AYM 2014/104 Esas 2014/104 Karar Sayılı Norm Denetimi İlamı

Esas Sayısı : 2014/104

Karar Sayısı : 2014/104

Karar Günü : 11.6.2014

R.G. Tarih-Sayı : Tebliğ edildi

İTİRAZ YOLUNA BAŞVURAN : Kayseri 5. Aile Mahkemesi

İTİRAZIN KONUSU : 22.11.2001 günlü, 4721 sayılı Türk Medenî Kanunu"nun 300. maddesinin üçüncü fıkrasının Anayasa"nın 2., 5., 10., 13., 17., 36., 40. ve 41. maddelerine aykırılığı ileri sürülerek iptaline karar verilmesi istemidir.

I- OLAY

Davacılar vekili tarafından açılan babalık davasında, itiraz konusu kuralın Anayasa"ya aykırı olduğu kanısına varan Mahkeme, iptali için başvurmuştur.

II-  İTİRAZ KONUSU YASA KURALI

Kanun"un itiraz konusu kuralı da içeren 300. maddesi şöyledir:

"Hak düşürücü süreler

Madde 300- Tanıyanın dava hakkı, iptal sebebinin öğrenildiği veya korkunun etkisinin ortadan kalktığı tarihten başlayarak bir yıl ve her hâlde tanımanın üzerinden beş yıl geçmekle düşer.

İlgililerin dava hakkı, davacının  tanımayı ve  tanıyanın çocuğun babası olamayacağını öğrendiği tarihten başlayarak bir yıl ve her hâlde tanımanın üzerinden beş yıl  geçmekle düşer.

Çocuğun dava hakkı, ergin olmasından başlayarak bir yıl geçmekle düşer.

Yukarıdaki süreler geçtiği hâlde gecikmeyi haklı kılan sebep varsa, sebebin ortadan kalkmasından başlayarak bir ay içinde dava açılabilir."

III- İLK İNCELEME

Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü hükümleri uyarınca yapılan ilk inceleme toplantısında, dava dosyası ve ekleri, Raportör Fatma BABAYİĞİT tarafından hazırlanan ilk inceleme raporu, itiraz konusu yasa kuralı, dayanılan Anayasa kuralları ile bunların gerekçeleri ve diğer yasama belgeleri okunup incelendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:

Anayasa"nın 152. ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun"un 40. maddesine göre, mahkemeler bakmakta oldukları davalarda uygulayacakları kanun ya da kanun hükmünde kararname kurallarını Anayasa"ya aykırı görürler veya taraflardan birinin ileri sürdüğü aykırılık iddiasının ciddi olduğu kanısına varırlarsa, o hükmün iptali için Anayasa Mahkemesine başvurmaya yetkilidir. Ancak, bu kurallar uyarınca bir mahkemenin Anayasa Mahkemesine başvurabilmesi için elinde yöntemince açılmış ve mahkemenin görevine giren bir davanın bulunması ve iptali istenen kuralların da o davada uygulanacak olması gerekmektedir. Uygulanacak yasa kuralları ise davanın değişik evrelerinde ortaya çıkan sorunların çözümünde veya davayı sonuçlandırmada olumlu ya da olumsuz yönde etki yapacak nitelikte bulunan kurallardır.

Bakılmakta olan dava, ergin çocuklar tarafından açılan babalık davasıdır. Kanun"un 300. maddesinde "tanımanın iptali" davası için hak düşürücü süreler öngörülmüştür. Maddenin iptali istenilen üçüncü fıkrasında ise çocuk tarafından açılacak tanımanın iptali davasının çocuğun ergin olmasından başlayarak bir yıl geçmekle düşeceği düzenlenmektedir. Bakılmakta olan dava, ergin çocuklar tarafından açılan babalık davası olup tanıma işlemi ya da bu işlemin iptali söz konusu değildir. Bu nedenle, tanımanın iptali davasında çocuğun dava açma süresini düzenleyen söz konusu kural bakılmakta olan davada uygulanacak kural değildir. 

Açıklanan nedenlerle, itiraz konusu fıkranın itiraz başvurusunda bulunan Mahkemenin bakmakta olduğu davada uygulanma olanağı bulunmadığından, kurala ilişkin itiraz başvurusunun, Mahkemenin yetkisizliği nedeniyle reddi gerekir.

IV- SONUÇ

22.11.2001 günlü, 4721 sayılı Türk Medenî Kanunu"nun 300. maddesinin üçüncü fıkrasının, itiraz başvurusunda bulunan Mahkemenin bakmakta olduğu davada uygulanma olanağı bulunmadığından, bu fıkraya ilişkin başvurunun Mahkemenin yetkisizliği nedeniyle REDDİNE, 11.6.2014 gününde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.