Esas No: 2019/3636
Karar No: 2022/2405
Karar Tarihi: 01.06.2022
Danıştay 13. Daire 2019/3636 Esas 2022/2405 Karar Sayılı İlamı
Danıştay 13. Daire Başkanlığı 2019/3636 E. , 2022/2405 K.Özet:
Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.'ne ait bir akaryakıt istasyonunda yapılan denetimde otomasyon sistemi arızalı durumdaki tanktan akaryakıt ikmali ve satışı yapılması, otomasyon sistemine müdahale edilmesi, otomasyon sisteminin doğru ve sağlıklı çalışmaması nedeniyle Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu tarafından verilen 80.106,00 TL idari para cezası, 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu'nun 19. maddesinin 7. fıkrası uyarınca iptal edilmişti. Ancak Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi, dava konusu idari para cezasının üst sınırdan verilmesinde hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna vararak, kararı iptal etmişti. Ancak daha sonra yapılan istinaf başvurusu sonucu davacı hakkında verilen idari para cezası kararı onanmıştır.
5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu'nun 19. maddesi; akaryakıt piyasasına ilişkin faaliyetleri yürütenlerin uyacakları hususları düzenlemiştir. Kanunun 7. fıkrası ise uygulanacak idari para cezalarını belirlemiştir. 5326 sayılı Kabahatler Kanunu'nun 17. maddesi ise idari para cezalarının miktarının tespitinde dikkate alın
"İçtihat Metni"
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2019/3636
Karar No:2022/2405
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Kurumu
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Bayilik lisansı sahibi davacıya ait akaryakıt istasyonunda 19-21/01/2015 tarihlerinde yapılan denetimde otomasyon sistemi arızalı durumdaki tanktan akaryakıt ikmali ve satışı yapılması, otomasyon sistemine müdahale edilmesi, otomasyon sisteminin doğru ve sağlıklı çalışmaması nedeniyle 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu'nun 19. maddesinin 7. fıkrası uyarınca 80.106,00 TL idari para cezası verilmesine ilişkin Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu'nun (Kurul) … tarih ve … sayılı kararının … tarihli dönemine ilişkin kısmının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesi'nce verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; 19-21/01/2015 tarihlerinde yapılan denetimde davacının otomasyon sistemi arızalı durumdaki tanktan akaryakıt ikmali ve satışı yaptığı, otomasyon sistemine müdahale ettiği, otomasyon sisteminin doğru ve sağlıklı çalışmadığı tespit edilerek idari para cezası verilmiş ise de, davalı idare tarafından idari para cezasının hangi nedenle üst sınırdan verildiğinin hukuken kabul edilebilir nitelikte haklı bilgi ve belgelerle gerekçelendirilmediği, haksızlık içeriği ile failin kusuru ve ekonomik durumu birlikte göz önünde bulundurulmak suretiyle davacı hakkında somut bir değerlendirme yapıldığının ispatlanamadığı göz önünde bulundurulduğunda, herhangi bir kriter gözetilmeksizin salt takdir yetkisinden hareketle 5015 sayılı Kanun'da öngörülen üst sınırdan idari para cezası verilmesine dair dava konusu Kurul kararında hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle hukuka aykırı bulunan dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi ... İdarî Dava Dairesi'nce; 5015 sayılı Kanun kapsamında belirlenmiş olan fiillerin ihlâli hâlinde uygulanacak olan idari para cezalarının miktarının ve/veya aralığının tespitinde, 5326 sayılı Kabahatler Kanunu'nun 17. maddesinde yer alan düzenleme de göz önününde bulundurulmak suretiyle, fiilin ağırlığı, failin kastı, kusuru ve ekonomik durumu gibi etkenler, gerek idarenin takdir yetkisinin hukuksal gerekçesi ve aynı zamanda da, yargısal denetimde hükme dayanak oluşturacak temel ve kaçınılmaz ölçütler olacağı, başka bir ifadeyle, idari para cezaları için 5015 sayılı Kanun’un 19. maddesinin yedinci fıkrasında nispi miktar olarak tespit edilmiş olan aralığın, belirtilen ölçütler esas alınarak doldurulacağı, fiilin ağırlığı, failin kastı, kusuru gibi ağırlaştırıcı nedenlerin varlığı halinde alt sınırdan uzaklaşılarak üst sınıra yaklaşılacağı, hafifleştirici nedenlerin ise bu aralığı üst sınırdan alt sınıra doğru daraltacağı, dava konusu idari para cezasına neden olan fiil ve olayın gelişimi dikkate alındığında; akaryakıt istasyonunda yapılan dolumlar incelendiğinde, akaryakıt alış ve satışı olduğu hâlde yer altı tankına hiç benzin dolumu yapılmadığı, otomasyon arıza kaydı açıldığı hâlde arızanın giderilmediği, otomasyon sisteminde yer altı tankına yapılan dolumların sağlıklı bir şekilde görülmediği, bu şekilde otomasyon sisteminin sağlıklı ve düzenli çalışmadığı, bu fiilin herhangi bir ihmalden değil, öncesinde tasarlanıp uygulamaya konulduğu, bu yöntemle mevzuatla yasaklanmış olan piyasa faaliyetleri kapsamında ticari faaliyet yürütüldüğü dosyadaki mevcut bilgi ve belgelerden anlaşılmış olup, bu fiilin niteliği itibariyle de kasıtlı bir davranış sonucu gerçekleştiği, dolayısıyla davalı idarenin 5015 sayılı Kanun’un 19. maddesinin yedinci fıkrasında belirlenen üst sınırdaki tutar üzerinden takdir hakkını kullanmasında hukuka, adalete, hakkaniyete ve ölçülülük ilkesi yanında, 5015 sayılı Kanun'un amaçlarına aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, davalının istinaf başvurusunun kabulü ile İdare Mahkemesi'nce verilen kararın kaldırılmasına, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 4. fıkrası uyarınca esastan incelenen davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, kararın usul ve yasaya aykırı olduğu, otomasyon sitemine müdahalede bulunulmadığı, yazılımsal bir arıza nedeniyle sistemin hata verdiği, otomasyon sistemindeki arızanın süresinde giderildiği, daha sonra gönderilen sistem verilerinde tutarsızlık bulunmadığı, otomasyon firmasından kaynaklanan aksaklıklardan firmalarının sorumlu tutulamayacağı, denetimin uzman kişilerce yapılmadığı, 28/02/2019 tarihli Resmî Gazete'de yayımlanan 7164 sayılı Kanun değişikliği ile getirilen ihtar müessesinin dava konusu fiil bakımından lehe kanun özelliğini taşıdığı ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'NUN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Bölge idare mahkemesi kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunun kabulü ile Mahkeme kararının kaldırılması ve davanın reddi yolundaki … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nin … tarih ve E:..., K:… sayılı temyize konu kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, anılan Bölge İdare Mahkemesi kararının ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. Posta giderleri avansından artan tutarın davacıya iadesine,
5. 2577 sayılı Kanun'un 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'ne gönderilmesini teminen dosyanın ... İdare Mahkemesine gönderilmesi'ne, 01/06/2022 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.