Hukuk Bölümü 2001/50 E., 2001/62 K.

"İçtihat Metni"

OLAY : 1) Belediye teknik ekibinin Çay İşletmelerine bağlı Cumhuriyet ve Gündoğdu Fabrikalarında kaynak suyu kullanıldığı yolundaki tespiti üzerine Gündoğdu Belediye Başkanlığınca, 24.11.2000 gün ve 225 sayılı yazı ile, Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü adına 1.1.1998 - 31.10.2000 döneminde tespit edilen kaynak suyu kullanımından dolayı toplam 203,264,977,450.- TL. atıksu ücreti tahakkuk ettirildiği bildirilmiştir.

2) Çay İşletmeleri vekilince, Kurum adına tahakkuk ettirilen atıksu bedelinin iptali istemiyle, 27.11.2000 gününde idari yargı yerinde dava açılmıştır. TRABZON VERGİ MAHKEMESİ; 30.3.2001 gün ve E: 2000/497, K: 2001/105 sayı ile, davanın kabulüne ve atıksu istenilmesine ilişkin işlemin iptaline karar vermiştir.

3) İdari yargı yerinde açılan dava derdest iken, Gündoğdu Belediye Başkanlığı tarafından, RİZE İCRA DAİRESİ"nin E: 2001/2 sayılı dosyasında, Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü aleyhine 203,264,977,450.- TL. tutarındaki atıksu ücreti alacağının 24.12.2000 tarihinden itibaren yasal faiziyle birlikte tahsili için, 4.1.2001 gününde ilamsız takip başlatılmış; bu hususta düzenlenen ödeme emri 8.1.2001 gününde Çay İşletmelerine tebliğ edilmiştir. Çay İşletmeleri vekilince 10.1.2001 gününde yapılan itiraz üzerine, takip durmuştur.

4) Gündoğdu Belediye Başkanlığınca, borçlu İşletmenin itirazının iptali ile takibin devamına ve borçlunun %40"tan aşağı olmamak üzere icra inkar tazminatına mahkumiyetine karar verilmesi istemiyle, 15.1.2001 gününde adli yargı yerinde dava açılmıştır.

Çay İşletmeleri vekilince, 24.1.2001 günlü birinci savunma dilekçesinde, görev ve derdestlik itirazında bulunmuş; 16.4.2001 günlü dilekçe ekinde ise, Trabzon Vergi Mahkemesi"nin iptal kararı örneği Mahkeme"ye sunulmuştur. RİZE 1. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ; 19.4.2001 gün ve E: 2001/37 sayı ile, tarafların kamu kuruluşu olması yönünden 3533 sayılı Yasa hükümlerine tabi olduğundan bahisle, davanın Hakem Sıfatıyla yürütülmesine karar vermiştir.

5) Çay İşletmeleri vekili, tarafları, konusu ve sebebi aynı olan davada adli ve idari yargı yerleri arasında doğduğunu öne sürdüğü olumlu görev uyuşmazlığının giderilmesi ve Rize 1. Asliye Hukuk Mahkemesi"nin görevsizliğine karar verilmesi istemiyle, 25.4.2001 günlü dilekçe ile Uyuşmazlık Mahkemesi"ne başvuruda bulunmuştur.

İNCELEME VE GEREKÇE: Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü"nün, Ali HÜNER"in Başkanlığında, Üyeler: Dr. Mustafa KILIÇOĞLU, Ümran SAYIŞ, Bekir AKSOYLU, Ayla ALKIVILCIM, Dr. Serdar ÖZGÜLDÜR ve Hıfzı ÇUBUKLU"nun katılımlarıyla yapılan 9.7.2001 günlü toplantısında, Raportör-Hakim İsa YEĞENOĞLU" nun 2247 sayılı Yasada öngörülen yönteme uymayan başvurunun reddi gerektiği yolundaki raporu ve dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Mustafa EKİNCİ ile Danıştay Savcısı Emin Celalettin ÖZKAN"ın başvurunun reddi gerektiğine ilişkin yazılı açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

USULE İLİŞKİN İNCELEME:

2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş Ve İşleyişi Hakkında Kanun"un 17. maddesinde "Olumlu görev uyuşmazlığı; adli, idari ve askeri yargıya bağlı ayrı iki yargı merciine açılan ve tarafları, konusu ve sebebi aynı olan davalarda bu yargı mercilerinin her ikisinin kendilerini görevli sayan kararlar vermiş olmaları, görev kararlarına karşı itiraz yolunun açık olduğu ceza davalarında bu kararların kesinleşmiş bulunması durumunda meydana gelir. Olumlu görev uyuşmazlığının çözülmesinde olumsuz görev uyuşmazlıklarına ilişkin usul kuralları uygulanır." hükümlerine yer verilmiştir. Anılan maddeye göre, olumlu görev uyuşmazlığı, tarafları, sebebi ve konusu aynı olan davada, adli, idari ve askeri yargı mercilerinin aynı anda kendilerini görevli görmeleri ve davanın esasına bakmak istemeleri halinde doğmakta olup; taraflardan birinin istemde bulunması üzerine, Uyuşmazlık Mahkemesi"nce görevli yargı yeri belirlenmek suretiyle yargı mercilerinin birbirlerinin görev alanlarına müdahalelerinin önlenmesi sağlanmaktadır.

Ancak, Uyuşmazlık Mahkemesi"nce görev konusunun incelenebilmesi için, ilgililerin zamanında görev itirazında bulunmaları ve mahkemelerce görevlilik kararı verilmesi ya da görev itirazının zımnen reddedilerek işin esası ile ilgili usuli işlemlere geçilmesi üzerine derhal, uyuşmazlığın giderilmesi isteğiyle başvuruda bulunmaları; başka bir ifadeyle, davanın esası hakkında karar verilmemiş olması gerekmektedir.

Olayda, Rize 1. Asliye Hukuk Mahkemesi"nce verilmiş bir görevlilik kararı bulunmasına karşılık, Trabzon Vergi Mahkemesi"nin kararı işin esası hakkında olup, ortada olumlu görev uyuşmazlığı doğuran farklı yargı mercilerince verilmiş göreve ilişkin iki ayrı karar bulunmamaktadır.

Belirtilen durum karşısında, 2247 sayılı Yasa"nın 17. maddesinde öngörülen yönteme uymayan başvurunun, aynı Yasa"nın 27. maddesinde yer alan "Uyuşmazlık Mahkemesi, uyuşmazlık çıkarmaya veya görev uyuşmazlıklarına ilişkin istemleri önce şekil ve süre açısından inceler; yöntemine uymayan ve süresi içinde ileri sürülmemiş istemleri reddeder." kuralı uyarınca reddi gerekmektedir.

SONUÇ : 2247 sayılı Yasa"nın 17. maddesinde öngörülen yönteme uymayan BAŞVURUNUN, aynı Yasa"nın 27. maddesi uyarınca REDDİNE, 9.7.2001 gününde KESİN OLARAK OYBİRLİĞİ İLE karar verildi.