Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2022/11660 Esas 2022/14765 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Mahkeme Kararı, Kurum işleminin iptali ve menfi tespit, birleşen dava itirazın iptali istemlerine ilişkindir. İlk Derece Mahkemesi, asıl ve birleşen davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir. İstinaf başvurusu sonucu, Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi, istinaf başvurularının reddine karar vermiştir. Temyiz isteği sonucu, Dairemizce de benimsenen hukuksal gerekçeler doğrultusunda, asıl davada davacı-birleşen davada davalı vekilinin temyiz itirazları reddedilerek, İlk Derece Mahkemesi kararının onanması yönünde karar alınmıştır. Karşı oy gerekçesinde ise, davalı-karşı davacı kadının 2003 yılında boşanmasından sonra, ölen babasından bağlanan yetim aylığı yapılan denetim sonrası, 2008-2016 yılları için ödenen aylıkların yersiz ödendiği gerekçesiyle borç çıkarıldığı belirtilmiştir. 5510 sayılı Kanunun 56. maddesi uyarınca borç çıkarılmış olması nedeniyle çoğunluğun kararı onamıştır.
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 56. maddesi; Sigortalıların ölümü hallerinde, ölüm tarihinden itibaren iki ay süreyle doğum, ölüm ve evlilik yaşanan sigortalı kadın ve bu kadının bakmakla yükümlü olduğu çocuklarının adlarına rutin sağlık muayenesi, ilaç kullanımı, yatış, ameliyat, taburculuk, birinci basamak sağlık hizmetleri, isteğe bağlı olarak da özel sağlık hizmetleri ödeme belgesi verilmektedir. Maddede, borç çıkarılabilecek halleri belirtilmiştir.
506 sayılı Sosyal Sigortalar Yasası'nın yürürlüğü sırasındaki boşanmalarda kesilmeye konu olan menfaatlerin, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile birlikte değerlendirilmesi durumunda, 506 sayılı Kanun hükümlerinin geçerli olduğu belirtilmiştir.
5510 sayılı Kanunun 5754 sayılı Kanunun 68. maddesi ile değişik geçici 1. maddesi; toplu sözleşmesi veya iş sözleşmesi hükümleri uyarınca sosyal sigortalar sisteminden yararlananlar arasında yer alanlarla, kamu çalışanlarına bağlanan aylık, ödenek, yardım, tazminat vb. haklardan ülke genelinde azami 5.000 TL.'ye kadar olanlarında gelir vergisi kesintisi yapılmayacağına, ancak bu kesintilerin yapılmayacak olması işçinin gelir vergisi beyannamelerinde değerlendirilerek, yükümlülüklerini yerine getirmeleri gerektiğine işaret edilmiştir.

Bölge Adliye
Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
No :


Asıl dava, Kurum işleminin iptali ve menfi tespit, birleşen dava itirazın iptali istemlerine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle asıl ve birleşen davanın kısmen kabulüne dair verilen karara karşı taraf vekilleri tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince, ... vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine, Kurum vekilinin istinaf başvurusunun kesinlik nedeniyle reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince verilen kararın, asıl davada davacı-birleşen davada davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Dosyadaki yazılara, hükmün Dairemizce de benimsenmiş bulunan yasal ve hukuksal gerekçeleriyle dayanağı maddî delillere ve özellikle bu delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre, yerinde bulunmayan bütün temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun olan hükmün ONANMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, Üye ...'ın muhalefetine karşı, Başkan ... ve Üyeler ..., ... ve ...'nın oyları ve oy çokluğuyla, 23/11/2022 tarihinde karar verildi.
(M)
KARŞI OY GEREKÇESİ

Somut uyuşmazlıkta, davalı-karşı davacı kadın 2003 yılında eşinden boşanmıştır. Davalı kadına boşanma kararı verildikten sonra ölen babadan bağlanan yetim aylığı yapılan denetim sonrası fiili birliktelik nedeni ile 2008-2016 yılları için 5510 sayılı Kanunun 56. maddesi uyarınca ödenen aylıkların yersiz ödendiği gerekçesi ile borç çıkarılmıştır.
Dairemizin 07.10.2021 tarih ve 2021/7072 Esas, 2021/11762 Karar sayılı ilamında yazılan karşı oy gerekçelerimde belirttiğim gibi davacı boşandığında 506 sayılı Kanun yürürlüktedir. 5510 sayılı Kanunun 5754 sayılı Kanunun 68. maddesi ile değişik geçici 1. maddesi uyarınca kesilmede 506 sayılı Kanun uygulanmalıdır. Anılan kanunda ise boşanılan eş ile birlikte yaşama olgusu bir kesilme nedeni olarak düzenlenmemiştir. 5510 sayılı Kanunun 01.10.2008 tarihinden önce gerçekleşen boşanma olgusuna uygulanması olanağı, önceye etki yasağı nedeni ile olanaklı değildir.
Çoğunluğun önceye etki yasağı ilkesine aykırı olarak, lafzi yorum ve sigortalı aleyhine yorumu benimseyerek, sonradan gerçekleşip gerçekleşmediği araştırılarak salt birlikte yaşama ve boşanan eşin desteğini alma koşulunu yeterli kabul etmesi, Kanunun ve Anayasa Mahkemesinin iptal kararının gerekçelerine aykırıdır.
Açıklanan bu gerekçelerle mahkeme kararının davacının evlendiği 2015 yılında evlenmesi nedeni ile 2008-2015 yılları için yersiz ödeme söz konusu olmadığından bu gerekçelerle bozulması gerekirken, onanması görüşüne katılınmamıştır.