Danıştay 8. Daire 2019/244 Esas 2022/3561 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2019/244
Karar No : 2022/3561


TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Valiliği
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Kars İli, Kağızman İlçesi, ... Köyü Geçici Köy Korucusu olan davacının, Bayraktepe Üs Bölgesinde görevlendirilmiş olmasına ve çağrılmasına rağmen görev yerine gitmediğinin tespit edildiğinden bahisle Geçici Köy Korucuları Yönetmeliği'nin 17. maddesinin (ç) bendinin 9 numaralı alt bendi uyarınca görevden çıkarılmasına ilişkin idare işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:... , K:... sayılı kararıyla; Kars İli, Kağızman İlçesi, ... Köyü Geçici Köy Korucusu olarak görev yapan davacının 12/03/2016 tarihinde Bayraktepe Üs Bölgesinde görevlendirilmiş olmasına ve çağrılmasına rağmen görev yerine gitmediğinin, göreve gitmesi hususunda karakol komutanı ve korucu başı tarafından uyarılmasına rağmen göreve gitmediğinin açık olduğu, davacının yapmış olduğu görevin terörle mücadele kapsamında önemi de dikkate alındığında; sabit olan eylemine uygun olarak Geçici Köy Korucuları Yönetmeliği'nin 17. maddesinin (ç) bendinin 9 numaralı alt bendi uyarınca "Görevden Çıkarma Cezası" ile cezalandırılmasına yönelik işlemde hukuka ve mevzuata aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince; Kağızman İlçesi, ... Köyü geçici köy korucularının 12/03/2016 tarihinde 06:00-20:00 saatleri arasında Bayraktepe Üs Bölgesinde göreve çağırıldıkları ancak davacının da aralarında bulunduğu bir grup korucunun kendileri araç tahsis edilmesi durumunda göreve geleceklerini beyan etmeleri üzerine haklarında tutanak tutularak tahkikat başlatıldığı, her ne kadar davacının, kontrol, genel arama, iz sürme gibi operasyonel faaliyetlerde güvenlik güçlerinin çağırmasına rağmen göreve katılmadığı sabit ise de ilgili mevzuat hükümleri uyarınca operasyonel faaliyetler esnasında geçici köy korucularının güvenlik güçlerinin kullandığı kara ve hava araçlarından istifade edecekleri, davacının bulunduğu ... Köyü ile çağırıldığı Bayraktepe üs bölgesinin arasında mesafenin 69 km olduğu, davacının göreve çağrılması üzerine can güvenliği nedeniyle kendilerine araç tahsis edilmesi talebinde bulunmasına rağmen söz konusu talebinin yerine getilmediği, bu haliyle Yönetmeliğin 17. maddesinin ç bendinin 9. maddesinde yer alan ve görevden çıkarma cezası ile cezalandırılma şartlarından olan ''yönetmelikte belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde çağrılması'' şartının oluşmadığı, bu haliyle davacının söz konusu yönetmelik hükmü uyarınca görevden çıkarma cezası ile tecziyesine dair dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle istinaf başvurusunun kabulüne, ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:... , K:... sayılı kararının kaldırılmasına, dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, davacı ve arkadaşlarının 12/03/2016 tarihinde 06:00-20:00 arası Kağızman İlçe Jandarma Komutanlığına bağlı Akçay Jandarma Krk. Komutanlığı Bayraktepe Üs Bölgesinde görevlendirilmelerine rağmen görev yerine gitmedikleri, Geçici Köy Korucuları Yönetmeliği'nin 12. maddesi düzenlemesi gereği gkklarının çağrıldıkları zaman en seri vasıta ile görev yerlerinde hazır bulunmalarının görevleri arasında sayıldığı, söz konusu dava konusu eylemin terörle mücadele kapsamında icra edilen operasyonel faaliyetlerde görevli diğer korucular üzerinde olumsuz etki bırakacağı, dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı vekili tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ... 'UN DÜŞÜNCESİ : Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
Dava; geçici köy korucusu olan davacının, göreve katılmadığından bahisle görevine son verilmesine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
442 sayılı Köy Kanunu'nun 74. maddesinin 3. fıkrasında; "Güvenlik korucularının görev alanı, görevli oldukları köyün hudutları içinde kalan alandır. Gerektiğinde vali veya kaymakam onayı ile güvenlik korucularının görev alanları, geçici ve süresi belirli olarak köy hudutları dışına genişletilebilir ve görev yerleri değiştirilebilir. Güvenlik korucuları diğer bir ilin valisinin talebi üzerine, istihdam edildikleri ilin valisinin onayı ile geçici ve süresi belirli olarak iller arasında görevlendirilebilir. Bu durumda, güvenlik korucusunun harcırahı görevlendirildiği valilik tarafından ödenir." hükmü, Aynı Kanun'un Ek 18. maddesinde; "Güvenlik korucuları ile korucu başlarının; görevlendirme şekilleri, göreve alınmalarında aranacak şartlar, görevleri, uygulanacak disiplin cezaları ve görevlerine son verilmesini gerektiren haller, disiplin amirleri, yararlanacakları giyim eşyaları ile bunların şekli ve verilme zamanları, eğitim ve denetim usûl ve esasları, sicil ve izinleri, ilk müracaatlarında sahip olmaları gereken sağlık şartları, başka bir işte çalışma hakları ile bu Kanunda yer alan diğer hususlara ilişkin uygulamalar Cumhurbaşkanınca çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenir." hükmü düzenlenmiştir.
Bu madde hükmü uyarınca 09/01/2008 tarih ve 2018/13105 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile yürürlüğe giren Geçici Köy Korucuları Yönetmeliği'nin "Geçici Köy Korucularının Görev ve Yetkileri-Görev Alanı" başlıklı 11. maddesinin 3. fıkrasında; "Birinci ve ikinci fıkralarda belirtilen şartlar doğrultusunda, güvenlik güçleri ile birlikte takip, haber alma, iz sürme, bu kuvvetlere kılavuzluk, yol gösterme, ve benzeri operasyonel görevleri esnasında, geçici köy korucularının görev alanı, birlikte hizmet gördüğü güvenlik güçlerinin görev alanıdır. Geçici köy korucuları, güvenlik güçleri ile birlikte operasyon için görevlendirilmeleri durumunda, güvenlik güçlerinin kullandığı kara ve hava araçlarından istifade ederler." hükmü, "Görevler" başlıklı 12. maddesinin 1. fıkrasının (g) bendinde; "Çağrıldığında hemen en seri vasıta ile bağlı bulunduğu jandarma karakolunda veya 11'inci madde çerçevesinde birlikte görev yapacağı güvenlik güçlerinin bulunduğu yerde hazır bulunmak; yapacağı işlere dair talimat almak, silah ve teçhizatını kontrol ettirmek; görev alanında kontrol, genel arama, iz sürme ve suçluları yakalama faaliyetlerine katılmak; gerektiğinde güvenlik güçlerine kılavuzluk yapmak ve yol göstermek konularında verilen görevleri yapmak." hükmü, "Disiplin Cezaları" başlıklı 17. maddesinin (ç) 'görevden çıkarma' başlıklı 1. bendinde; "(1) Bir daha geçici köy korucusu olarak görevlendirilmemek üzere; tazminat ödenmeksizin, görevlendirilmelerindeki esas ve usullere uyularak görevle olan ilişiğin kesilmesidir. Göreve son verme cezasını gerektiren fiil ve haller şunlardır:" hükmü, aynı maddenin 9. bendinde; "Kontrol, genel arama, iz sürme gibi operasyonel faaliyetlerle görevli güvenlik güçlerinin bu yönetmelikte belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde çağırmasına rağmen göreve katılmamak, katıldıktan sonra izinsiz terk etmek," hükmü, "Disiplin cezası vermeye yetkili amirler" başlıklı 18. maddesinin 2. fıkrasının son cümlesinde; "Savunma hakkı verilmeden disiplin cezası uygulanamamaz." hükümlerine yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Davacının 12/03/2016 tarihinde Kağızman İlçe Jandarma Komutanlığına bağlı Akçay Jandarma Karakol Komutanlığı Bayraktepe Üs Bölgesinde görevlendirildiği, davacının da içinde bulunduğu geçici köy korucularının, dosyada mevcut savunma ve Bilgi Alma Tutanaklarındaki ifadelere dayanılarak görev yerine ulaşım konusunda geçici köy korucubaşının kendisi de geçici köy korucusu olan bir korucunun aracını kullanmaları yönündeki önerisini aracın küçük, mesafenin uzak ve havanın soğuk olduğu, başka araç bularak harcırahlar yatırıldığında ücretini ödeme fikrini ise yüksek ücretler istendiği gerekçesiyle reddettikleri, araç taleplerinin de komutan tarafından kabul edilmemesi nedeniyle göreve gitmediklerinin sabit olduğu, İdare Mahkemesince göreve katılmamanın sabit ve dava konusu işlemin hukuka uygun olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verildiği, Bölge İdare Mahkemesince ise Geçici Köy Korucuları Yönetmeliği'nin 11. maddesinin 3. fıkrasına dayanılarak operasyonel faaliyetler esnasında geçici köy korucularının güvenlik güçlerinin kullandığı kara ve hava araçlarından istifade edecekleri, davacının bulunduğu ... Köyü ile çağırıldığı Bayraktepe üs bölgesinin arasındaki mesafenin 69 km olduğu, davacının göreve çağrılması üzerine can güvenliği nedeniyle kendilerine araç tahsis edilmesi talebinde bulunmasına rağmen söz konusu talebinin yerine getilmediği, bu haliyle Yönetmeliğin 17. maddesinin ç bendinin 9. maddesinde yer alan ve görevden çıkarma cezası ile cezalandırılma şartlarından olan ''yönetmelikte belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde çağrılması'' şartının oluşmadığı gerekçesiyle davanın reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararının kaldırılarak dava konusu işlemin iptaline karar verildiği görülmüştür.
Yukarıda belirtilen Geçici Köy Korucuları Yönetmeliği'nin 11. maddesinin geçici köy korucularının görev alanlarına yönelik düzenlemeye ilişkin olduğu, Bölge İdare Mahkemesinin karar gerekçesi olan 3. fıkrasının ise görev alanı belirlemesi içerisinde geçici köy korucularının güvenlik güçleri ile katıldığı operasyonlarda güvenlik güçlerinin kullandığı hava ve kara araçlarını kullanmaları hususunu düzenlediği, yani başka bir ifadeyle operasyon esnasında geçici köy korucularının güvenlik güçlerinin kullandığı araçları kullanabileceklerini belirttiği; dava konusu olayda olduğu şekilde geçici köy korucularının görevlendirilmeleri halinde görev yerlerine intikallerinin Geçici Köy Korucuları Yönetmeliği 12. Maddesinde geçici köy korucularının görevleri arasında düzenlendiği, bunun da en seri vasıta ile görevlendirildikleri karakol veya merkeze ulaşmaları şeklinde olduğu, geçici köy korucularının ulaşım giderlerinin karşılanması amacıyla harcırah ödemesi aldıkları, bu hususun da 442 sayılı Köy Kanunu'nun 73. maddesinin 3. fıkrasında düzenlendiği anlaşılmıştır.
Bu durumda dava konusu olayda olduğu şekilde kendilerine görev tebliği yapılan gkklarının görev yerlerine intikalinde Geçici Köy Korucuları Yönetmeliği 12. maddesinin uygulanacağı, geçici köy korucularının görev alanlarına ve güvenlik güçleriyle birlikte katıldıkları operasyon esnasındaki ulaşım araçlarına ilişkin olarak da 11. maddenin uygulanacağı açıktır.
Öte yandan, Bölge İdare Mahkemesi kararında davacının bulunduğu köy ile görevlendirildiği üs bölgesi arasında 69 km olduğu ve can güvenliği bulunmadığı yolundaki gerekçesine, davacı ve arkadaşları dışında söz konusu operasyona katılan ve aynı şartlarda bulunan geçici köy korucusu başı ve iki korucunun bulunduğunun ifade tutanaklarından anlaşıldığından itibar edilmemiştir.
Bu nedenlerle incelenen dosya kapsamından; davacının göreve gitmediğinin sabit olduğu, olaya ilişkin savunmasının alındığı, idari tahkikat yapıldığı, dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı anlaşıldığından, dava konusu işlemin iptali yolundaki Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuka uygunluk görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Temyiz isteminin kabulüne,
2. ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... tarih ve E:... , K:... sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 31/05/2022 tarihinde kesin olarak oybirliği ile karar verildi.