlerinin veya sigortalının sigortalılık süresi içinde kazanılmış hakların veya iş kazası ve meslek hastalığı sonucu doğan hakların, iş kazası veya meslek hastalığı nedeniyle ölümü halinde hak sahiplerine ödenmesini öngörür. 21/4 maddesi ise, işverenin iş kazası sonucu sigortalıya veya hak sahiplerine ödediği tutarların kurum tarafından iş kazası veya meslek hastalığı sonucu doğan tutarlardan mahsup edilmesine izin verir.

Bölge Adliye
Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi
No :


Dava, rücuan tazminat istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı davalı ...Ş. vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalı ...Ş. vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM:
Davacı Kurum, Kurum sigortalısı ... ... 19/10/2013 tarihinde iş kazası nedeniyle vefat ettiğini, kurum tarafından sigortalıya 466,673,15 TL peşin sermaye değeri, 386,00 TL cenaze yardımı olmak üzere toplam 467.059,15 TL masraf yapıldığını, Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı müfettişi tarafından düzenlenen 20/03/2014 tarih ve... sayılı incele raporu ile kurum sigortalısı ... ... 19/10/2013 tarihinde maruz kaldığı kaza olayının iş yerinde bulunduğu sırada ve iş veren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle meydana geldiğinden 5510 sayılı Kanunun 13. Maddesinin birinci fıkrası (a) ve (b) bentleri hükmü gereğince iş kazası olduğunun tespit edildiğini, işverenin iş sağlığı ve güvenliği önlemlerini almadığını belirterek iş kazası nedeniyle kurum zararının davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini talep ve dava etmiştir.
II-CEVAP:
Davalı ...Ş. vekili, Davacının iddialarını ve taleplerini kabul etmediklerini, müvekkili şirketin iş güvenliği ve sağlığı için eğitimler düzenlendiğini ve gerekli eğitimlerin verildiğini, gerekli ekipman ve koruyucu kıyafetlerin verildiğini, davayı kabul anlamına gelmediğini belirterek müvekkili şirketin Ak Sigorta A.Ş. tarafından sigortalı olduğunu, şirkete davanın ihbarını belirterek davanın reddini talep etmiştir.
III-İLK DERECE MAHKEME KARARI
Mahkemesince “1-Davanın kabulü ile;
198,336,09 TL PSD ve 193,00 TL cenaze gideri olmak üzere toplam 198.529,09 TL'nin (Davalı ...'in sorumluluğunun 5510/21-4 maddesi gereğince 116.861,29 TL ile sınırlı olmak üzere) ... onay tarihinden, cenaze giderinin ödeme tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya ödenmesine (Kısa kararda tashih yapılmıştır.)” karar verilmiştir.
IV-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
Bölge Adliye Mahkemesince, “Davalı ...Ş.'nin istinaf başvurusunun HMK'nın 353/1-b-1 maddesi uyarınca esastan reddine,..” karar verilmiştir.
V-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ
Davalı Akedaş vekili, dava konusunun niteliği itibariyle belirsiz alacak davası açılamayacağını, davanın bu şekilde açılmasında hukuki yarar bulunmadığını, taleplerin zamanaşımına uğradığını, müvekkili davalının özen yükümlülüğünü yerine getirdiğini, sorumluluğu bulunmadığını, gerek kullanılan araçların bakımı/onarımı gerekse çalışanların eğitimi gibi hususlarda üzerine düşen tüm yükümlülükleri yerine getirdiğini, iş kazasının nedeninin şirketin müteveffaya zimmetlemiş olduğu teknik ve güvenliğe dair alet ve edevatın doğru kullanılmaması olduğunu, müteveffanın bireysel hatası ve ağır kusuru sonucu kazanın meydana geldiğinin tartışmasız olduğunu, rücuen tahsil talepli bu davada mahkemenin, asıl sorumluluk davasında kararlaştırılan kusur oranlarıyla bağlı olmadığını, sorumluluğun tespitinde kaçınılmazlık ilkesinin dikkate alınmadığını, karara esas alınan kusur raporunu ve hesap raporunu kabul etmediklerini, hesaplamalarda fahiş hatalar bulunduğunu beyanla kararın bozulmasını istemiştir.
VI-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Davacı Kurumun 19/10/2013 tarihinde meydana gelen iş kazası nedeniyle ölen sigortalının hak sahiplerine bağladığı gelirler ve yapılan ödemeler nedeniyle oluşan Kurum zararının tazmini amaçlı açtığı eldeki davada davanın yasal dayanağı 5510 sayılı Kanunun 21/1 ve 21/4 maddeleridir.
Mahkemece, hak sahibi dosyasından alınan kusur raporu hükme esas alınarak işveren davalı şirketin %35, diğer davalı ...’in %15 ve sigortalı işçinin %50 kusurlu olduğunu kabul ile, yapılan gerçek zarar hesabı sonucu davalı şirket ... A.Ş yönünden 5510 sayılı Yasanın 21/1, diğer davalı ... ... yönünden ise 5510 sayılı Yasanın 21/4 maddesi gereğince sorumluluk miktarları belirlenmiş ve davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bazı hallerde dava devam ederken, dava açılmasından sonra meydana gelen bir nedenle dava konusu ortadan kalkabilir.
Davanın konusuz kalması halinde, artık dava hakkında yargılama yapılmasına ve hüküm verilmesine gerek kalmaz. Başka bir deyişle, her iki tarafın da davanın esası hakkında karar verilmesinde hukuki yararı kalmamış demektir. Bu halde, mahkemece, davanın konusunun kalmaması nedeniyle karar verilmesine yer olmadığına karar verilir.
Dosya kapsamı incelendiğinde, dava konusu borcu da içerecek şekilde davacı tarafından 7256 sayılı Yasa kapsamında yapılandırma yapılıp borcun 29/01/2021 tarihinde yapılandırıldığı ve peşin olarak ödendiği, davacı Kurum 09/08/2022 tarihli cevabi yazısı ile anlaşılmıştır.
Belirtilen açıklamalar ışığında somut olaya dönüldüğünde, mahkemece, davalı tarafın 7256 sayılı Yasa kapsamında ödeme iddiası değerlendirilmeden, davanın konusuz kalıp kalmadığı irdelenmeden davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkemece; davalının 7256 sayılı yapılandırma Yasası kapsamında ödeme yapıp yapmadığını Kurumdan sorarak, davanın konusuz kalıp kalmadığı hakkında karar verilmesi gerekmektedir.
O hâlde, davalı ...Ş vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararının kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi kararının HMK'nın 373/1 maddesi gereğince kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz eden ilgiliye iadesine, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 05/10/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.