Yargıtay Ceza Genel Kurulu 2021/85 Esas 2022/595 Karar Sayılı İlamı

Yargıtay Dairesi : (Kapatılan) 15. Ceza Dairesi


Nitelikli dolandırıcılık suçundan açılan kamu davasında yapılan yargılama sonucunda sanık ...'nın beraatine ilişkin ... Anadolu 6. Ağır Ceza Mahkemesince verilen 11.12.2013 tarihli ve 323-417 sayılı hükmün Cumhuriyet savcısı tarafından temyiz edilmesi üzerine dosyayı inceleyen Yargıtay (Kapatılan) 15. Ceza Dairesince 26.09.2019 tarih ve 5926-8934 sayı ile;
"Suça konu çekin sanığın sahte kimlikle kurduğu şirket adına keşide edildiğinin anlaşılması karşısında, sanık savunmaları, katılan beyanı, bankadan gelen cevabi yazılar, ticaret sicil memurluğundan gelen cevabi yazı ve tüm dosya kapsamından; sanığın, sahte kimlikle kurduğu şirket adına çek hesabı açtırması üzerine, bu çek hesabı üzerinden keşide ettiği suça konu çeki katılandan aldığı mal karşılığında kendisine vererek haksız menfaat temin etmesi şeklinde sübut bulan eyleminin, TCK'nın 158/1-f maddesinde düzenlenen nitelikli dolandırıcılık suçunu oluşturduğu gözetilmeden, sanığın atılı suçtan mahkûmiyeti yerine, delillerin takdirinde hataya düşülerek beraatine hükmedilmesi," isabetsizliğinden bozulmasına karar verilmiştir.
... Anadolu 6. Ağır Ceza Mahkemesi ise 19.11.2019 tarih ve 245-382 sayı ile;
"Müdahil ...Plastik yetkilisi ... söz konusu çeki sanıktan almayıp çekte ilk ciranta olarak görülen açık kimlik bilgilerini bilmediğini beyan ettiği ......'dan almış olup borcuna karşılık ciro ederek vermek suretiyle kullanmıştır. TCK'nın 157/1. maddesinde yaptırıma bağlanan suçun mağduru bilindiği üzere aldatılan ve mal varlığına zarar verilen kişidir. Somut olayda çek Yargıtay 15. Ceza Dairesi Başkanlığının bozma ilamında belirtildiği üzere sanık tarafından alınan mal karşılığı katılana verilen çek değildir. Bu nedenle müdahile karşı sanık tarafından sahte çek verilerek TCK'nın 158/1-f maddesinde yaptırıma bağlanan suçun oluşmadığı," şeklindeki gerekçe ile bozmaya direnerek önceki hükümde olduğu gibi sanığın beraatine karar vermiştir.
Direnme kararına konu bu hükmün de Cumhuriyet savcısı tarafından temyiz edilmesi üzerine, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 16.06.2020 tarihli ve 1186 sayılı "onama" istekli tebliğnamesiyle dosya 6763 sayılı Kanun'un 36. maddesi ile değişik CMK'nın 307. maddesi uyarınca kararına direnilen Daireye gönderilmiş, aynı madde uyarınca inceleme yapan Yargıtay (Kapatılan) 15. Ceza Dairesince 11.02.2021 tarih ve 6174-1244 sayı ile direnme kararının yerinde görülmemesi üzerine Yargıtay Birinci Başkanlığına gönderilen dosya, Ceza Genel Kurulunca değerlendirilmiş ve açıklanan gerekçelerle karara bağlanmıştır.
TÜRK MİLLETİ ADINA
CEZA GENEL KURULU KARARI
İnceleme dışı sanık Soner Yücal hakkında nitelikli dolandırıcılık ile resmî belgede sahtecilik suçlarından verilen beraat hükümleri temyiz edilmeksizin kesinleşmiş ve sanık ... hakkında resmî belgede sahtecilik suçundan Özel Dairece düşme kararı verilmiş olup direnmenin kapsamına göre inceleme sanık ... hakkında nitelikli dolandırıcılık suçundan verilen beraat hükmü ile sınırlı olarak yapılmıştır.
Özel Daire ile Yerel Mahkeme arasında oluşan ve Ceza Genel Kurulunca çözümlenmesi gereken uyuşmazlık; sanığa atılı nitelikli dolandırıcılık suçunun unsurları itibarıyla oluşup oluşmadığının belirlenmesine ilişkin ise de; yapılan müzakere sırasında bir kısım Ceza Genel Kurulu Üyelerince sanığa atılı nitelikli dolandırıcılık suçundan eksik araştırma ile hüküm kurulup kurulmadığının tartışılması gerektiğinin ileri sürülmesi üzerine, Yargıtay İç Yönetmeliği'nin 27. maddesi uyarınca öncelikle bu konunun değerlendirilmesi gerekmiştir.
İncelenen dosya kapsamından;
Kolluk tarafından düzenlenen 01.02.2006 tarihli yakalama ve üst arama tutanağına göre; aynı gün saat 17.00 sıralarında Halkbank Ayakkabıcılar Sitesi Şubesinden aranılarak Halkbank ... Şubesinden bir şahsa sahte nüfus cüzdanı ile çek koçanı verilmiş olduğunun ve bu koçana ait çeklerden birinin tahsil edilmek istendiğinin bildirilmesi üzerine söz konusu şubeye gidildiği, çeki ibraz eden ...Yaman'ın yakalandığı, çek aslına bankaca el konulduğu için çekin bir fotokopisinin alındığı,
Halkbank Ayakkabıcılar Sitesi Şubesinin 02.02.2006 tarihli ve 190-13 sayılı yazısına göre; ... Şubesi nezdinde... Ayakkabıcılık Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. adına açılan 458963 nolu hesaba ait 20.01.2006 keşide tarihli ve 3.500 YTL tutarındaki çekin ...Yaman tarafından 01.02.2006 tarihinde ibraz edilerek tahsil edilmek istendiği, ... Şubesi ile yapılan görüşmede çek hesabının sahte kimliklerle kurulmuş firma ortakları tarafından açılarak çek karnesi alındığının öğrenilmesi üzerine kolluğa ihbarda bulunulduğu, çek aslının şubede alıkonularak çekin fotokopisinin kolluğa teslim edildiği,
Halkbank ... Şubesinin 27.03.2013 tarihli ve 437 sayılı yazısına göre; ... Ayakkabıcılık şirketine ait 20.01.2006 tarihli, 4819399 seri nolu ve 3.500 TL tutarındaki çek aslına kayıtlarda rastlanılamadığı,
Halkbank ... Işıkkent Şubesinin 11.04.2013 tarihli ve 77 sayılı yazısına göre;... Ayakkabıcılık şirketine ait 20.01.2006 tarihli, 4819399 seri nolu ve 3.500 TL tutarındaki çek aslının yapılan araştırmada bulunamadığı,
... Ticaret Sicili Müdürlüğünün 24.12.2012 tarihli ve 2796 sayılı yazısına göre; 8709 ticaret sicil numaralı... Ayakkabıcılık Deri Mamulleri İthalat İhracat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti'nin sicil kaydının tetkiki neticesinde şirket ortaklarının ... Hamdi Gülpınar ve Soner Yücal olduğu, şirketin temsil ve ilzamı hususunda ... Hamdi Gülpınar'ın münferiden imzaya yetkili şirket müdürü olduğu,
... 1. Noterliğinin 29.08.2003 tarihli imza beyannamesine göre;... Ayakkabıcılık Deri Mamulleri İthalat İhracat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti'yi temsile şirket müdürü ... Hamdi Gülpınar'ın yetkili olduğu,
... Kimya Sanayi ve Ticaret AŞ mali işler müdürü Ferudun Karayer tarafından ibraz edilen 26.12.2005 tarihli ve 5337 sayılı "Çek Alındı Makbuzu"na göre; ...Plastik'ten Halkbankası ... Şubesine ait 4819399 numaralı, 20.01.2006 keşide tarihli ve 3.500 TL tutarındaki çekin alındığı,
UYAP Bilişim Sistemi kayıtlarının incelenmesinde; sanığın ayrıntılı taraf bilgilerine göre ilk olarak 11.01.2007 tarihinde olmak üzere 2007, 2008 ve 2009 yıllarında değişik mahkemelerce tutuklanmasına ilişkin kararlar verildiği, cezaevi bilgilerine göre ise 28.09.2009 ile 02.02.2010 tarihleri arasında tutuklu, 01.10.2010 tarihinden inceleme tarihine kadar ise değişik suçlardan hükümlü olarak cezaevinde bulunduğu,
Sanığın adli sicil kaydındaki ilamların incelenmesinde; inceleme konusu dosya ile aynı nitelikte sahte çek kullanarak nitelikli dolandırıcılık ve sahtecilik suçları işlediğinden bahisle sanık hakkında birçok kamu davası açıldığı, bu kapsamda ... 1. Asliye Ceza Mahkemesinin 2010/332 esas sayılı dosyasında sanık hakkında resmî belgede sahtecilik suçundan açılan kamu davasında mağdurun inceleme konusu dosyada katılan olan ... olduğu, söz konusu yargılamada ...'ın sanığı tanımadığını ve sanıktan şikâyetçi olmadığını, çeki sanıktan değil soy ismini hatırlayamadığı Akın isimli bir şahıstan aldığını beyan ettiği, sabıka kaydındaki diğer 10 ayrı dosyada çeklerdeki keşideci imzalarının sanığın eli ürünü olduğunun tespit edildiği, ancak mağdurlar ile sanık arasında hukuki bir ilişki tespit edilemediği gerekçesiyle sanığın nitelikli dolandırıcılık suçundan beraatine, resmî belgede sahtecilik suçundan ise mahkûmiyetine dair kararlar verildiği, 5 ayrı dosyada ise sanığın nitelikli dolandırıcılık suçundan da mahkûmiyetine dair kararlar verildiği, söz konusu bütün bu dosyalarda sanığın savunmalarının inceleme konusu dosyadaki savunması ile aynı mahiyette olduğu, sanığın 01.04.2004 tarihinde cezaevine girdiğini ve 09.06.2006 tarihinde cezaevinden çıktığını ifade etmesine rağmen 18.08.2004, 06.04.2004, 30.10.2004 ve 25.07.2004 tarihinde keşide edilmiş çeklere ilişkin sabıka kaydına konu yargılamalarda alınan bilirkişi raporlarına göre keşideci imzalarının sanığın eli ürünü olduğunun belirlendiği, sanık hakkındaki hapis cezalarının toplamının 72 yıl 2 ay 5 gün olduğu,
Anlaşılmaktadır.
Katılan ...; ...Plastik isimli şirketin sahibi olduğunu, 2005 yılında ......'ya mal verdiğini ve karşılığında çek aldığını, sonra ... Kimya şirketinden mal satın aldığını ve ......'dan almış olduğu çeki ciro ederek verdiğini, çekin karşılıksız çıkması üzerine ... Kimya şirketine ödeme yaptığını, çekin karşılığını alamadığını, ... ....ya da bir türlü ulaşamadığını, 25.10.2010 tarihinde ... İlçe Emniyet Müdürlüğüne bağlı ......Polis Merkezi Amirliğine ......'nın adresini "...Mah. Eski Bbb/..." olarak bildirdiğini, ancak sonradan ......'nın bu adresi terk ettiğini, adreste bulunamamasının sebebinin ... yerini terk etmesi olduğunu, ......'nın açık kimliğini bilmediğini, suça konu çeki aldığı sırada herhangi bir fatura düzenlemediğini, suça konu çeki sahte olarak düzenlemesinin veya bu çekin sahte olduğunu bilerek kullanmasının söz konusu olmadığını,
Hakkında ek kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilen ...Yaman;... Kardeşler Nakliyat Ticaret ve Ltd. Şti'nin muhasebecisi olduğunu, şirket adına ... Işıkkent Şubesine çeki tahsil amacıyla verdiğini, görevlinin çekte bir hata olduğunu söylemesi üzerine çeki Halkbank Şubesine götürdüğünü, burada çekin sahte belge ile alındığını öğrendiğini,
Hakkında ek kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilen İzzet...;... Kardeşler Nakliyat Ticaret ve Ltd. Şti'nin ortağı olduğunu, ... Kimya Sanayi ve Ticaret AŞ ile yapılan ... karşılığında Halkbankası ... Şubesi nezdindeki... Ayakkabı şirketinin hesabından ...'da 20.01.2006 tarihinde keşide edilen L4819399 seri numaralı ve 3.500 YTL tutarındaki çeki ... Kimya şirketinin Kemalpaşa'da bulunan fabrikasında ciro yolu ile teslim aldığını, çeki çalışanı olan ...Yaman'a tahsil için verdiğini, bankada yapılan incelemede çekin sahte olduğunun ortaya çıktığını ve çeke el konulduğunu, ... Kimya şirketine durumu bildirdiklerini,
Hakkında ek kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilen ; ... Kimya şirketinin mali işler müdürü olarak görev yaptığını, suça konu çeki ...Plastik şirketinin sahibi olan katılan ...'dan ticari alışveriş karşılığında ...'da aldığını, buna ilişkin belgeri ibraz ettiğini, daha sonra borçlu oldukları ve ... ilinde bulunan... Nakliyat şirketine çeki verdiğini, çekin arkasında bulunan ... Kimya kaşesi üzerindeki imzalardan birisinin kendisine ait olduğunu, çekin sahte olduğunun ortaya çıkması üzerine katılandan 3.500 YTL'nin alınıp... Nakliyat şirketine ödendiğini,
İnceleme dışı sanık ..... 2005 yılından itibaren Atatürk Havalimanında şoför olarak çalıştığını, 1996-2000 yılları arasında hatırlamadığı bir zamanda nüfus cüzdanını kaybettiğini, nüfus cüzdanını ele geçiren kişilerin kendisi adına şirket kurduklarını, ...'a hiç gitmediğini, sanığı tanımadığını,
İfade etmişlerdir.
Sanık ...; 01.04.2004 tarihinde cezaevine girdiğini ve 09.06.2006 tarihinde cezaevinden çıktığını, yani suça konu çekin keşide edildiği tarihte cezaevinde olduğunu, çekte imzasının bulunmadığını, hakkında değişik mahkemelerde görülen davaların aynı ve birden fazla olması sebebiyle bu dosyanın da ... 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 2004/136 esas sayılı dosyasında birleştirilmesi gerektiğini, ayrıca ... Ağır Ceza Mahkemesinin 2004/155 esas sayılı dosyasında yargılanan Hergül Özaydın ve onun patronu Turgut Erginler'in davaya konu bu çek ile... Ayakkabıcılık şirketine ait diğer çekleri ... ... metrosunda çaldıklarını itiraf ettiklerini, bu dosyanın incelenmesini istediğini, 2005 yılında "YTL"nin yürürlüğe girdiğini, cezaevine girdiği 2004 yılında "TL"nin yürürlükte olduğunu, dolayısıyla cezaevinde olduğu bir dönemde "YTL" ibaresi içeren suça konu çeki düzenlemesinin mümkün olmadığını, ayrıca dava konusu çekin ve hakkındaki diğer davalara konu çeklerin renkli fotokopilerle çoğaltılarak kullanıldığını, ... Hamdi Gülpınar isimli şahsa ait sahte oluşturulmuş nüfus cüzdanı kullanarak... Ayakkabıcılık şirketini kendisinin kurduğunun ve bu şirket adına bankalardan çek karnesi aldığının ise doğru olduğunu savunmuştur.
Ceza muhakemesinin amacı, her somut olayda kanuna ve usulüne uygun olarak toplanan delilerle maddi gerçeğe ulaşıp adaleti sağlamak, suç işlediği sabit olan faili cezalandırmak, kamu düzeninin bozulmasının önüne geçebilmek ve bozulan kamu düzenini yeniden tesis etmektir. Gerek 1412 sayılı CMUK, gerekse 5271 sayılı CMK; adil, etkin ve hukuka uygun bir yargılama yapılması suretiyle maddi gerçeğe ulaşmayı amaç edinmiştir. Bu nedenle ulaşılma imkânı bulunan bütün delillerin ele alınıp değerlendirilmesi gerekmektedir. Diğer bir deyişle adaletin tam olarak gerçekleşebilmesi için, maddi gerçeğe ulaşma amacına hizmet edebilecek tüm kanuni delillerin toplanması ve tartışılması zorunludur.
Bu açıklamalar ışığında ön sorun konusu değerlendirildiğinde;
Sanık ...'nın, ......r isimli şahsa ait sahte oluşturulmuş nüfus cüzdanını kullanarak ...'da... Ayakkabıcılık Sanayi Ticaret ve Ltd. Şti'yi kurduğu, ticaret sicil kaydında şirketin yetkilisinin münferiden sanık olarak gösterildiği, sanığın söz konusu şirket adına değişik bankalarda çek hesapları açtırdığı ve çek defterleri aldığı, bu kapsamda Halkbank ... Şubesi nezdinde açılan 458963 numaralı çek hesabından suça konu .....seri numaralı çeki 20.01.2006 tarihli ve 3.500 TL tutarında keşide ederek piyasaya sürmek suretiyle nitelikli dolandırıcılık suçunu işlediği iddia olunan olayda;
Sanığın... Ayakkabıcılık şirketini sahte bir kimlik kullanarak kurduğunu ve şirket adına çek karnesi aldığını kabul ederek şirket adına aldığı çek karnesini ... ... metrosunda çaldırdığını, suça konu çekte imzasının olmadığını, çekin keşide edildiği tarihte cezaevinde bulunduğunu savunması ancak sabıka kaydında yer alan 4 ayrı dosyada keşideci imzalarının sanığın eli ürünü olduğu tespit edilen çeklerin keşide tarihlerinin sanığın cezaevinde olduğunu beyan ettiği 01.04.2004 ile 09.06.2006 tarihi arasına denk gelmesi ve çek karnelerini çaldırdığına dair bankalara bildirimde bulunmadığının anlaşılması, ... 1. Asliye Ceza Mahkemesinin 2010/332 esas sayılı dosyasında sanık hakkında resmî belgede sahtecilik suçundan açılan kamu davasının mağdurunun katılan ... olması ve söz konusu yargılamada katılanın sanığı tanımadığını, sanıktan şikâyetçi olmadığını, çeki sanıktan değil soy ismini hatırlayamadığı Akın isimli bir şahıstan aldığını beyan etmesi hususları dikkate alındığında;
Adaletin tam olarak gerçekleşebilmesi için, maddi gerçeğe ulaşma amacına hizmet edebilecek tüm delillerin toplanması ve tartışılmasının zorunlu olduğu cihetle, öncelikle sanık ...'nın suça konu çekin düzenlendiği tarihte cezaevinde olup olmadığının araştırılması, sanık ... ile katılan ...'ın irtibat hâlinde olup olmadıklarının belirlenmesi bakımından kullandıkları GSM numaralarına ilişkin suç tarihi ve öncesine ilişkin iletişimlerinin tespit edilmesi, ... 1. Asliye Ceza Mahkemesinin 2010/332 esas sayılı dosyasının getirtilerek incelenmesi, ...Plastik şirketinin olay tarihini kapsayacak biçimde ticari defter, muhasebe belgeleri, mal alım satımına ilişkin fatura ve banka hesap bilgilerinin temin edilerek faal bir şirket olup olmadığı, suça konu çekin ve çek karşılığı satılan malın ticari kayıtlara işlenip işlenmediği, ...... isimli şahıs ile başka bir ticari ilişki kurulup kurulmadığı hususlarında bilirkişi raporu aldırılması, katılan dışında olayın gerçek mağdurunun tespiti hâlinde ise katılan ... hakkında suç duyurusunda bulunulması ve iddianame ile dava açılması hâlinde gerekli görülürse açılan davaların birleştirilmesi ve sonucuna göre tüm deliller birlikte değerlendirilip sanığın hukuki durumunun belirlenmesi gerekirken, eksik araştırmaya dayalı olarak hüküm kurulması usul ve yasaya aykırıdır.
Bu itibarla, Yerel Mahkemenin direnme kararına konu beraat hükmünün sanık hakkında eksik araştırma ile karar verilmesi isabetsizliğinden bozulmasına karar verilmelidir.
Ulaşılan bu sonuç karşısında, asıl uyuşmazlık konusu değerlendirilmemiştir.
SONUÇ:
Açıklanan nedenlerle;
1- ... Anadolu 6. Ağır Ceza Mahkemesinin 19.11.2019 tarihli ve 245-382 sayılı direnme kararına konu beraat hükmünün eksik araştırma ile karar verilmesi isabetsizliğinden BOZULMASINA,
2- Dosyanın, mahalline gönderilmesi için Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına TEVDİ EDİLMESİNE, 29.09.2022 tarihinde yapılan müzakerede oy birliğiyle karar verildi.