Danıştay 8. Daire 2020/1607 Esas 2022/3593 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Danıştay Sekizinci Dairesi, 2020/1607 Esas No ve 2022/3593 Karar No ile yapılan temyiz başvurusunu reddetti ve … Taşımacılık Oto Kiralama İnşaat Taahhüt Gıda Temizlik Bilgisayar Ticaret Limited Şirketi tarafından açılan dava konusunda verilen Bölge İdare Mahkemesi kararını onadı. Davacı şirket, askıya alınan tahditli plakaları servis taşımacılığı için kullanmak istemiş, ancak plakaları askıdan aldığı 181. gün nedeniyle başvurusunun reddedilmesi sonrası dava açmıştı. Mahkeme, kararını antalya Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Planlama ve Raylı Sistem Dairesi Başkanlığı'nın, Ulaşım Koordinasyon Merkezi'nin yetkisi dışında işlem yapması nedeniyle temyiz istemini reddetti. Kararda, Büyükşehir Belediyesi Kanunu'nun 7. maddesi (f) bendi ve 9. maddesinde düzenlenen hükümler, 15/06/2006 tarih ve 26199 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Büyükşehir Belediyeleri Koordinasyon Merkezleri Yönetmeliği'ne atıfta bulunularak açıklandı. Bu hükümler doğrultusunda, Ulaşım Koordinasyon Merkezi'nin servis araçları, to

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2020/1607
Karar No : 2022/3593

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : … Taşımacılık Oto Kiralama İnşaat Taahhüt
Gıda Temizlik Bilgisayar Ticaret Limited Şirketi
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı tarafından; 29/03/2017 tarihinde askıya alınan … ve … tahditli plakalarla taşımacılık faaliyetinde bulunma hakkının iadesi istemiyle yapılan 14/12/2017 tarihli başvurunun reddine ilişkin … tarih ve … sayılı Antalya Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Planlama ve Raylı Sistem Dairesi Başkanlığı işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararıyla; mevzuatta, plakaların askıya ve yeniden faaliyete alma tarihleri arasında servis taşımacılığının arz ettiği kamusal yarar ve önem nedeniyle en fazla 180 günlük bir süre öngörülmüş ise de, 1 günlük bir gecikmeyle 181. gün tahditli plakalarını askıdan alarak yeniden faaliyete geçmek isteyen davacının isteminin, gün hesabı yerine sehven ay hesabı yapıldığı, plakalar için yapılan ödemeler ve plakaların tescil edildiği günün ertesi, henüz faaliyete geçmeden askıya alındığı da nazara alındığında, sadece 1 günlük bir gecikme nedeniyle başvurunun reddinin kamu menfaatine ve hakkaniyet ilkesine uygun düşmediği anlaşıldığından dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu kararın hukuka ve usule uygun olduğu ve davalı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından; dava konusu işlemin kesin ve yürütülmesi zorunlu bir işlem olmadığı, davacının plakasının askıda kalma süresinin 180 günü geçtiği, plakası ile ilgili süreçten haberdar olan davacının gerekli özen ve takibi göstererek bu süreyi geçirmemesi gerektiği, dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı belirtilerek temyize konu kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … 'NUN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile isteme konu Bölge İdare Mahkemesi kararının Daire kararında belirtilen gerekçe ile onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
Dava; davacının, 29/03/2017 tarihinde askıya alınan (boşa çıkarılan) tahditli plakaların ( … , … servis taşımacılığında kullanılmak üzere yeniden bir araca takılması maksadıyla gerekli uygunluk yazısını almak için yaptığı 26/09/2017 tarihli başvurunun gereğinin yerine getirilmediğinden bahisle kazanılmış hakkının geri verilmesi istemiyle yapılan 14/12/2017 tarihli başvurunun, Umum Servis Araçları Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin 20. maddesi uyarınca askıya alma ve askıdaki plakayı takma tarihleri arasındaki 180 günlük süre aşıldığından bahisle reddine ilişkin Antalya Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Planlama ve Raylı Sistem Dairesi Başkanlığı'nın … tarih ve … sayılı işleminin iptali istemiyle açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun 7. maddesinin (f) bendinde; Büyükşehir Ana Ulaşım Planını yapmak veya yaptırmak ve uygulamak, ulaşım ve toplu taşıma hizmetlerini planlamak ve koordinasyonunu sağlamak; kara, deniz, su ve demiryolu üzerinde işletilen her türlü servis ve toplu taşıma araçları ile taksi sayılarını, bilet ücret ve tarifelerini, zaman ve güzergahlarını belirlemek, durak yerleri ile karayolu, yol, cadde, sokak, meydan ve benzeri yerler üzerinde araç park yerlerini tespit etmek ve işletmek işlettirmek veya kiraya vermek, kanunların belediyelere verdiği trafik düzenlemesinin gerektirdiği diğer bütün işleri yürütmek Büyükşehir belediyesinin görev ve yetkileri arasında sayılmış olup, aynı Kanun'un 9. maddesinin 1. fıkrasında; bu hizmetleri yürütmek üzere Ulaşım Koordinasyon Merkezi kurulacağı hükme bağlandıktan sonra, 2. fıkrasında; bu Kanun ile Büyükşehir Belediyesine verilen trafik hizmetlerini planlama, koordinasyon ve güzergah belirlemesi ile taksi, dolmuş ve servis araçlarının durak ve araç park yerleri ile sayısının tespitine ilişkin yetkiler ile Büyükşehir sınırları dahilinde il trafik komisyonunun yetkilerinin Ulaşım Koordinasyon Merkezi tarafından kullanılacağı hükme bağlanmıştır.
15/06/2006 tarih ve 26199 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Büyükşehir Belediyeleri Koordinasyon Merkezleri Yönetmeliği'nin "Ulaşım Koordinasyon Merkezinin Görev ve Yetkileri" başlıklı 18. maddesinde ise; "UKOME, büyükşehir içindeki kara, deniz, göl, nehir, kanal ve demiryolu üzerinde her türlü taşımacılık hizmetlerinin koordinasyon içinde yürütülmesini sağlamak üzere; ulaşım, trafik ve toplu taşıma konularında üst düzeyde yönlendirici karar alma, uygulama, uygulatma ve ilgili mevzuattaki usulüne göre gereken tesisleri kurma, kurdurma ve işletme hak ve yetkilerine haizdir. Bu amaçla; a) Büyükşehir belediyesinin sınırları içinde, mevzuatla yetkili kılındığı durumlarda mahalli ihtiyaç ve şartlara göre trafik düzeni ve güvenliğini sağlamak amacıyla gerekli tedbirleri almakla...,ç) Kara, deniz, göl, nehir, kanal ve demiryolu üzerinde işletilen her türlü servis ve toplu taşıma araçları ile taksi sayılarını, bilet ücret ve tarifelerini, zaman ve güzergâhlarını belirlemek; otobüs, taksi, dolmuş ve servis durak yerleri ile karayolu, yol, cadde, sokak, meydan ve benzeri yerler üzerinde araç park yerlerini tespit etmek, gerçek ve tüzel kişiler ile resmi ve özel kurum ve kuruluşlara ait otopark olmaya müsait boş alan, arazi ve arsaları geçici otopark yeri olarak ilan etmek ve bunların sahiplerine veya üçüncü şahıslara işletilmesi için izin vermek, izin verilen otoparklar ile karayolu üzerindeki diğer park yerlerinde özürlüler için işaretlerle belirlenmiş bölümler ayrılmasını sağlamakla, e) Büyükşehir belediyesinin sınırları içinde, ulaşım, toplu taşıma ve trafik mevzuatının büyükşehir belediyesine verdiği yetki doğrultusunda uygulamaya yönelik yönlendirici karar almak ve görüş oluşturmakla, görevli ve yetkilidir." düzenlemesine yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Yukarıda anılan mevzuat hükümlerinin birlikte değerlendirilmesinden servis araçları, toplu taşıma araçları ile taksi sayılarının, bu araçların güzergahları, çalışma şekil şartlarının belirlenmesi ile bunlara belli seriden plaka verilmesi ve çalışma izni verilmesi konusunda karar verme yetkisinin Ulaşım Koordinasyon Merkezine ait olduğu anlaşılmakta olup; davacı tarafından yapılan başvurunun, Ulaşım Koordinasyon Merkezi tarafından incelenip karara bağlanması gerekirken, bu konuda yetkisi bulunmayan Antalya Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Planlama ve Raylı Sistem Dairesi Başkanlığı tarafından tesis edilen dava konusu işlemde yetki yönünden hukuka uyarlık bulunmamakta ise de temyize konu karar sonucu itibariyle yerinde görüldüğünden kararın belirtilen gerekçe ile onanması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle,
1. Temyiz isteminin reddine,
2. … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının belirtilen gerekçe ile ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına, posta gideri avansından artan tutarın Mahkeme tarafından iadesine,
4. Kesin olarak, 31/05/2022 tarihinde oybirliği ile karar verildi.