Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2022/5572 Esas 2022/11836 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Davacı, çalıştığı iş yerinde hizmet tespiti istemiyle dava açmış ancak usulüne uygun şekilde davet edilmesine rağmen duruşmaya katılmayarak mahkeme işlemden kaldırmış ve açılmamış saymıştır. Davacının duruşma günü hakkında bilgilendirilmesi UYAP üzerinden yapılmıştır ve tebliğ usulüne uygun değildir. Bu sebeple, Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararı kaldırılmış ve davacının dava dilekçesi üzerinde yeniden inceleme yapılması kararlaştırılmıştır. Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 27. maddesi, T.C. Anayasası’nın 36. maddesi, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 6. maddesi ve Tebligat Kanunu ile Tebligat Yönetmeliği hükümleri kararın gerekçesinde açıklanmıştır.

Bölge Adliye
Mahkemesi : Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi
No :


Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir. 
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın açılmamış sayılmasına dair verilen karara karşı davacı vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesince istinaf isteminin reddine karar verilmiştir.
Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesince verilen kararın temyizen incelenmesi davacı vekili tarafından istenmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkil ... ... davalı iş yeri ... ... 2014 yılının haziran ayından 2018 yılının Ekim ayına kadar kesintisiz ve devamlı olarak çalıştığını, kendisine verilen görevleri her zaman eksiksiz yerine getirdiğini, davalı iş yerinde çok ağır şartlarda çalışarak hiçbir şekilde tatil yapamadığını, buna rağmen hiçbir ücret ödenmediğini hatta sigorta primlerinin de geç ve eksik gösterildiğini, davalı işveren tarafından müvekkilinin iş akdinin haksız gerekçelerle feshedildiğini, müvekkilin işe girdikten sonra sigorta başlangıcının çok geç yapıldığını, müvekkilin işten çıkış tarihini 11/07/2018 olarak gösterdiğini, bu tarihten sonra davalı iş yerinde iki ay daha sigortasız olarak müvekkilin çalıştırıldığını, ve mağduriyeti olduğunu belirterek müvekkilinin davalı iş yerinde 2014 Haziran ayından 2018 Ekim ayına kadar kesintisiz ve devamlı olarak çalıştığının tespiti ile eksik yatırılan primlerin davalılar tarafından ödenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
II-CEVAP:
Fer'i müdahil ... vekili cevap dilekçesinde özetle, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III-MAHKEME KARARI:
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
" Davanın HMK 150.maddesi uyarınca açılmamış sayılmasına," dair karar verilmiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Mahkeme kararında hukuka aykırılık bulunmadığından bahisle, istinaf isteminin reddine karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davacı vekili, usulüne uygun araştırma yapılmadığını belirterek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Dosya kapsamı incelendiğinde, daha önce bir kez işlemden kaldırılan dosyanın karar duruşması öncesindeki 03.12.2020 tarihli celsesinde, “Davacı vekilinin mazeretinin kabulü ile duruşma gün ve saatinin uyaptan öğrenilmesine.,” şeklinde karar verildiği, 04.04.2021 tarihli karar duruşmasında ise, “Davacının davasını 28/06/2019 tarihinde takip etmediğinden dolayı mahkememizce dosyası işlemden kaldırılmıştır davacı dosyasını yenilediği halde belli bir süre duruşmayı takip ederek ikinci defa 04/02/2021 tarihli duruşma gün ve saati tebliğ edildiği halde davacının duruşmaya mazeretsiz gelmediği görülerek HMK 320 fıkra 4 ' Basit yargılama usulüne tabi davalarda, işlemden kaldırılmasına, karar verilmiş olan dosyaya, yenilenmesinden sonra takipsiz bırakılırsa, dava açılmamış sayılır.' hükmü gereği davanın açılmamış sayılmasına,…” gerekçesiyle yazılı şekilde karar verildiği anlaşılmıştır.
Hukuk Muhakemeleri Kanununun “hukuki dinlenilme” başlıklı 27’nci maddesi, T.C. Anayasası’nın hak arama hürriyetini düzenleyen 36’ncı maddesi, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin adil yargılanma hakkına ilişkin 6’ncı maddesi nazara alındığında davanın tarafları, müdahiller ve yargılamanın diğer ilgilileri, kendi hakları ile bağlantılı olarak hukuki dinlenilme hakkına sahiptirler. Yargılama ile ilgili bilgi sahibi olunmasını, açıklama ve ispat hakkını mahkemenin açıklamaları dikkate alarak değerlendirmesini içeren bu hakkın ve yargılamanın aleniliği ilkelerinin gerçekleşmesinin en önemli aracı duruşma yapılmasıdır. Duruşma günü celseye katılma imkanı olmayan taraf buna ilişkin mazeretini bildirip, belgeleyerek, bildirim giderlerini de yatırarak duruşmanın ertelenmesini isteme olanağına sahiptir. O halde, HMK’nun 150. maddesi kapsamında duruşma tayin edilerek, usulüne uygun şekilde davet edilmiş olan taraflardan yalnız biri duruşmaya katılırsa gelmeyen tarafın geçerli mazeret gönderip göndermediği, gerekli masrafın karşılanıp karşılanmadığı incelenerek; gelen tarafın bu mazeret dilekçesine karşı beyanına göre, dosyanın işlemden kaldırılmasına ya da kaldırılmamasına karar verilecektir. Ne var ki, anılan hususların uygulanabilmesi için, her şeyden önce tarafların usulüne uygun davet edilmiş olmaları gerekmektedir.
6100 sayılı HMK'nın uygulama alanını, adli yargı ilk derece hukuk mahkemeleri ve bölge adliye mahkemeleri hukuk dairelerinde tutulacak kayıtlar ile yazı işleri hizmetlerinin yürütülmesi ve bu işlemlerde UYAP'ın kullanılmasına dair usul ve esasları düzenlemek amacıyla çıkartılan Hukuk Muhakemeleri Kanunu Yönetmeliğinin 52. maddesi gereğince tebligat işlemleri 7201 sayılı Tebligat Kanunu ile Tebligat Kanunu uyarınca çıkarılan yönetmeliklere göre fiziki ya da ... ortamda yapılacaktır. ... tebligat usulünün düzenlendiği Tebligat Kanunu'nun 7/A maddesindeki düzenleme ve ... Tebligat Yönetmeliği hükümleri de dâhil olmak üzere, Tebligat Kanunu ve çıkarılan Tebligat yönetmeliği hükümleri incelendiğinde; duruşma gününün UYAP'tan öğrenilmesi usulünün uygulanabileceğine yönelik bir düzenlemeye yer verilmediği görülmektedir.
Belirtilen açıklamalar ışığında somut olaya dönüldüğünde, davanın açılmamış sayılmasına dair karar verilmesinden önce davacının duruşma gününü uyap üzerinden öğrenmesine dair karar verilmesi hususu, usulüne uygun bir tebliğ mahiyetinde olmadığı için hüküm yerinde görülmemiştir.
O hâlde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararının kaldırılarak, İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi kararının, HMK'nın 373/1 maddesi gereğince kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine ve kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine 05.10.2022 gününde oy birliğiyle karar verildi.