Davacı vekili, iş sözleşmesinin geçerli neden olmaksızın feshedildiğini, fesih bildiriminde ifade edilen nedenlerin personel çıkartılmasını gerektirmediğini, fesihte keyfi davranıldığını, son çare ilkesine uyulmadığını belirterek müvekkilinin işe iadesine ve yasal haklarına karar verilmesini istemiştir.
Davalı vekili, müvekkili kurumun tüzel kişiliği haiz olduğunu, Dış Ticaret Müsteşarlığına bağlı olup, 5910 sayılı Kanun"un geçici maddesinde "personel giderlerinin %40"ını aşan birliklerin genel sekreterlikleri bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 3 yıl içinde personel giderlerini bu seviyeye getirmekle yükümlüdür" hükmünün yeraldığını, kurumun kanunun yayınlandığı tarih itibarı ile personel giderlerinin, gelirlerin %80"i oranında olduğunu, bir takım tasarruf tedbirlerinin alındığını, bu çerçevede başka emekliliği gelenler olmak üzere bir çok personelin iş sözleşmesinin feshedildiğini savunarak davanın reddini talep etmiştir.
Mahkemece, işverenin personel giderlerinin birlik gelirine oranla azaltma çabasının sonucu olarak personele ödenen teşvik ikramiyelerinin kaldırılması, fazla mesai uygulamasına son verilmesi, bilgisayar, kasa ve mali sorumluluk tazminatı ödemelerine son verilmesi, ayni yardım, grup sağlık sigortası uygulamalarına son verilmesi, personel servis taşımacılığı uygulamasının yeniden düzenlenmesi gibi tasarruf tedbirlerine başvurduğu, bu tedbirler neticesinde personel giderlerinde ne kadar azalma olacağı birlik gelirleri ile personel giderleri arasındaki oranı tutturulmasının sağlanıp sağlanamayacağı hususunda uygulama sonuçlarını beklemeksizin davacının sözleşmesinin feshedildiği, oysa personel giderlerinin birlik gelirlerinin % 40"ını aşmayacağı hususunda davalı işverenin 3 yıl gibi bir süresinin bulunduğu, bu süreyi beklemeksizin ve tasarruf tedbirlerinin sağladığı neticeyi görmeksizin davacıyı sözleşmesinin feshi cihetine gitmesinin feshin geçersiz olduğunu gösterdiği, fesihte son çare ilkesine de uyulmadığı gerekçesiyle işe iadeye karar verilmiştir.
Hüküm, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.18/6/2009 tarihinde kabul edilerek 03/7/2009 tarihli Resmi Gazete"nin 27277 sayısında yayımlanarak yürürlüğe giren 5910 sayılı Türkiye İhracatçılar Meclisi ve İhracatçı Birliklerinin Kuruluş ve Görevleri Hakkındaki Kanun"un 19/4 maddesinde birliklerin TİM"in personel giderleri, gelirlerinin %40"ını geçemeyeceği belirtilmiştir.
5910 sayılı Kanun çıktıktan sonra davalının 3 yıl içinde peyderpey personel giderlerini azaltarak gelirlerinin %40"ını geçmeyecek hale getirmesi gerektiği yine sözkonusu kanunun geçici 1/4. maddesinde birliklerin personel giderleri gelirlerinin yüzde 40’ını aşan birliklerin genel sekreterlikleri, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç yıl içerisinde, personel giderlerini bu seviyeye getirmekle yükümlü kılınmıştır. Yine 03/09/2009 tarihli Resmi Gazete"nin 27338 sayısında yayınlanarak yürürlüğe giren Türkiye İhracatçılar Meclisi ve İhracatçı Birlikleri İnsan Kaynakları Yönetmeliğinin 12/1-b maddesinde emeklilik, malullük veya ölüm halinde personelin genel sekreterlikle ilişiği yönetim kurulu kararı ile kesileceği düzenlemesine yer verilmiştir.
Somut olayda davacı işçinin iş sözleşmesi yukarıda sözü edilen kanuni düzenleme gerekçe gösterilmek suretiyle %40"lık oranın 3 yıl içinde tutturulması amacı ile tasarruf tedbirleri alındığı ve uygulamasına geçildiği, bu tedbirlere rağmen personel giderlerinin belirlenen sınırlar üzerinde bulunması dikkate alınarak feshedilmiştir.
Mahkemece davalı birliğin personel giderlerinin gelirin %40 nı aşmaması için aldığı tedbirlerin sonucu beklenmeden feshe son çare olarak başvurma ilkesinin ihlal edildiği gerekçesi ile karar verilmişse de, her davanın kendi şartlarına göre tarafların iddia ve savunmaları değerlendirilerek sonuçlandırılması gerekmektedir. Yargılama sırasında alınan bilirkişi raporu hüküm vermeye elverişli incelemeleri içermemektedir. Davacının iddiası ve davalı işverenin savunması dikkate alınarak iş sözleşmesinin feshine gerekçe gösterilen %40 oranının gerçekleşip gerçekleşmediği hususu uzman bilirkişi aracılığı belirlenmeli, bütün deliller birlikte değerlendirilerek sonuca gidilmelidir. Eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ:Açıklanan nedenlerle, hükmün BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 07/06/2012 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
