Danıştay 13. Daire 2017/1356 Esas 2022/2382 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2017/1356
Karar No:2022/2382


TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ... Televizyon Yayıncılığı A.Ş.
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVALI) : ... Üst Kurulu
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı şirketin sahibi olduğu "..." logolu kuruluşun 8 ayrı yerleşim yerindeki yayınlarına 31/12/2015 tarihi itibarıyla son verilmesi için yaptığı başvuru üzerine alınan Radyo ve Televizyon Üst Kurulu'nun (Üst Kurul) ... tarih ve ... sayılı kararının, yayınlara son verilen yerleşim yerlerindeki vericiler için 01/01/2016 tarihinden Üst Kurul kararının kuruluşa tebliğ tarihi arasındaki süreye ilişkin kuruluştan kanal/frekans yıllık kullanım ücretinin kıst olarak tahakkuk ettirilmesine ilişkin kısmı uyarınca 01/01/2016-29/01/2016 tarihleri arasındaki süre için davacı adına tahakkuk ettirilen 7.010,00-TL kanal/frekans kullanım bedelinin 30/04/2016 tarihine kadar ödenmesi gerektiğine ilişkin ... tarih ve E... sayılı işlemin iptali istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesi'nce verilen ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararda; dava dosyasındaki bilgi ve belgelerden, davacı tarafından 31/12/2015 tarihi itibarıyla 8 adet vericinin kullanımının durdurulacağının idareye bildirildiği ve bu tarih itibarıyla söz konusu vericilerin kullanılmadığı, idarece vericilerin davacı tarafından bu tarihten sonra yayın yapılmak suretiyle kullanıldığına dair bir tespit bulunmadığı hâlde, kullanımın mümkün olabileceğinden bahisle 01/01/2016 tarihi ile Üst Kurul kararının tebliği arasında geçecek süre için kıst olarak kanal/frekans kullanım bedeli istenilmesine ilişkin işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle hukuka aykırı bulunan dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdarî Dava Dairesi'nce; aksine bir düzenleme bulunmadıkça idare hukukunun önemli ilkelerinden birisi olan yetki ve usulde paralellik ilkesi uyarınca bir işlemin tesisinde uygulanan yetki ve usul koşullarının aynı işlemin geri alınması, kaldırılması işlemlerinde ve tersi işlemin yapılmasında da aynen uygulanmasının zorunlu olduğu, söz edilen ilke dikkate alınarak dava konusu işlem değerlendirildiğinde, kanal/frekans tahsisi aşamasında yayıncı kuruluşların ilgili Üst Kurul kararı kendilerine tebliğ edilene kadar talep ettikleri kanalı/frekansı mevzuat hükümleri gereğince kullanmalarının mümkün olmadığı, aynı doğrultuda karasal ortamda yayında olan kuruluşların, yönetim kurulu kararı ile yayınını durdurdukları verici istasyonlarıyla ilgili olarak yaptıkları başvurularının Üst Kurul'ca kabul edilerek bu istasyonlardan yapılan yayınların durdurulmasına ilişkin kararın kendilerine tebliğ edildiği tarihe kadar kullanmalarında da bir engelin bulunmadığı, buna göre, davacı yayın kuruluşunun, 31/12/2015 tarihi itibarıyla 8 adet vericinin kullanımının durdurulacağı, bu nedenle 2016 yılında kanal/frekans ücretinin tahakkuk ettirilmemesi yolundaki 12/09/2015 tarihli başvurusunun, Üst Kurul'un ... tarih ve ... sayılı kararı ile yayıncı kuruluşun 8 adet yerleşim yerinde yayınlarına son verilmesine ve bahsi geçen vericiler için anılan kuruluşa bu vericileri uhdesinde bulundurduğu 01/01/2016 tarihi ile Üst Kurul kararının kuruluşa tebliğ edildiği tarih arasındaki süre dikkate alınmak suretiyle hesaplanacak kanal/frekans yıllık kullanım ücretinin kıst olarak kuruluşa tahakkuk ettirilmesine ve bu kapsamda Üst Kurul'un anılan kararı gereği 01/01/2016 tarihi ile Üst Kurul kararının kuruluşa tebliğ edildiği 29/01/2016 tarihi arasındaki süre için 7.010,00-TL kanal/frekans kullanım bedelinin 30/04/2016 tarihine kadar ödenmesinin istenilmesine ilişkin işlemde hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, davalı idarenin istinaf başvurusunun kabulü ile İdare Mahkemesi'nin dava konusu işlemin iptali yolundaki kararının kaldırılmasına, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 4. fıkrası uyarınca esastan incelenen davanın reddine karar verilmiştir

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, 12/09/2015 tarihli yazıyla 8 adet vericinin 31/12/2015 tarihi itibarıyla kapatılacağının ve ücret tahakkuk ettirilmemesinin talep edildiği, frekansı kullanmama iradesinin bildirilmesiyle ücret tahakkukunun duracağı, davalı idarece karar alınması ve kararın tebliğinin gecikmesinden sorumlu tutulamayacağı ve ek külfete katlanmaması gerektiği, işlemin hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, idari işlemlerde geçerli olan usulde paralellik ilkesi uyarınca bir yayın kuruluşuna kanal/frekans tahsisinin ve kullanımının Üst Kurul'un bu konuda karar alınarak tebliğ edilmesi ile mümkün olduğu, aynı şekilde tahsis iptali ve yayınların sonlandırılması için de aynı usulle karar alınıp tebliğ edilmesi gerektiği, bu çerçevede karasal ortamda yayında olan kuruluşlar yayınlarını durdurmuş olsalar dahi Üst Kurul'ca bu konuda karar alınıp tebliğ edilene kadar söz konusu kanal/frekansı kullanmalarının mümkün olduğu, söz konusu kanal/frekansın yayıncı kuruluşlarca kullanılıp kullanılmadığına bakılmaksızın uhdelerinde bulunduğu sürenin esas alınması gerektiği, dolayısıyla davacının uhdesinde kaldığı süre boyunca kanal/frekansın kullanılmasına engel bir durumun bulunmadığı, belge eksikliği (yönetim kurulu kararı) nedeniyle işlemin geciktiği, işlemin hukuka uygun olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.


DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'NUN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
ESAS YÖNÜNDEN:
MADDİ OLAY :
"Kontv" logolu kuruluşun sahibi olan davacı şirket tarafından, 12/09/2015 tarihli dilekçe ile karasal ortamdan televizyon yayını yapmakta oldukları 9 yerleşim yerinden, sadece Konya il merkezinde yayınlarına devam etmek istediklerini, bunun dışındaki 8 ayrı yerleşim yerindeki yayınlarına 31/12/2015 tarihi itibarıyla son verileceği belirtilerek bu yerler için 2016 yılında kanal/frekans ücretinin tahakkuk ettirilmemesi talep edilmiş, bu konudaki talebin değerlendirilmesi için gerekli olan yönetim kurulu kararının ibraz edilmesi gerektiği hususunun bildirilmesi üzerine 11/12/2015 tarihli yazı ekinde ... tarih ve ... sayılı yönetim kurulu kararının ibraz edilmesi sonrasında yapılan inceleme ve değerlendirme neticesinde alınan Radyo ve Televizyon Üst Kurulu'nun (Üst Kurul) ... tarih ve ... sayılı kararıyla, birinci olarak davacının Konya ili dışındaki yayınlarını sonlandırma talebi kabul edilerek sadece Konya il merkezindeki televizyon yayınına devam etmesine, ikinci olarak ise yayınlara son verilen yerleşim yerlerindeki vericiler için 01/01/2016 tarihinden bu Üst Kurul kararının kuruluşa tebliğ tarihi arasındaki süreye ilişkin hesaplanacak kanal/frekans yıllık kullanım ücretinin kıst olarak kuruluşa tahakkuk ettirilmesine karar verilmiştir.
Anılan Üst Kurul kararının ... tarih ve E... sayılı yazıyla 29/01/2016 tarihinde davacıya tebliğ edilmesi sonrasında davacı tarafından, bu kararın ikinci kısmının düzeltilmesi talebiyle 01/02/2016 tarihli dilekçe ile yapılan başvuru ... tarih ve ... sayılı Üst Kurul kararıyla uygun bulunmayarak reddedilmiş, ... tarih ve E... sayılı işlemle 01/01/2016-29/01/2016 tarihleri arasındaki süre için tahakkuk ettirilen 7.010,00-TL kanal/frekans kullanım bedelinin 30/04/2016 tarihine kadar ödenmesi istenilmiştir.
Bunun üzerine bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
6112 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun'un 41. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde yer alan ''Karasal ortamdan yayın yapan kamu ve özel medya hizmet sağlayıcı kuruluşlardan alınacak televizyon kanal, multipleks kapasite ve radyo frekans yıllık kullanım ücretleri" Üst Kurul'un gelirleri arasında sayılmış; 42. maddesinin ikinci fıkrasında, "41. maddenin birinci fıkrasının (b) bendine göre ödenecek televizyon kanal, multipleks kapasitesi ve radyo frekans yıllık kullanım ücreti, her yılın ocak, nisan, temmuz ve ekim aylarında olmak üzere dört eşit taksitte, (ç) bendinde öngörülen ticarî iletişim gelirlerinden ayrılacak paylar, elde edildikleri ayı takip eden üçüncü ayın en geç yirmisinde ilgili medya hizmet sağlayıcı kuruluşlar tarafından ödenir."; Geçici 4. maddesinin birinci fıkrasında da, ''Üst Kurul'ca sıralama ihalesi yapılıp, karasal yayın lisansları verilene kadar geçecek süre içerisinde, sadece 3984 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayınları Hakkında Kanun'un Geçici 6. maddesi uyarınca karasal ortamda yayında olan radyo ve televizyon kuruluşları, Üst Kurulca yayın yapmalarına müsaade edilmiş olan yerleşim yerleri ile sınırlı olmak kaydıyla, yayınlarına devam ederler. Bu kuruluşlardan, 41. maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen kanal ve frekans yıllık kullanım bedeli, bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren tahsil edilir. (...) veya karasal yayın lisansları için sıralama ihalesinin yapılmasının ardından tahsise hak kazanmayan kuruluşların karasal yayınları bir ay içinde Üst Kurulca durdurulur. Sıralama ihalesinde tahsise hak kazanan kuruluşların yayınları Üst Kurulca belirlenen takvimde, daha önce yayın yaptıkları kanal ve frekanslardan, tahsis edilen kanal, multipleks kapasitesi ve frekanslara taşınır." kurallarına yer verilmiştir.
6112 sayılı Kanun'un Geçici 4. maddesi uyarınca, karasal ortamda yayında olan kamu ve özel radyo ve televizyon kuruluşlarından alınacak televizyon kanal ve radyo frekans yıllık kullanım ücretlerinin belirlenmesi ve ödenmesiyle ilgili esas ve yükümlülükleri belirlemek amacıyla hazırlanan ve 29/04/2011 tarih ve 27919 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Karasal Ortamda Yayında Olan Radyo ve Televizyon Kuruluşlarından Alınacak Televizyon Kanal ve Radyo Frekans Yıllık Kullanım Ücretlerine İlişkin Yönetmelik'in "Tanımlar ve kısaltmalar" başlıklı 4. maddesinde, “Kanal ve frekans yıllık kullanım ücreti: Karasal yayının, nüfusa bağlı kapsama alanı, türü, verici gücü, frekansın bulunduğu bant ve yayının yapıldığı yerleşim biriminin ekonomik gelişmişlik seviyesi gibi nesnel kıstaslar esas alınarak Üst Kurul tarafından belirlenen televizyon kanal ve radyo frekans yıllık kullanım ücretini ... ifade eder." şeklinde tanılanmış; “Kanal ve frekans yıllık kullanım ücreti ödeme yükümlülüğü” başlıklı 6. maddesinde ise, “Kanunun geçici 4'üncü maddesinin birinci fıkrası uyarınca, karasal ortamda yayında olan kamu ve özel radyo ve televizyon kuruluşları, kanal ve frekans yıllık kullanım ücretlerini, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren ödemekle yükümlüdür.” kuralı yer almıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Aktarılan mevzuat kurallarının değerlendirilmesinden, Üst Kurul'un gelirleri arasında sayılan ve karasal yayının, nüfusa bağlı kapsama alanı, türü, verici gücü, frekansın bulunduğu bant ve yayının yapıldığı yerleşim biriminin ekonomik gelişmişlik seviyesi gibi nesnel kıstaslar esas alınarak belirlenen kanal ve frekans yıllık kullanım ücretini, 6112 sayılı Kanun'un Geçici 4. maddesi uyarınca karasal ortamda yayında olan kamu ve özel radyo ve televizyon kuruluşlarının ödemekle yükümlü olduğu anlaşılmaktadır.
Dosyanın incelenmesinden, 6112 sayılı Kanun'un yürürlüğe girdiği 03/03/2011 tarihi itibarıyla anılan Kanun'un Geçici 4. maddesi kapsamında karasal ortamdan yayın yapma hakkı bulunan davacı şirkete ait "..." adlı kuruluş tarafından, 12/09/2015 tarihinde davalı idareye başvurularak Konya il merkezi dışındaki 8 yerleşim yerinde televizyon yayınlarına 31/12/2015 tarihinden itibaren son verileceği ve bu yerler için 2016 yılı kanal/frekans yıllık kullanım ücretinin tahakkuk ettirilmemesinin istenildiği, bu talebin değerlendirilmesi neticesinde davaya konu Üst Kurul kararıyla, yayınlara son verilmesi talebinin kabul edildiği, ancak yayınlara son verilen yerleşim yerlerindeki vericiler için 01/01/2016 tarihinden Üst Kurul kararının kuruluşa tebliğ tarihi arasındaki süreye ilişkin hesaplanacak kanal/frekans yıllık kullanım ücretinin kıst olarak kuruluşa tahakkuk ettirilmesine karar verildiği, kararın bu kısmına yapılan itirazın reddedildiği, dava konusu işlemle ... tarih ve ... sayılı Üst Kurul kararı uyarınca 01/01/2016 tarihi ile kararın tebliğ edildiği 29/01/2016 tarihi arasındaki süre için tahakkuk ettirilen 7.010,00-TL kanal/frekans kullanım bedelinin ödenmesinin istenildiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda, kanal ve frekans yıllık kullanım ücreti ödeme yükümlülüğü için 6112 sayılı Kanun'un Geçici 4. maddesi uyarınca karasal ortamda yayında olunmasının şart olduğu dikkate alındığında, davacının 31/12/2015 tarihi itibarıyla yayınlarına son verdiğini belirttiği yerleşim yerlerinde idarece aksi yönde bir tespitte bulunularak yayına devam edildiği ortaya konulamadığından, 31/12/2015 tarihinden sonra yayında olunmayan yerler için 01/01/2016-29/01/2016 tarihleri arasındaki süreye ilişkin 7.010,00-TL'lik kanal/frekans yıllık kullanım ücretinin kıst olarak davacı adına tahakkuk ettirilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uygunluk görülmemiştir.
Bu itibarla, dava konusu işlemin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunun kabulü ile Mahkeme kararının kaldırılmasına ve davanın reddine ilişkin temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararında hukukî isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne;
2. Dava konusu işlemin iptaline ilişkin İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunun kabulü ile Mahkeme kararının kaldırılması ve davanın reddi yolundaki temyize konu ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'ne gönderilmesine, 31/05/2022 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.