Danıştay 2. Daire 2021/1465 Esas 2022/3227 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/1465
Karar No : 2022/3227

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Valiliği - …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, dilekçede yazılı nedenlerle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : … İl Emniyet Müdürlüğünde 3. sınıf emniyet müdürü olarak görev yapan davacı, 2014 yılı performans değerlendirme puanının 2,80 (yeterli ama kendisini geliştirmesi gerekir) olarak düzenlenmesine ilişkin işlemin iptali istemiyle dava açmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : ... İdare Mahkemesinin temyize konu kararıyla; davacı hakkında düzenlenen Performans Gözlem ve Takip Forumda, 06/08/2014 günü saat 20.30'da … İl Teşkilâtının organizesinde düzenlenen "Başbakana Destek" konulu yürüyüş ile ilgili ifa edilen tedbir görevi sırasındaki olumsuz tutum ve davranışlarının tespit edilerek rapor haline getirilip müdüriyet makamına sunulduğunun belirtildiği, akabinde 2014 yılına ait performans değerlendirme notunun "yeterli ama kendisini geliştirmesi gerekir" (2,80) olarak düzenlendiği, dava konusu performans puanının gerekçesi olan söz konusu raporun, 06/08/2014 tarihinde yapılan yürüyüş esnasındaki göreviyle ve bu görev esnasında amîriyle ilgili tutum ve davranışlarıyla ilgili olup, performans değerlendirme formunun ilgili kısmında verilecek puana gerekçe oluşturabileceğinin açık olduğu; ancak, davacı hakkında doldurulan performans değerlendirme formunda, söz konusu eylemler kapsamında olmayan hususlar için de düşük puan takdir edildiği, ancak bunlar yönünden herhangi bir somut bilgi ve belgenin sunulmadığının görüldüğü; bu durumda davacı hakkında yapılan disiplin soruşturmasına konu eyleminin performans değerlendirme notunda göz önünde bulundurulabileceği kuşkusuz olmakla birlikte, bu eylemlerle ilgisi olmayan ölçütler hakkında da düşük puan verildiği, ancak düşük puan verilmesine ilişkin somut bilgi ve belgenin sunulmaması, ayrıca geçmiş yıllardaki performans notları birlikte değerlendirildiğinde, dava konusu performans değerlendirme notunun 2,80 (yeterli ama kendisini geliştirmesi gerekir) olarak verilmesine ilişkin işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlem iptal edilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, 06/08/2014 günü "Başbakana Destek" konulu yürüyüş ile ilgili ifa edilen tedbir görevi sırasındaki olumsuz tutum ve davranışlarında dolayı davacı hakkında yürütülen disiplin soruşturması sonucu "Görevde kayıtsızlık göstermek, görevi savsaklamak" fiilini işlediğinden bahisle "3 günlük aylık kesimi" cezası ile cezalandırılmasına "Emniyet hizmetleri sınıfı mensupları kıyafet yönetmeliğine aykırı biçimde giyinmek, eksik kuşamla göreve çıkmak" fiilini işlediğinden bahisle de "3 günlük aylık kesimi" cezası ile cezalandırılmasına karar verildiği, davacının işlediği fiiller de göz önünde bulundurularak 2014 yılına ilişkin performans değerlendirme puanının 2,80 olarak düzenlendiği, dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN CEVABI : Temyiz isteminin reddi gerektiği yolundadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile İdare Mahkemesi kararının, gerekçeli olarak onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince; Danıştay (Kapatılan) Onaltıncı Dairesi tarafından Danıştay Başkanlık Kurulunun 01/08/2016 günlü, K:2016/32 sayılı kararının "Ortak Hükümler" kısmının 1. fıkrası uyarınca ayrıca bir gönderme kararı verilmeksizin Danıştay Beşinci Dairesine, Danıştay Beşinci Dairesi tarafından ise, Danıştay Başkanlık Kurulunun 18/12/2020 günlü, K:2020/62 sayılı kararının "Ortak Hükümler" kısmının 6. fıkrası uyarınca ayrıca bir gönderme kararı verilmeksizin Dairemize iletilen dosyada, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
… İl Emniyet Müdürlüğünde 3. sınıf emniyet müdürü olarak görev yapan davacının 2014 yılına ilişkin performans değerlendirme formunun incelenmesinden birinci değerlendirme amirince 2,55, ikinci değerlendirme amirince 3,05 puan verildiği ve ortalama puanın 2,80 (yeterli ama kendisini geliştirmesi gerekir) olarak düzenlenmesine ilişkin işlemin iptali istemiyle temyizen incelenen davanın açıldığı anlaşılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT :
04/07/2012 günlü, 28343 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Emniyet Genel Müdürlüğü Kurum İçi Bireysel Performans Değerlendirme Yönetmeliği'nin "Genel esaslar" başlıklı 5. maddesinde, "(1) Değerlendirmenin esas amacı; Genel Müdürlükçe üstlenilen görevlerin, belirlenen stratejik plan ve hedeflerin yerine getirilmesinde görevli personelin işindeki başarı düzeyini ölçmek ve personelin mesleki gelişimini sağlayarak kurum hizmetlerinin verimini arttırmaktır. (2) Değerlendirmede açıklık ve şeffaflık esastır. (3) Değerlendirme amirleri, personelin performansını adil, tarafsız, önyargısız ve doğru bir şekilde değerlendirmek zorundadır. (4) Performans değerlendirme sonuçları hizmet gerekleri yanında personelin; başarı, yeterlilik ve ehliyetlerinin tespitinde, performansının geliştirilmesinde, kıdem sırasının tespitinde, rütbe terfiinde, görevde yükselmesinde, asli memurluğa atanmasında, branş işlemlerinde, eğitim ihtiyaçlarının belirlenmesi ve eğitiminde, ödüllendirilmesinde, istihdamında ve görev yeri değişikliğinde kullanılabilir." hükmüne; "Formlar" başlıklı 9. maddesinde, (1) "Personelin performansının değerlendirilmesinde performans gözlem ve takip formu ile performans değerlendirme formu olmak üzere iki form kullanılır. (2) Personelin performans değerlendirme puanını belirleyen esas form performans değerlendirme formudur" hükmüne;
"Performans Gözlem ve Takip Formu" başlıklı 10. maddesinde, ''(...) (2) Değerlendirme amirleri, personelinin çalışmalarını takip ederek performans değerlendirme formundaki değerlendirme ölçütleri doğrultusunda olumlu ya da olumsuz olarak kayda değer gördüğü hususları içeren mütalaalarını, PBS’ de bulunan performans gözlem ve takip formuna tarih, konunun özeti ve konu ile ilgili mütalaasını belirterek kaydeder. (...) (6) Personelin 'Gözlenen performans ortalamanın çok üzerinde' veya 'Gözlenen performans ortalamanın çok altında' ölçekleri seçilerek değerlendirilebilmesi için performans gözlem ve takip formunda ilgili performans alanlarının her birindeki performans değerlendirme ölçütlerinden en az biri için bu değerlendirmeler ile irtibatlı olacak en az bir olumlu veya olumsuz kaydın bulunması zorunludur. Bu şekilde girilen bilgilerin personelin iş performansını etkileyecek nitelikte olumsuz davranışlar içermesi gerekir. (...) (8) (...) performans gözlem ve takip formunun doldurulup doldurulmayacağı ve buna ilişkin hususlar Kurul tarafından alınacak ilke kararları ile belirlenir. (...)'' hükmüne; "Performans Görüşmesi" başlıklı 11. maddesinde, "(1) Performans görüşmesi; personelin halen çalıştığı ve değerlendirme amiri unvanındaki sıralı ilk amiri ile değerlendirilen personel arasında, birimin ve personelin performansının yükseltilmesini sağlamak amacıyla yapılan bir iletişim sürecidir.... (2) Performans görüşmesinde personelden neler beklendiği, kendisini nasıl geliştirmesi gerektiği, iş performansını etkileyen ve iyileştirilmesi için yapılabilecek işlemler ile personelin verimi ve motivasyonunun en üst seviyeye çıkarılmasına katkıda bulunabilecek hususlar personelin halen çalıştığı ve değerlendirme amiri unvanındaki sıralı ilk amir ile değerlendirilen personel arasında karşılıklı görüşülür. (...)" hükmüne; ''Performans Değerlendirme Formu" başlıklı 12. maddesinde, "(1) Personelin kimlik bilgileri, çalıştığı birim ve görevine ilişkin bilgilerin de yer aldığı performans değerlendirme formu aşağıdaki unsurları içerir. (...) b) Performans değerlendirme ölçütleri: Hakkında performans değerlendirmesi yapılan personelin, performans değerlendirilmesinde kullanılan ve performans değerlendirme alanı içerisinde bulunan görevi ile ilgili göstermesi beklenilen davranışlardır. (...) (5) Performans değerlendirme formu doldurulurken değerlendirilen personelin değerlendirme dönemi içerisindeki PBS’de yer alan; izin, rapor, ödül, sürücü belgesi sınıfı, ceza ve soruşturma bilgileri ile formun doldurulmasında ihtiyaç duyulacak diğer bilgiler, değerlendirme amirlerine PBS’de gösterilir. (...)" hükmüne; "Değerlendirme Ölçeği" başlıklı 13. maddesinde, "(1) Performans değerlendirme formundaki değerlendirme ölçütlerinin karşısında aşağıdaki ölçekler yer alır ve bu ölçeklere aşağıdaki puanlar verilir.
a) 'Gözlenen performans ortalamanın çok altında' ölçeği: Gözlemlenen davranışın o performans değerlendirme ölçütü için ortalamanın çok altında olduğunu ve bu davranışın çoğu zaman gerçekleştirildiğini ifade eden istisnai bir durumdur. Bu ölçeğin karşılığı 1 puandır,
b) "Gözlenen performans ortalamanın altında, geliştirilmeye ihtiyacı var" ölçeği: Gözlemlenen davranışın o performans değerlendirme ölçütü için ortalamanın altında olduğunu ifade eder ve bu davranışın zaman zaman tekrarlandığını gösterir. Bu ölçeğin karşılığı 2 puandır,
c) "Gözlenen performans ortalama düzeyde" ölçeği: Gözlemlenen davranışın o performans değerlendirme ölçütü için ortalama düzeyde olduğunu ifade eder ve bu davranışın sürekliliğinde az da olsa aksamalar olduğunu gösterir. Bu ölçeğin karşılığı 3 puandır,
ç) "Gözlenen performans ortalamanın üzerinde" ölçeği: Gözlemlenen davranışın o performans değerlendirme ölçütü için ortalamanın üzerinde olduğunu ifade eder ve bu davranışın çoğu zaman gerçekleştirildiğini gösterir. Bu ölçeğin karşılığı 4 puandır,
d) 'Gözlenen performans ortalamanın çok üzerinde' ölçeği: Gözlemlenen davranışın o performans değerlendirme ölçütü için ortalamanın çok üzerinde olduğunu, ortalamanın üzerinde fazladan gayret gösterildiğini ve bu ortalamanın üzerindeki davranışın sürekli gerçekleştirildiğini ifade eden istisnai bir durumdur. Bu ölçeğin karşılığı 5 puandır." hükmüne, "Değerlendirme süreci" başlıklı 17.maddesinde ise; "(1) Değerlendirme amirleri, personelinin çalışmalarını yakından takip eder, değerlendirme formunu doldurmadan önce bu Yönetmelikte belirtilen genel esaslara uygun değerlendirme yapacağına ilişkin beyanı onayladıktan sonra değerlendirmesini yapar.
(2) Birinci değerlendirme amiri, performans değerlendirme formunda bulunan performans değerlendirme ölçütlerine ilişkin gözlem ve algılarını değerlendirme ölçeklerinden uygun olanı işaretlemek sureti ile değerlendirir. Birinci değerlendirme amiri değerlendirmesi bittikten sonra yaptığı değerlendirmeyi onaylar. .... " hükmüne;
"Performans Değerlendirme Puanı" başlıklı 18. maddesinde ise, ... (7) Performans değerlendirme puanı; 1,00 ila 5,00 (bu puanlar dahil) arasındaki puanlardır. Virgülden sonra 2 basamak kullanılır. Virgülden sonra var ise üçüncü ve sonraki basamaklar, ikinci basamağı bir değer arttırmak sureti ile yukarı yuvarlanır.
(8) Performans değerlendirme puanlan aşağıdaki şekilde derecelendirilir.
a) Yetersiz performans değerlendirme puanı; 1,00 ila 1,99 (bu puanlar dahil) arasındaki puanlardır, b) Yeterli ama kendisini geliştirmesi gerekir performans değerlendirme puanı; 2,00 ila 2,99 (bu puanlar dahil) arasındaki puanlardır, c) İyi performans değerlendirme puanı; 3,00 ila 3,99 (bu puanlar dahil) arasındaki puanlardır. ç) Çok iyi performans değerlendirme puanı; 4,00 ila 5,00 (bu puanlar dahil) arasındaki puanlardır." hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinden, Emniyet Teşkilatı kadrosunda çalışan personelin performans değerlendirmesinde ''performans gözlem ve takip formu'' ile ''performans değerlendirme formu''nun kullanıldığı görülmektedir.
Anılan hükümler uyarınca, performans değerlendirme formundaki değerlendirme ölçütlerinin karşısında yer alan ve karşılığı 1, 2, 3, 4 ve 5 puan olan değerlendirme ölçeklerinin bulunduğu, performans gözlem ve takip formuna, bu ölçeklerden karşılığı 1 puan olan "gözlenen performans ortalamanın çok altında" ölçeği için olumsuz ve karşılığı 5 puan olan "gözlenen performans ortalamanın çok üzerinde" ölçeği için olumlu veri girişinin zorunlu olduğu, bunun yanında karşılığı 2, 3 ve 4 puan olan ölçekler için gözlem ve takip formuna veri girişi zorunluluğu bulunmasa da, esas işlem olan performans değerlendirme notu verme konusunda idareye tanınan takdir yetkisinin kamu yararı ve hizmetinin gerekleriyle sınırlı olduğu ve bu açıdan yargı denetimine tabi bulunduğu kuşkusuzdur.
Uyuşmazlıkta, davacının 06/08/2014 günü "Başbakana Destek" konulu yürüyüş ile ilgili ifa edilen tedbir görevi sırasındaki olumsuz tutum ve davranışlarında dolayı hakkında yürütülen disiplin soruşturması sonucu "Görevde kayıtsızlık göstermek, görevi savsaklamak" fiilini işlediğinden bahisle "3 günlük aylık kesimi" cezası ile cezalandırılmasına ilişkin işlemin iptali ile işlem nedeniyle yoksun kalınan parasal haklarının ödenmesine karar verilmesi istemiyle açılan davada; dava konusu işlemin iptali, davacının yoksun kaldığı parasal haklarının dava açılış tarihi olan 24/07/2015 tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesi yolunda … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, Danıştay İkinci Dairesinin 01/06/2022 günlü, E:2022/1042, K:2022/3211 sayılı kararıyla onandığı, "Emniyet hizmetleri sınıfı mensupları kıyafet yönetmeliğine aykırı biçimde giyinmek, eksik kuşamla göreve çıkmak" fiilini işlediğinden bahisle "3 günlük aylık kesimi" cezası ile cezalandırılmasına ilişkin işlemin iptali ile işlem nedeniyle yoksun kalınan parasal haklarının ödenmesine karar verilmesi istemiyle açılan davada; dava konusu işlemin iptali, davacının yoksun kaldığı parasal haklarının dava açılış tarihi olan 24/07/2015 tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesi yolunda … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, Danıştay İkinci Dairesinin 01/06/2022 günlü, E:2022/1036, K:2022/3213 sayılı kararıyla onandığı, davacının 2014 yılı performans değerlendirme puanının "yeterli ama kendisini geliştirmesi gerekir" düzeyde takdir edilmesinin sebebi olarak gösterilen ve Performans Gözlem ve Takip Formuna olumsuz veri girişine konu fiiller sebebiyle davacıya verilene disiplin cezalarının hukuka aykırılığı yargı kararıyla tespit edildiği anlaşılmaktadır.
Öte yandan; davacıya ait 2014 yılı Performans Değerlendirme Formu incelendiğinde, formda yer alan 24 adet performans değerlendirme ölçütünden birinci değerlendirme amirince; beş değerlendirme ölçütü için (1) puan, oniki değerlendirme ölçütü için (2) puan, iki değerlendirme ölçütü için (3) puan, üç değerlendirme ölçütü için (4) puan ve iki değerlendirme ölçütü için (5) puan verildiği. ikinci değerlendirme amirince; beş değerlendirme ölçütü için (1) puan, iki değerlendirme ölçütü için (2) puan, dokuz değerlendirme ölçütü için (3) puan, altı değerlendirme ölçütü için (4) puan ve iki değerlendirme ölçütü için (5) puan verilmek suretiyle değerlendirildiği ve bu suretle birinci değerlendirme amirince 2,55, ikinci değerlendirme amirince 3,05 puan verildiği ve ortalama puanın 2,80 (yeterli ama kendisini geliştirmesi gerekir) olarak belirlendiği, "gözlenen performans ortalamanın çok altında" ölçeğinin birinci ve ikinci değerlendirme amirince; beş değerlendirme ölçeği için seçildiği, görülmektedir.
Yukarıda aktarılan Yönetmeliğin 10. maddesinin dava konusu işlem tarihi itibarıyla yürürlükte olan şekli uyarınca, performans değerlendirme formunda yer alan performans değerlendirme ölçütlerine (1) düzeyinde puan verilerek değerlendirme yapılabilmesi için olumsuz veri girişi zorunluluğu bulunmakta olup, (2) düzeyinde puan verilerek değerlendirme yapılabilmesi için olumsuz veri girişi zorunluluğu bulunmamakta ise de, personel ile ilgili "kendisini geliştirmesi gerekir" niteliğindeki değerlendirmenin somut dayanaklarının ve personelde eksiklik olarak değerlendirilen hususların neler olduğunun gösterilmesi, personele hangi davranışlarından ötürü ortalamanın altında bir düzeyde puan verildiğinin gerekçelerinin ortaya konulması, aynı zamanda bu davranışların yine yukarıda aktarılan Yönetmelik hükmü uyarınca "zaman zaman tekrarlandığının" da somut dayanakları ile birlikte ortaya konulması gerekmektedir. Nitekim; Yönetmeliğin yukarıda aktarılan 11. maddesi ile "performans görüşmesi" usulünün getirildiği ve personelin "performansının yükseltilmesini sağlamak" amacıyla görüşme yapılmasının ve bu görüşmede personelin "kendisini nasıl geliştirmesi gerektiği"nin de ele alınmasının ön görüldüğü anlaşılmaktadır.
Bu durumda; Performans Gözlem ve Takip Formuna olumsuz veri girişine konu fiiller sebebiyle davacıya verilen disiplin cezalarının hukuka aykırılığının yargı kararı ile tespit edildiği göz önünde bulundurulduğunda "gözlenen performans ortalamanın çok altında" ölçeğinin birinci ve ikinci değerlendirme amirince; beş değerlendirme ölçeği için seçildiği, dolayısıyla Performans Gözlem ve Takip Formuna olumsuz ve somut bilgi niteliğindeki kayıt girişinin zorunlu olmasına rağmen, sözü edilen olumsuz veri girişi dışında, başkaca olumsuz ve somut bilgi niteliğinde kayıt girişinin yapılmadığı, performans değerlendirme ölçütünün 5'ine değerlendirme amirlerince (1) puan takdir edilmesi hususu ile ikinci değerlendirme amirince "iyi" düzeyde puan verilirken birinci değerlendirme amirince "yeterli ama kendisini geliştirmesi gerekir" düzeyde puan takdir edilmesinin somut gerekçe ve dayanaklarının ortaya konulmadığı, değerlendirme amirlerince davacıya "gözlenen performans ortalamanın altında, geliştirilmeye ihtiyacı var" ölçeğine tekabül eden (2) düzeyinde puanlar takdir edilmesinin davalı idarece izah edilmesi ve sebeplerinin de ortaya konulması gerekirken, bu hususlar ortaya konulmaksızın tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık; İdare Mahkemesi kararında sonucu itibarıyla hukuki isabetsizlik görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVALI İDARENİN TEMYİZ İSTEMİNİN REDDİNE,
2. … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın yukarıda belirtilen gerekçe ile ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan davalı idare üzerinde bırakılmasına,
4. Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
5. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren (15) onbeş gün içinde Danıştayda karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 01/06/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.