Davacı vekili, iş sözleşmesinin geçerli sebep olmaksızın feshedildiğini belirterek müvekkilinin işe iadesine ve kanuni haklarına karar verilmesini istemiştir.
Davalı vekili, feshin geçerli sebebe dayandığını, şirket bünyesinde mevcut üretim ekipmanlarının yarı ve tam otomatik olmak üzere ve yoğunluklu bir biçimde değiştirildiğini, üretim bantlarının bakımından sorumlu kişilerin daha kapsamlı ve donanımlı bilgiye sahip olması gerekliliğinin ortaya çıktığını, bu sebeple davacının iş sözleşmesinin feshedildiğini  savunarak davanın reddini talep etmiştir.
Mahkemece, davacının iş sözleşmesinin bildirim öneline ait ücret ve kıdem tazminatı ödenerek davalı tarafından feshedildiği, geçerli sebeple fesih savunmasının mahkemede vicdani kanaat oluşturacak şekilde davalı tarafından kanıtlanmadığı, feshin son çare ilkesinin de gözetilmediği gerekçesiyle işe iadeye karar verilmiştir.
Hüküm, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Taraflar arasında iş sözleşmesinin feshinin geçerli sebebe dayanıp dayanmadığı uyuşmazlık konusu olup, normatif dayanak 4857 sayılı İş Kanunu’nun 18 ve devamı maddeleridir.
4857 sayılı Kanun’un 18. maddesine göre otuz veya daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde en az altı aylık kıdemi olan işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesini fesheden işveren, işçinin yeterliliğinden veya davranışlarından ya da işletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan geçerli bir sebebe dayanmak zorundadır.
İşletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan sebepler; sürüm ve satış imkanlarının azalması, talep ve sipariş azalması, enerji sıkıntısı, ülkede yaşanan ekonomik kriz, piyasada genel durgunluk, dış pazar kaybı, hammadde sıkıntısı gibi işin sürdürülmesini imkansız  hale  getiren  işyeri  dışından  kaynaklanan  sebeplerle  yeni çalışma yöntemlerinin uygulanması, işyerinin daraltılması, yeni teknolojinin uygulanması, işyerinin bazı bölümlerinin kapatılması ve bazı iş türlerinin kaldırılması gibi işyeri içi sebeplerdir.
İşletmenin, işyerinin ve işin gereklerinden kaynaklanan sebeplerle sözleşmeyi feshetmek isteyen işverenin fesihten önce fazla çalışmaları kaldırmak, işçinin rızası ile çalışma süresini kısaltmak ve bunun için mümkün olduğu ölçüde esnek çalışma şekillerini geliştirmek, işi zamana yaymak, işçileri başka işlerde çalıştırmak, işçiyi yeniden eğiterek sorunu aşmak gibi varsa fesihten kaçınma imkanlarını kullanması, kısaca feshe son çare olarak bakması gerekir.
4857 sayılı Kanun’un 20. maddesinin ikinci fıkrasına göre feshin geçerli sebebe dayandığını ispat yükümlülüğü işverene aittir. İşçi, feshin başka bir sebebe dayandığını iddia ettiği takdirde, bu iddiasını ispatla yükümlüdür.
Somut olayda, elektrik teknisyeni olarak çalışmakta olan davacının iş sözleşmesi, departmanın yeniden yapılandırılması kapsamında feshedilmiştir. Davalı tarafından dosyaya eski ve yeni üretim hatlarının ayrıntılı fotoğrafları, yeni yatırım projesi, hangi hususlarda tasarruf sağlanacağına ilişkin listeler sunulmuştur. Bu bölümlerin davacının çalıştığı bölüm olmadığı tanıklar tarafından ifade edilmiştir. İşverenin fesih bildiriminde ifade edilen yeniden yapılandırmaya dair işletmesel karar getirtilmeli, ayrıca davacı ve diğer çalışanların işyeri şahsi sicil dosyası, görev tanımları ve çalıştıkları bölümleri gösteren kayıtlar ile fesihten önce ve sonrasını kapsayacak şekilde işçi alımı ve çıkarılmasını gösteren işyeri SGK bildirgeleri de celbedilerek, gerekirse işyerinde keşif gerçekleştirilerek, davacının çalıştığı bölümde bir yeniden yapılanmaya gidilip gidilmediği, bu kararın tutarlılık ve ölçülülük denetimi kapsamında tutarlı şekilde uygulanıp uygulanmadığı, davacının kıdemi, eğitim durumu ve diğer niteliklerine göre aynı veya başka bir birimde değerlendirilip değerlendirilemeyeceği, işyerinin faaliyet alanını ve iş organizasyonunu bilen uzman bilirkişiler aracılığı ile somut olarak araştırma yapılmalıdır. Feshin belirtilen ilkelere göre geçerli sebebe dayanıp dayanmadığı belirlenmelidir. Mahkemece eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 10.05.2012 gününde oybirliğiyle karar verildi.