Danıştay 13. Daire 2022/1617 Esas 2022/2421 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Yahşihan Belediye Başkanlığı tarafından gerçekleştirilen \"İlçemiz Sınırları İçerisinde Seyrantepe, Bayraktepe ve Hacıbey Mahallelerinde Asfaltlama İşi\" adlı pazarlık usulü ihale, kamu yararına ve hizmet gerekleri doğrultusunda makul ve meşru sebepler gözetilerek yapılmıştır. İlk ihale olan \"Yahşihan Belediyesi İlçe Genelinde Yol ve Caddelerde Asfaltlama İşi\" ihalesinin sonuçlanması uzun sürmüş ve Kamu İhale Kurulu tarafından düzeltici işlem kararı verilmiştir. Ayrıca ihale sürecinin uzaması sebebiyle kış mevsimine denk gelmiştir. İdare Mahkemesi, iki ihale arasında amaç ve kapsam farkı olduğunu belirterek dava konusu ihaleyi yasal dayanağı kalmadığı gerekçesiyle iptal etmiştir. Ancak Danıştay 13. Dairesi, İdare Mahkemesi kararının usul ve yasaya uygun olduğunu ve temyiz istemlerinin reddedilmesi gerektiğini belirtmiştir.
Kanunlar:
- 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun 21/b maddesi: Pazarlık usulü ihalelerin yapılmasına dair hüküm
- 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi:

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2022/1617
Karar No:2022/2421

TEMYİZ EDENLER : 1- (DAVALI) … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

2- (DAVALI YANINDA MÜDAHİLLER)
- … Yapı Anonim Şirketi
- … İnşaat Turizm Nakliye Madencilik Sanayi ve Ticaret
Limited Şirketi
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACILAR) : 1- … Hafriyat İnşaat Taahhüt Nakliye Otomotiv Turizm Akaryakıt Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi
2- … Yol Yapı İnşaat Taahhüt İthalat İhracat Sanayi
ve Ticaret Limited Şirketi
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Yahşihan Belediye Başkanlığı tarafından 01/09/2021 tarihinde 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun 21/b maddesi uyarınca pazarlık usulü ile gerçekleştirilen ... ihale kayıt numaralı "İlçemiz Sınırları İçerisi Seyrantepe, Bayraktepe ve Hacıbey Mahallelerinde Asfaltlama İşi" ihalesinin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Kırıkkale İdare Mahkemesi'nce verilen kararda; her ne kadar davalı idarece dava konusu ihalenin 4734 sayılı Kanun'un 21/b maddesi uyarınca pazarlık usulü ihaleye çıkılmasının nedeninin; ilk ihale olan … tarih ve …ihale kayıt numaralı "Yahşihan Belediyesi İlçe Genelinde Yol ve Caddelerde Asfaltlama İşi" ihalesinin sonuçlanmasının uzunca bir süreç aldığı, Kamu İhale Kurulu'nca (Kurul) düzeltici işlem kararı verildiği, ihale sürecinin uzaması üzerine kış mevsimin yaklaşacak olması nedeniyle asfalt dökümünün yapılamayacağı, söz konusu mahallelerin gerek alt yapı işlemlerinin tamamlanması, gerek Cimer'e yapılan çok sayıda şikâyetin olması, yollarda araç geçişleri sırasında oluşan tozların yolda yürümekte olan vatandaşların sağlık sorunlarına yol açması, yolların bozuk olmasının vatandaşlarının araçlarının arızalarının artmasına sebep olması olarak gösterilmiş ise de, her iki ihalenin amaç ve kapsamları ile ihale usulleri farklı olduğu ve bu iki ihalenin birbirlerinin devam niteliğinde olmadığı anlaşılmakla birlikte süreç içerisinde Kurul tarafından düzeltici işlem belirlenmesine ve "Yahşihan Belediyesi İlçe Genelinde Yol ve Caddelerde Asfaltlama İşi" ihalesinin iptaline ilişkin davalı idarenin 14/09/2021 tarihli kararının iptaline karar verildiği ve sonrasında davalı idare tarafından 18/10/2021 tarihli ihale komisyonu kararı ile Kurul kararları doğrultusunda söz konusu ilk ihalenin davacıların oluşturduğu iş ortaklığı üzerinde bırakılmasına karar verildiği ve idareyle sözleşme imzalandığı dikkate alındığında, 4734 sayılı Kanun'un 21/b maddesi uyarınca pazarlık usulü ile gerçekleştirilen … ihale kayıt numaralı ikinci ihalenin yasal dayanağının kalmadığı, başka bir anlatımla anılan ikinci ihalenin sebep unsurunun ortadan kalktığı anlaşıldığından, dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle hukuka aykırı bulunan dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, ilk ihale kapsamında şikâyet ve itirazen şikâyet süreçleri dikkate alındığında sözleşme yapılıp işe başlamanın 2022 yılının Mart ayını bulacağı ihalenin teknik ve hukuki zorunluluklar nedeniyle iptal edildiği, rapordan da anlaşılacağı üzere ihalenin sözleşmeyle belirlenen iş süresinden de uzun sürmesi, teknik olarak asfaltlama yapılacak cadde ve sokakların yaz mevsiminde atılması gereken asfalt işinin kış mevsimine kalması, yolların bozuk olması ve vatandaşlardan oldukça yoğun şikâyetler alınması, yaralamalı ve maddi hasarlı kazaların yaşanmasının önüne geçilmesi nedeniyle ivedilikle dava konusu ihalenin yapıldığı, iptal edilen ihalede yer alan Birim Fiyat Teklif Cetvelinin Özel 1 Pozunun “Belediye tarafından temin edilen Plent- Miks Temel Karışımının İş Yerine Nakli, Büyük Finişerle Serilmesi ve Silindirle Sıkıştırılması” işi olduğu, dava konusu ihalenin ise, iddia edildiğinin aksine iptal edilen ihaleden tamamen farklı olduğu, Birim Fiyat Teklif Cetvelinin, İdari Şartname’nin, Teknik Şartname’nin, Sözleşme Tasarısı’nın ve Birim Fiyat Tarifelerinin tamamen farklı olduğu, dava konusu ihalenin iptal edilen ihalenin devamı niteliğinde olmadığı, mevcut yolun can güvenliği açısından toplumu tehdit eden bir hâl alması, alt temel ve temel malzemesinin idarelerince temin edilememesi, reglaj yapılması, beton plak, adi kaldırım ve blokajların sökülmesi işlerinin yapılması gibi nedenlerle dava konusu ihalenin 21/b kapsamında aranan şartlara uygun olarak ihale edildiği, işin süresinin 90 gün olarak belirlendiği, ihalenin iptal edilmesindeki takdir yetkisinin idarelerine ait olduğu, duyuru yapılmasına rağmen ihaleye katılma talebi dahi olmayan davacı şirketlerin davaya konu ihale ile meşru, güncel ve makul menfaat alakalarının olmaması nedeniyle dava açma ehliyetlerinin bulunmadığı ileri sürülmektedir.
Davalı yanında müdahiller tarafından, ihaleye davet edilmek üzere idareye başvurmayan ve istekli olmak yönünde bir talebi bulunmayan davacıların ihale sonuçlandıktan sonra davayı açmasında menfaatlerinin bulunmadığı, zorunlu idari başvuru yolları tüketilmeden dava açıldığından idari merci tecavüzü nedeniyle merciine tevdi kararı verilmesi gerektiği, Mahkemenin “21/b maddesine göre gerçekleştirilen dava konusu ihalenin yasal dayanağının kalmadığı” gerekçesinin yerinde olmadığı, iptal edilen ihaleden sonra kamu yararı ve hizmet gerekleri doğrultusunda makul ve meşru sebepler gözetilerek ve iş daha küçük ölçeklere ayrılarak dava konusu ihalenin yapıldığı, her iki ihalenin yapım tekniği bakımından birbirinden farklı olduğu, dava konusu ihalenin iptal edilen işin devamı niteliğinde olmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, sürenin uzayacağı kaygısının hukuka aykırı işlem tesis edilmesine gerekçe olmayacağı, pazarlık usulüyle gerçekleştirilen ihaleye davet edilmedikleri, ihale konusu işin açık ihale usulüyle veremedikleri şirketlerin diğer şirketlerine verildiği, işin pazarlık usulüyle ihaleye çıkılabilecek parasal limitlere indirilecek kadar küçültülerek aynı kişilere verilmesinin amaçlandığı belirtilerek istemlerin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz istemlerinin reddi ile usul ve yasaya uygun olan İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçelerde ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı ve davalı yanında müdahilin temyiz istemlerinin reddine,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptali yolundaki … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı temyize konu kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından anılan Mahkeme kararının ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunanlar üzerinde bırakılmasına,
4. Posta giderleri avansından artan tutarın taraflara ve davalı yanında müdahillere iadesine,
5. Dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine,
6. 2577 sayılı Kanun'un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 01/06/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.