Esas No: 2011/10729
Karar No: 2012/12400
Yargıtay 22. Hukuk Dairesi 2011/10729 Esas 2012/12400 Karar Sayılı İlamı
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Bursa 1. İş Mahkemesi
TARİHİ : 24/03/2011
NUMARASI : 2009/852-2011/98
Davacı vekili, müvekkilinin 15.04.1993 tarihinde davalı işyerinde Ziraat Mühendisi olarak farklı unvanlarda olmak üzere en son ürün müdürü ünvanı ile çalışmakta iken 30.07.2009 tarihinde 4447 Sayılı Yasa"nın 51/A maddesi dayanak yapılarak iş sözleşmesinin feshedildiğini, feshin iş Kanununa aykırı yapıldığını ayrıca fesih için hiçbir geçerli nedenin bulunmadığını beyanla feshin geçersizliğine ve işe iadesine karar verilmesini; işe başlatılmama halinde ödenmesi gereken tazminat ile boşta geçen süre ücretinin belirlenmesini istemiştir.
Davalı işveren vekili, davalı şirketçe alınan tüm önlemlerin ve yöntemlerin yetersiz kaldığını, davacının iş sözleşmesinin ekonomik krize dayalı olarak geçerli sebeplerle feshedildiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, alınan bilirkişi raporundaki değerlendirmelere itibarla davalı işyerinde ekonomik krize dayalı işletmesel riskin oluşmadığı, ileri sürülen işletmesel riskin önlenmesinde işçi çıkartılması ile çözümüne gidildiğine ilişkin savunmaya itibar edilmeksizin feshin geçerli sebeplere dayanmadığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Karar davalı şirket vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Taraflar arasında iş sözleşmesinin feshinin geçerli nedene dayanıp dayanmadığı uyuşmazlık konusu olup, normatif dayanak 4857 sayılı İş Kanunu’nun 18 ve devamı maddeleridir.
4857 sayılı Kanun"un 18. maddesine göre otuz veya daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde en az altı aylık kıdemi olan işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesini fesheden işveren, işçinin yeterliliğinden veya davranışlarından ya da işletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan geçerli bir sebebe dayanmak zorundadır.
İşletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan sebepler; sürüm ve satış olanaklarının azalması, talep ve sipariş azalması, enerji sıkıntısı, ülkede yaşanan ekonomik kriz, piyasada genel durgunluk, dış pazar kaybı, ham madde sıkıntısı gibi işin sürdürülmesini olanaksız hale getiren işyeri dışından kaynaklanan sebeplerle yeni çalışma yöntemlerinin uygulanması, işyerinin daraltılması, yeni teknolojinin uygulanması, işyerinin bazı bölümlerinin kapatılması ve bazı iş türlerinin kaldırılması gibi işyeri içi sebeplerdir.
İşletmenin, işyerinin ve işin gereklerinden kaynaklanan sebeplerle sözleşmeyi feshetmek isteyen işverenin fesihten önce fazla çalışmaları kaldırmak, işçinin rızası ile çalışma süresini kısaltmak ve bunun için mümkün olduğu ölçüde esnek çalışma şekillerini geliştirmek, işi zamana yaymak, işçileri başka işlerde çalıştırmak, işçiyi yeniden eğiterek sorunu aşmak gibi varsa fesihten kaçınma olanaklarını kullanması, kısaca feshe son çare olarak bakması gerekir.
4857 sayılı Kanun"un 20. maddesinin ikinci fıkrasına göre feshin geçerli sebebe dayandığını ispat yükümlülüğü işverene aittir. İşçi, feshin başka bir sebebe dayandığını iddia ettiği takdirde, bu iddiasını ispatla yükümlüdür.
Dosya içeriğine göre dvacının davalı şirkete ait işyerinde en son ürün müdürü ünvanı ile çalışmakta iken 30.07.2009 tarihinde organizasyon yapısındaki bölüm birleşmesi sebebi ile İş Kanunu’nun 17, ve 18. maddeleri gereğince feshedilmiştir.
Davalı iş sözleşmesinin feshine esas alınan 02.04.2009 tarihli yönetim kurulu kararını ve bu karar doğrultusunda 09.04.2009 -02.11.2009 tarihleri arasında iş sözleşmesi feshedilen işçilerin isim listesini, yeni ve eski organizasyon şemalarını, şirket ticaret sici kayıtlarını sunmuştur.
Davalı tarafından bilirkişi raporuna fesih öncesinde davalı şirket bünyesinde iki ayrı şirket birleştiği, raporda bu hususun gözetilip irdelenmediği, 2009 yılındaki artışların asıl nedeninin birleşme olduğu yönünde itiraz etmiştir.
Mahkemece davalının itirazlarını karşılamak üzere ek rapor alınmadığı gibi karar gerekçesinde de karşılanmamıştır. Buna göre davalı şirkette yönetim kurulu kararının işyerinde tutarlı biçimde uygulanıp uygulanmadığı, çelişkili uygulamalarda bulunup bulunmadığı, işyerinde işçi çıkartmayı gerektirecek şekilde ekonomik krizden etkilenip etkilenmediği, işçi çıkartma dışında feshi önlemeye yönelik diğer tasarruf tedbirlerin uygulanıp uygulanmadığı, bilirkişi raporunda belirtilen işyerine alınan işçilerin ünvanları ve görev tanımlarının dosyaya alınarak davacının bu görevlerde istihdam edilme imkanı olup olmadığının araştırılarak somut biçimde açıklığa kavuşturulmalı, gerekirse yeniden bilirkişi raporu alınarak dosyadaki tüm deliller yeniden bir değerlendirmeye tabi tutularak oluşacak sonuca göre karar verilmelidir.
Eksik araştırma ve inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 05.06.2012 gününde oybirliği ile karar verildi