Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2022/7168 Esas 2022/11768 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Davalı olan kişi, emekli aylığı alırken yapılan bir denetlemede, çalışmalarının fiili olmadığı tespit edilen bir dönem için yersiz ödeme yapıldığı gerekçesiyle borçlandırıldı. Borcunu ödemeyince icra takibi başlatıldı. Davalı borca itiraz ederek takibin durdurulmasını ve icra inkar tazminatı ödenmesine yönelik taleplerde bulundu. İlk derece mahkemesi, davanın kabulüne, icra takibinin devamına, davalının icra inkar tazminatı ödemesine karar verdi. Bölge Adliye Mahkemesi ise istinaf başvurusunun esastan reddine karar verdi. Ancak temyiz incelemesinde, mahkemenin yasal koşullara uygun olarak değerlendirme yapmadığı açığa çıktı. Olayda, kısmi yaşlılık aylığı alma hakkı düzenleyen kanun maddelerinin belirlediği şartlar ve prim gün sayısı incelenerek bir karar verilmesi gerektiği belirtildi. Mahkemenin bu yönlerini dikkate almadan karar vermesi nedeniyle, temyiz itirazları kabul edilerek ilk derece mahkemesinin kararı bozuldu.
Kanun Maddeleri: 1479 Sayılı Kanun'un Geçici 10. Maddesi.

Bölge Adliye
Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
No :



Dava, itirazın iptali, takibin devamı ile icra inkar tazminatı istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı davalı vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı vekil dava dilekçesinde özetle; davalı ...'nun ... numarası ile emekli aylığı almakta iken Kurum denetmelerince yapılan tahkikat neticesinde tanzim edilen 12/09/2019 tarih 2018/ÖSB/84 sayılı tahkikat raporuna istinaden 02/05/2009-30/06/2009 süresi çalışmalarının fiili olmadığının tespit edildiğini, bu nedenle yersiz ödenen 106.896,73 TL'nin tahsili için 07/11/2018 tarih ... varideli borç bildirim belgesi gönderildiğini, ödeme yapılmadığından alacağın tahsili için ... İcra Dairesi'nde 2019/7652 takip sayılı dosyası ile icra takibine başlanıldığını, davalının borca itiraz etmesi nedeni ile takibin durdurulduğunu beyanla borçlunun itirazının iptaline, icra takibinin devamına, borçlu aleyhine alacağın %20'sinden az olmamak üzere icra inkar tazminatına karar verilmesini talep etmiştir.
II-CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacı Kuruma borçlanmasını gerektirecek bir sebep bulunmadığı gibi hiçbir borcunun da bulunmadığını, hizmet sürelerinin iptaline ve yersiz ödendiği gerekçesi ile yasal faizi ile birlikte yaşlılık aylığının iadesine ilişkin iddialarının soyut iddialara dayalı olduğunu beyanla davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
İlk derece mahkemesi; Davanın kabulüne, ... İcra Müdürlüğü'nün 2019/7652 Esas sayılı dosyasına davalı tarafından yapılan itirazın iptaline, takibin aynı koşullarda devamına, Davacının icra inkar tazminatı talebinin kabulüne, asıl alacak olan 106.896,73-TL'nin %20'si oranında hesaplanan 21.379,35-TL icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya verilmesine,, karar vermiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
... Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi; Yerel mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararına yönelik istinaf başvurusunun Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353-(1)-b.1 maddesi gereğince esastan reddine karar vermiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı vekili, kararın hatalı olduğundan, ... İş Mahkemesinin 2018/434 Esas sayılı dosyasının sonucunun beklenilmesi gerektiğinden bahisle kararın bozulmasını istemiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere ve hükmün dayandığı gerektirici sebeplere göre; davalı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2- Kısmi yaşlılık aylığını düzenleyen 1479 sayılı Kanun'un Geçici 10. maddesinin son fıkrasında; “Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce sigortalı olanlardan, 15 tam yıl prim ödeme süresi ile kadın ise 50, erkek ise 55 yaşını doldurma koşulunu, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihi takip eden aybaşından itibaren,
a) 2 tam yıldan fazla, 4 tam yıl veya daha az süre içinde yerine getiren, kadınlara 51, erkeklere 56 yaşını,
b) 4 tam yıldan fazla, 6 tam yıl veya daha az süre içinde yerine getiren, kadınlara 52, erkeklere 56 yaşını,
c) 6 tam yıldan fazla, 8 tam yıl veya daha az süre içinde yerine getiren, kadınlara 53, erkeklere 57 yaşını,
d) 8 tam yıldan fazla, 10 tam yıl veya daha az süre içinde yerine getiren, kadınlara 54, erkeklere 57 yaşını,
e) 10 tam yıldan fazla süre içinde yerine getiren, kadınlara 56, erkeklere 58 yaşını, doldurmaları ve talepte bulunmaları halinde, yaşlılık aylığı bağlanır.” hükmü yer almaktadır.
Somut olayda, her ne kadar Mahkemece davacının 02/05/2009-30/06/2009 tarihleri arasındaki 4/1-a kapsamındaki hizmetlerinin iptal edilmesine yönelik tespit yerinde ise de, aylık koşulları değerlendirilirken yukarıda belirtilen yasal düzenlemeler de göz önünde bulundurularak, davacının iptal edilen sigortalılık süresi dışında, mevcut prim ödeme gün sayısı belirlenerek irdeleme yapılmalı, davacının aylık-kısmi aylık (55 yaş, 3600 prim gün sayısı ve 15 yıl sigortalılık süresi) şartları bu kapsamda değerlendirilmeli ve kısmi aylık şartlarının varlığı halinde oluşabilecek istirdata konu fark aylık tutarları usulünce belirlenip davacı istemi bu çerçevede değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir.
Bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, mahkemece eksik inceleme ve araştırma sonucu davanın kabulüne karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararının kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi kararının HMK'nın 373/1 maddesi gereğince kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin bölge adliye mahkemesine gönderilmesine, 05.10.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.