AYM 2013/156 Esas 2014/2 Karar Sayılı Norm Denetimi İlamı

Esas Sayısı : 2013/156

Karar Sayısı : 2014/2

Karar Günü : 2.1.2014

R.G. Tarih-Sayı : Tebliğ edildi

İTİRAZ YOLUNA BAŞVURAN :İstanbul 16. Sulh Ceza Mahkemesi

İTİRAZIN KONUSU :4.11.2004 günlü, 5253 sayılı Dernekler Kanunu"nun, 23.1.2008 günlü, 5728 sayılı Kanun"un 558. maddesiyle değiştirilen 32. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin Anayasa"nın 10., 13. ve 33. maddelerine aykırılığı ileri sürülerek iptaline karar verilmesi istemidir.

I- OLAY

Yöneticisi oldukları derneğe ait defter ve belgelerin tutulmaması ve onaylanmaması nedeniyle sanıklar hakkında, açılan kamu davasında, itiraz konusu kuralın Anayasa"ya aykırılık iddiasını ciddi bulan Mahkeme, iptali için başvurmuştur.

II- İTİRAZ KONUSU YASA KURALI

5253 sayılı Kanun"un, 5728 sayılı Kanun"un 558. maddesiyle değiştirilen 32. maddesinin birinci fıkrasının itiraz konusu kural olan (b) bendi şöyledir:

"Madde 32-(Değişik: 23/1/2008 - 5728/558 md.)

Bu Kanun hükümlerine aykırı davrananlara uygulanacak cezalar aşağıdaki şekildedir:

 ..

b) Genel kurulu süresinde toplantıya çağırmayan, genel kurul toplantılarını kanun ve tüzük hükümlerine aykırı olarak veya dernek merkezinin bulunduğu veya tüzüğünde belirtilen yer dışında yapan dernek yöneticilerine beşyüz Türk Lirası idarî para cezası verilir. Mahkemece, kanun ve tüzük hükümlerine aykırı olarak yapılan genel kurul toplantılarının iptaline de karar verilebilir.

.."

III- İLK İNCELEME

Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü hükümleri uyarınca yapılan ilk inceleme toplantısında, başvuru kararı ve ekleri, Raportör Hasan Mutlu ALTUN tarafından hazırlanan ilk inceleme raporu, itiraz konusu yasa kuralı ile bunların gerekçeleri ve diğer yasama belgeleri okunup incelendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:

6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun"un "Anayasaya aykırılığın mahkemelerce ileri sürülmesi" başlıklı 40. maddesinde, Anayasa Mahkemesine itiraz yoluyla yapılacak başvurularda izlenecek yöntem belirtilmiştir.Maddenin (1) numaralı fıkrasında, bir davaya bakmakta olan mahkemenin, bu davada uygulanacak bir kanun veya kanun hükmünde kararnamenin hükümlerini Anayasa"ya aykırı görmesi hâlinde veya taraflardan birinin ileri sürdüğü aykırılık iddiasının ciddi olduğu kanısına varması durumunda, bu fıkrada sayılan belgeleri dizi listesine bağlayarak Anayasa Mahkemesine göndereceği kurala bağlanmış; fıkranın (a) bendinde "iptali istenen kuralların Anayasanın hangi maddelerine aykırı olduklarını açıklayan gerekçeli başvuru kararının aslı" Mahkemeye gönderilecek belgeler arasında sayılmıştır. Maddenin (4) numaralı fıkrasında ise açık bir şekilde dayanaktan yoksun veya yöntemine uygun olmayan itiraz başvurularının, Anayasa Mahkemesi tarafından esas incelemeye geçilmeksizin gerekçeleriyle reddedileceği hükme bağlanmıştır.

Anayasa Mahkemesiİçtüzüğü"nün46. maddesinin (1) numaralı fıkrasında, itiraz başvurusunun mahkemelerce gerekçeli karar ile yapılacağı, fıkranın (a) bendinde itiraz yoluna başvuran mahkemenin gerekçeli kararında,Anayasa"ya aykırılıkları ileri sürülen hükümlerin her birinin Anayasa"nın hangi maddelerine, hangi nedenlerle aykırı olduğunun ayrı ayrı ve gerekçeleriyle birlikte açıkça gösterilmesi, (b) bendinde ise yürürlüğü durdurma talebi varsa, yürürlüğün durdurulmaması durumunda doğacak olan telafisi imkânsız zararların açıklanması gerektiği ifade edildikten sonra, 49. maddesinin (1) numaralı fıkrasının (b) bendinde, Anayasa Mahkemesince yapılan ilk incelemede, başvuruda eksikliklerin bulunduğu tespit edilirse, itiraz yoluna ilişkin işlerde esas incelemeye geçilmeksizin başvurunun reddine karar verileceği; (2) numaralı fıkrasında da önceki fıkranın (b) bendi uyarınca verilen kararın, itiraz yoluna başvuran mahkemenin eksiklikleri tamamlayarak yeniden başvurmasına engel olmadığı belirtilmiştir.

Yapılan incelemede, itiraz yoluna başvuran Mahkemenin gerekçeli başvuru kararı yazmadan, sanıklar müdafiinin Anayasa"ya aykırılık iddiasının değerlendirilmesi talebiyle itiraz başvurusunda bulunduğu anlaşılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, 6216 sayılı Kanun"un 40. maddesinin (1) numaralı fıkrasının (a) bendi ileAnayasa Mahkemesi İçtüzüğü"nün 46. maddesinin (1) numaralı fıkrasınaaykırı olduğu anlaşılan itiraz başvurusunun, 6216 sayılı Kanun"un 40. maddesinin (4) numaralı fıkrası gereğince yöntemine uygun olmadığından esas incelemeye geçilmeksizin reddi gerekir.

IV- SONUÇ

4.11.2004 günlü, 5253 sayılı Dernekler Kanunu"nun, 23.1.2008 günlü, 5728 sayılı Kanun"un 558. maddesiyle değiştirilen 32. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin iptaline karar verilmesi istemiyle yapılan itiraz başvurusunun, 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun"un 40. maddesinin (4) numaralı fıkrası gereğince yöntemine uygun olmadığından, esas incelemeye geçilmeksizin REDDİNE, 2.1.2014 gününde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.