Esas No: 2011/14161
Karar No: 2012/8073
Yargıtay 22. Hukuk Dairesi 2011/14161 Esas 2012/8073 Karar Sayılı İlamı
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Sakarya İş Mahkemesi
TARİHİ : 03/02/2011
NUMARASI : 2010/533-2011/24
Davacı vekili, iş sözleşmesinin geçerli sebep olmadan işverence feshedildiğini ileri sürerek feshin geçersizliğine ve işe iadesine karar verilmesini, boşta geçen süre ücret ve diğer haklar ile işe başlatılmama halinde ödenmesi gereken tazminatın belirlenmesini istemiştir.
Davalı vekili, feshin geçerli sebebe dayandığını savunarak davanın reddini talep etmiştir.
Mahkemece, davacının iş sözleşmesinin 4857 sayılı İş Kanunu"nun 17. maddesi gereğince (genel ekonomik sebeplerden) feshedildiği, işverenin fesih sebebinini açıkca belirtmek zorunda olduğu, soyut ifadelerle yapılan feshin geçersiz olduğu, işveren aleyhine açılan emsal dosyada bilirkişiler aracılığıyla yapılan keşif sonucu düzenlenen raporun bu dosya içinde yeterli olduğundan yeniden bilirkişi raporu alınmasına gerek olmadığı, fesih bildiriminde, fesih sebebi açık ve kesin olarak belitilmediğinden feshin geçersiz olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hüküm davalı vekilince temyiz edilmiştir.
Taraflar arasında iş sözleşmesinin feshinin geçerli sebebe dayanıp dayanmadığı uyuşmazlık konusu olup, normatif dayanak 4857 sayılı Kanun"un 18 ve davamı maddeleridir. 4857 sayılı Kanun’un 18. maddesine göre otuz veya daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde en az altı aylık kıdemi olan işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesini fesheden işveren, işçinin yeterliliğinden veya davranışlarından ya da işletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan geçerli bir sebebe dayanmak zorundadır.
İşletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan sebepler; sürüm ve satış olanaklarının azalması, talep ve sipariş azalması, enerji sıkıntısı, ülkede yaşanan ekonomik kriz, piyasada genel durgunluk, dış pazar kaybı, ham madde sıkıntısı gibi işin sürdürülmesini olanaksız hale getiren işyeri dışından kaynaklanan sebeplerle yeni çalışma yöntemlerinin uygulanması, işyerinin daraltılması, yeni teknolojinin uygulanması, işyerinin bazı bölümlerinin kapatılması ve bazı iş türlerinin kaldırılması gibi işyeri içi sebeplerdir.
İşletmenin, işyerinin ve işin gereklerinden kaynaklanan sebeplerle sözleşmeyi feshetmek isteyen işverenin fesihten önce fazla çalışmaları kaldırmak, işçinin rızası ile çalışma süresini kısaltmak ve bunun için mümkün olduğu ölçüde esnek çalışma şekillerini geliştirmek, işi zamana yaymak, işçileri başka işlerde çalıştırmak, işçiyi yeniden eğiterek sorunu aşmak gibi varsa fesihten kaçınma olanaklarını kullanması, kısaca feshe son çare olarak bakması gerekir.
4857 sayılı Kanun’un 20. maddesinin ikinci fıkrasına göre feshin geçerli sebebe dayandığını ispat yükümlülüğü işverene aittir. İşçi, feshin başka bir sebebe dayandığını iddia ettiği takdirde, bu iddiasını ispatla yükümlüdür.
Dosya içeriğine göre,davacının 1.12.1998-5.6.2010 tarihleri arasında paketleme bölümününde işçi olarak çalıştığı, iş sözleşmesinin 03.06.2010 tarihli fesih bildirimi ile, 4857 sayılı Kanun"un 17. maddesi gereğince (genel ekonomik sebeplerden dolayı) 05.06.2010 tarihi itibariyle feshedildiği, emsal bilirkişi raporuna göre fesihten önce ve sonra işçi alımı yapıldığı, işverenin 26.05.2009 tarihinde işlerin daralması sebebiyle 30-40 işçi çıkarılacağı Kuruma bildirdiği anlaşılmıştır.
Somut olayda, ekonomik krizin davalı şirketi etkileyip etkilemediği, ekonomik krizin işgücüne etkisi, şirketin zarar edip etmediği, paketleme işinin fason olarak yaptırılmasının şirkete ekonomik kazanım sağlayıp sağlamadığı araştırılmadan, feshin son çare olması ilkesi yönünden, davacının başka bir bölümde kısa süreli bir eğitimle değerlendirilme imkanının bulunup bulunmadığı, fesihten önce ve sonra davacı ile aynı nitelikte yeni işçi alımı yapılıp yapılmadığı, fazla çalışma olup olmadığı, esnek çalışma uygulaması yapılıp yapılmadığı, kısa çalışma ödeneğine başvurulup başvurulmadığı, vardiyaların azaltılıp azaltılmadığı, tasarruf tedbirleri uygulanıp uygulanmadığı hususlarının belirlenmesi için gerekirse uzman bilirkişiler aracılığı ile işyerinde keşif yapılarak belirlendikten sonra alınacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde eksik inceleme ile hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 20.04.2012 gününde oybirliğiyle karar verildi.