Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2022/7952 Esas 2022/12294 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
No :



Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı feri müdahil Kurum vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince verilen kararın, feri müdahil Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının davalıya ait ... Bakımevinde aşçı olarak 25.10.2016-13.05.2017 tarihleri arasında geçen çalışmalarının tespitini talep etmiştir.
II-CEVAP
Feri müdahil Kurum vekili 16/08/2017 havale tarihli cevap dilekçesinde özetle; bir kimsenin sigortalı sayılabilmesi için çalışma ilişkisinin hizmet akdine dayanması gerektiğini, fiilen çalışma olgusunu çalışmanın gerçekleştiğini gösterir yazılı delil veya dönem bordroları veya yatırılmış primlerle, puantaj kayıtları, vergi kayıtları ile ispat edilmesi gerektiğini ifade ederek asılsız ve yasal dayanaktan yoksun davanın reddine karar verilmesini, talep etmiştir.
Davalı tarafından süresi içerisinde cevap dilekçesi sunulmamış olup; duruşmalara da katılmamıştır.

III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
İlk derece mahkemesi, davanın kabulüne, davacının 25/10/2016-13/05/2017 tarihleri arasında kesintisiz ve fiilen davalı ...'a ait işyerinde çalıştığının ve sakatlık, yaşlılık, ölüm, hastalık, işkazası ve meslek hastalığı sigortasına tabi olduğunun tespitine, karar vermiştir.
İSTİNAF NEDENİ:
Feri müdahil Kurum vekili istinaf dilekçesinde özetle; kurum kayıtlarında davacının belirtilen sürelerde çalışmasına rastlanılmadığını, mahkemenin eksik inceleme ve araştırma ile sırf tanık beyanlarına itibar ederek karar verdiğini, kurumlarınca yapılan işlemlerin yerinde olduğunu belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
B-BAM KARARI
... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi, feri müdahil Kurum vekilinin istinaf başvurusunun Hukuk Muhakemeleri Kanununun 353/1-b.1 maddesi gereğince esastan reddine, şeklinde karar vermiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Feri müdahil Kurum vekili davanın reddine karar verilmesi gerektiğinden bahisle hükmün bozulmasını istemiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Davanın yasal dayanağı; 5510 sayılı Kanunun 86. maddesidir. Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkin olduğundan, özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde re’sen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Davacının davalıya ait ... Bakımevinde aşçı olarak 25.10.2016-13.05.2017 tarihleri arasında geçen çalışmalarının tespiti istemiyle açılan davada Mahkemece verilen karar eksik incelemeye dayalıdır. Dosya içerisinde yer alan kayıt ve belgelerden, davalı iş yerinin gündüz bakımevi mahiyetiyle 26.05.2017 tarihinde kapsama alınmış olduğunun anlaşılması karşısında; öncelikle, iş yerinin kapsam ve kapasitesi araştırılmalı, bu bağlamda iş yerinin kapsamı ve çalışanları İlçe ... Müdürlüğünden sorulmalı, iş yeri ruhsatı ilgili belediyeden sorulmalı, vergi dairesinden vergi kayıtları araştırılarak iş yerinin kapsam ve kapasitesi belirlenmelidir.
Dosya içerisinde yer alan bilgi ve belgelerden, dava konusu döneme ilişkin davalı işverenlik dönem bodrosu bulunmadığı ve bu kapsamda bodro tanığı dinlenemediği anlaşılmakta ise de; Mahkemece kabule konu dönemde komşu işyeri çalışanları veya bu işyerlerinden bordroya geçmiş çalışanlar re'sen tespit edilerek bilgi ve görgülerine başvurulmalı, yine kayden esnaf olan komşu iş yeri tanıkları re'sen tespit edilerek beyanlarına başvurulmalı; tanık olarak beyanına başvurulan ve oğlunun davacının çalıştığı ... bakım evine gittiğini belirten tanık ...'ün çocuğunun kaydının ... Müdürlüğüne bildirilip bildirilmediği araştırılarak tanık beyanı bu doğrultuda yeniden değerlendirilmeli ve elde edilecek tüm deliller toplanarak fiili çalışmanın varlığı tereddüte yer bırakmayacak şekilde açıklığa kavuşturularak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme ile verilen karar bozmayı gerektirir.
O hâlde, feri müdahil vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararının kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi kararının HMK'nın 373/1 maddesi gereğince kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin ilgili Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 12.10.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.