AYM 2014/188 Esas 2014/190 Karar Sayılı Norm Denetimi İlamı

Esas Sayısı   : 2014/188

Karar Sayısı : 2014/190

Karar Günü : 17.12.2014

R.G. Tarih-Sayı : Tebliğ edildi

İTİRAZ YOLUNA BAŞVURAN :Ankara 2. İş Mahkemesi

İTİRAZIN KONUSU :18.10.2012 günlü, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu"nun;

1- 41. maddesinin (1) numaralı fıkrasının,

2- 10.9.2014 günlü, 6552 sayılı Kanun"un 21. maddesiyle eklenen ek 1. maddesinin,

Anayasa"nın 2., 10., 51. ve 53. maddeleri aykırılığı ileri sürülerek iptallerine karar verilmesi istemidir.

I- OLAY

25.7.2014 günlü, 29071 sayılı Resmî Gazete"de yayımlanan "6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu Gereğince İşkollarındaki İşçi Sayıları ve Sendikaların Üye Sayılarına İlişkin 2014 Temmuz Ayı İstatistikleri Hakkında Tebliğ"inde yer alan konaklama ve eğlence işleri işkoluna ilişkin istatistiğe yapılan itirazın incelenmesi sırasında, itiraz konusu kuralların Anayasa"ya aykırı olduğu kanısına varan Mahkeme, iptalleri için başvurmuştur.

II- İTİRAZ KONUSU YASA KURALI

Kanun"un iptali istenen kuralları da içeren 41. ve ek 1. maddeleri şöyledir:

"Yetki

MADDE 41-(1) Kurulu bulunduğu işkolunda çalışan işçilerin en az yüzde birinin üyesi bulunması şartıyla işçi sendikası, toplu iş sözleşmesinin kapsamına girecek işyerinde başvuru tarihinde çalışan işçilerin yarıdan fazlasının, işletmede ise yüzde kırkının kendi üyesi bulunması hâlinde bu işyeri veya işletme için toplu iş sözleşmesi yapmaya yetkilidir.

(2) İşletme toplu iş sözleşmeleri için işyerleri bir bütün olarak dikkate alınır ve yüzde kırk çoğunluk buna göre hesaplanır.

(3) İşletmede birden çok sendikanın yüzde kırk veya fazla üyesinin olması durumunda başvuru tarihinde en çok üyeye sahip sendika toplu iş sözleşmesi yapmaya yetkilidir.

(4) Bir işveren sendikası, üyesi işverenlere ait işyeri veya işyerleri, sendika üyesi olmayan bir işveren ise kendi işyeri veya işyerleri için toplu iş sözleşmesi yapmaya yetkilidir.

(5) Bir işkolunda çalışan işçilerin yüzde birinin tespitinde Bakanlıkça her yıl ocak ve temmuz aylarında yayımlanan istatistikler esas alınır. Bu istatistiklerde her bir işkolundaki toplam işçi sayısı ile işkollarındaki sendikaların üye sayıları yer alır. Yayımlanan istatistik, toplu iş sözleşmesi ve diğer işlemler için yeni istatistik yayımlanıncaya kadar geçerlidir. Yetki belgesi almak üzere başvuran veya yetki belgesi alan işçi sendikasının yetkisini daha sonra yayımlanacak istatistikler etkilemez.

(6) Yayımından itibaren on beş gün içinde itiraz edilmeyen istatistik kesinleşir. İstatistiğin gerçeğe uymadığı gerekçesiyle bu süre içinde Ankara İş Mahkemesine başvurulabilir. Mahkeme bu itirazı on beş gün içinde sonuçlandırır. Mahkemece verilen karar, ilgililerce veya Bakanlıkça temyiz edilebilir. Yargıtay temyiz talebini on beş gün içinde kesin olarak karara bağlar.

(7) Bakanlık, yetkili sendikanın belirlenmesinde ve istatistiklerin düzenlenmesinde kendisine gönderilen üyelik ve üyelikten çekilme bildirimleri ile Sosyal Güvenlik Kurumuna yapılan işçi bildirimlerini esas alır.

EK MADDE 1- (Ek: 10/9/2014-6552/21 md.)

41 inci maddenin birinci ve beşinci fıkraları ile 43 üncü maddenin ikinci ve dördüncü fıkralarında yer alan kurulu bulunduğu işkolunda en az yüzde bir üye şartı, Ekonomik ve Sosyal Konseye üye konfederasyonlara üye olmayan işçi sendikaları için yüzde üç olarak uygulanır."

III- İLK İNCELEME

Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü hükümleri uyarınca yapılan ilk inceleme toplantısında, başvuru kararı ve ekleri, Raportör Ayhan KILIÇ tarafından hazırlanan ilk inceleme raporu, itiraz konusu yasa kuralları ve dayanılan Anayasa kuralları ile bunların gerekçeleri ve diğer yasama belgeleri okunup incelendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:

6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun"un "Anayasaya aykırılığın mahkemelerce ileri sürülmesi" başlıklı 40. maddesinde Anayasa Mahkemesine itiraz yoluyla yapılacak başvurularda izlenecek yöntem belirtilmiştir.

Söz konusu maddenin (1) numaralı fıkrasında, bir davaya bakmakta olan mahkemenin, bu davada uygulanacak bir kanun veya kanun hükmünde kararnamenin hükümlerini Anayasa"ya aykırı görmesi hâlinde veya taraflardan birinin ileri sürdüğü aykırılık iddiasının ciddi olduğu kanısına varması durumunda, bu fıkrada sayılan belgeleri dizi listesine bağlayarak Anayasa Mahkemesine göndereceği belirtilmiş; anılan fıkranın (a) bendinde Anayasa Mahkemesine gönderilecek belgeler arasında,"İptali istenen kuralların Anayasanın hangi maddelerine aykırı olduklarını açıklayan gerekçeli başvuru kararının aslı"da sayılırken, aynı zamanda başvuru kararının Anayasa"ya aykırılık gerekçelerini içermesi gerektiği de vurgulanmıştır.

Anılan maddenin (4) numaralı fıkrasında ise açık bir şekilde dayanaktan yoksun veya yöntemine uygun olmayan itiraz başvurularının, Anayasa Mahkemesi tarafından esas incelemeye geçilmeksizin gerekçeleriyle reddedileceği hükme bağlanmıştır.

Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü"nün 46. maddesinin (1) numaralı fıkrasında da itiraz yoluna başvuran mahkemenin itiraz konusu kuralın Anayasa"nın hangi maddelerine aykırı olduğuna ilişkin gerekçelerini başvuru kararında açıklaması gerektiği ifade edilmiştir.

Yine İçtüzük"ün 49. maddesinin (1) numaralı fıkrasının (b) bendinde, Anayasa Mahkemesince yapılan ilk incelemede, başvuruda eksikliklerin bulunduğu tespit edilirse itiraz yoluna ilişkin işlerde esas incelemeye geçilmeksizin başvurunun reddine karar verileceği; (2) numaralı fıkrasında ise anılan (b) bendi uyarınca verilen kararın, itiraz yoluna başvuran Mahkemenin eksiklikleri tamamlayarak yeniden başvurmasına engel olmadığı belirtilmiştir.

Başvuru kararında, itiraz konusu kuralların Anayasa"nın 2., 10., 51. ve 53. maddelerine aykırı olduğu belirtilmiş, ancak hangi gerekçelerle Anayasa"nın anılan maddelerine aykırı olduğu hususu açıklanmamıştır.

Açıklanan nedenlerle, 6216 sayılı Kanun"un 40. maddesinin (1) numaralı fıkrasının (a) bendi ileAnayasa Mahkemesi İçtüzüğü"nün 46. maddesinin (1) numaralı fıkrasınaaykırı olduğu anlaşılan itiraz başvurusunun, 6216 sayılı Kanun"un 40. maddesinin (4) numaralı fıkrası gereğince yöntemine uygun olmaması nedeniyle esas incelemeye geçilmeksizin reddi gerekir.

IV- SONUÇ

18.10.2012günlü, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu"nun;

A- 41. maddesinin (1) numaralı fıkrasının,

B- 10.9.2014 günlü, 6552 sayılı Kanun"un 21. maddesiyle eklenen ek 1. maddesinin,

iptallerine karar verilmesi istemiyle yapılan itiraz başvurusunun, 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun"un 40. maddesinin (4) numaralı fıkrası gereğince yöntemine uygun olmadığından, esas incelemeye geçilmeksizin REDDİNE, 17.12.2014 gününde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.