Danıştay 3. Daire 2019/826 Esas 2022/2635 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2019/826
Karar No : 2022/2635


TEMYİZ EDENLER :1-(DAVACI) … Makine Çelik Konstrüksiyon Nakliyat İnşaat Taahhüt Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi
VEKİLİ: Av. …
2-(DAVALI) … Vergi Dairesi Müdürlüğü/…
VEKİLİ: Av. …
İSTEMİN KONUSU : … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararına yöneltilen istinaf başvurularına ilişkin … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı adına, alımlarının bir kısmını sahte faturalarla belgelendirdiği yolundaki saptamaları içeren vergi inceleme raporuna dayanılarak değinilen faturalara konu indirimlerin reddi suretiyle yeniden oluşturulan beyan tablosuna göre 2011 yılının Aralık dönemi için re'sen salınan katma değer vergisi, tekerrür hükümleri gereğince artırılak kesilen bir kat vergi ziyaı cezası ve 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 353. maddesinin 1. bendi uyarınca kesilen özel usulsüzlük cezasının kaldırılması ile sözü edilen vergi inceleme raporunun iptali istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Davacının faturalarını kayıtlarına aldığı Tasfiye Halinde … Teknik Hırdavat Endüstriyel Ürünler Makine Oto Yedek Parça Sanayi Ticaret Limited Şirketi, Tasfiye Halinde … Döküm Polimer Demir Çelik ve Plastik Ürünleri Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi ile Tasfiye Halinde … Endüstriyel Ürünler Makine İnşaat Oto Yedek Parça Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi hakkındaki vergi tekniği raporlarında yer alan tespitler düzenledikleri faturaların gerçek bir emtia teslimi ve hizmet ifasına dayanmadığını gösterdiğinden yapılan tarhiyatta hukuka aykırılık bulunmadığı, 2011 yılına ait olup aynı yıl içinde kesinleşen cezanın tekerrüre esas alınamayacağı, hesap dönemi kapandıktan sonra yapılan tespit üzerine özel usulsüzlük cezası kesilmesinin ilgili düzenlemenin getiriliş amacına uygun düşmediği, dava konusu edilen vergi inceleme raporunun idari davaya konu edilebilecek kesin ve yürütülmesi zorunlu bir işlem olmadığı gerekçesiyle dava; bir kat vergi ziyaı cezalı katma değer vergisi yönünden esası incelenmek suretiyle, vergi inceleme raporu yönünden ise incelenmeksizin reddedilmiş, vergi ziyaı cezasının tekerrüre isabet eden kısmı ile özel usulsüzlük cezası ise kaldırılmıştır.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: Vergi Mahkemesi kararının, davanın, bir kat vergi ziyaı cezalı katma değer vergisi yönünden reddi, vergi inceleme raporunun iptali yönünden ise incelenmeksizin reddi ile vergi ziyaı cezasının tekerrüre isabet eden kısmının kaldırılmasına ilişkin hüküm fıkralarına yöneltilen istinaf başvuruları kararın sözü edilen hüküm fıkralarının kaldırılmasını gerektirecek nitelikte bulunmadığı gerekçesiyle, özel usulsüzlük cezasının kaldırılmasına ilişkin hüküm fıkrasına davalı idarece yöneltilen istinaf başvurusu ise, somut bir saptama olmaksızın özel usulsüzlük cezası kesilemeyeceği gerekçesiyle reddedilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI :
Davacı tarafından, alımlarının gerçek olduğu, faturalarını kayıtlarına aldığı firmalarla ilgili incelemelerin geçmişe dönük olarak yapıldığı, bu firmalar hakkındaki vergi tekniği raporlarında sahte fatura düzenlendiğine yönelik somut bir tespit yer almadığı, defter kayıt ve belgelerin gerçek durumu yansıttığından re'sen takdiri gerektirecek bir neden bulunmadığı ileri sürülerek kararın aleyhe olan hüküm fıkrasının bozulması istenilmektedir.
Davalı idare tarafından, sahte olduğu tespit edilen faturaların hiç düzenlenmemiş kabul edileceği, davacının ilgili dönemde sahte faturaları kayıtlarına aldığı, bu nedenle kesilen özel usulsüzlük cezasında hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürülerek kararın aleyhe olan hüküm fıkrasının bozulması istenilmektedir.
TARAFLARIN SAVUNMALARI : Taraflarca savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … 'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz istemlerinin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Üçüncü Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Davacı adına bir kısım emtia alımlarını sahte faturayla belgelendirdiği yolundaki tespitleri içeren vergi inceleme raporuna dayanılarak, bu faturalara dayalı indirimleri reddedilmek suretiyle yeniden oluşturulan beyan tablosuna göre 2011 yılının Aralık dönemi için re'sen katma değer vergisi salındığı, tekerrür hükümleri uyarınca artırılarak bir kat vergi ziyaı cezası ile 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 353. maddesinin 1. bendi uyarınca özel usulsüzlük cezası kesildiği anlaşılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 353. maddesinin 1. fıkrasında verilmesi ve alınması icap eden fatura, gider pusulası, müstahsil makbuzu ile serbest meslek makbuzlarının verilmemesi, alınmaması veya düzenlenen bu belgelerde gerçek meblağdan farklı meblağlara yer verilmesi halinde; bu belgeleri düzenlemek ve almak zorunda olanların her birine, her bir belge için bu belgelere yazılması gereken meblağın veya meblağ farkının %10'u nispetinde özel usulsüzlük cezası kesileceği hükme bağlanmıştır.


HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Temyiz istemlerine konu edilen Vergi Dava Dairesi kararının; tarhiyatın, Tasfiye Halinde … Döküm Polimer Demir Çelik ve Plastik Ürünleri Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi ile Tasfiye Halinde … Endüstriyel Ürünler Makine İnşaat Oto Yedek Parça Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi'nden alınan faturalardan kaynaklanan kısmı ile vergi ziyaı cezasının tekerrüre isabet eden kısmına ilişkin hüküm fıkraları aynı hukuksal nedenler ve gerekçeyle Dairemizce de uygun bulunmuştur.
Davacının faturalarını kayıtlarına aldığı Tasfiye Halinde … Teknik Hırdavat Endüstriyel Ürünler Makine Oto Yedek Parça Sanayi Ticaret Limited Şirketi tarafından dava dışı bir başka mükellefe düzenlenen faturalara dayalı indirimlerin de reddi suretiyle yapılan katma değer vergisi tarhiyatına karşı açılan davaya ilişkin, … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının, tarhiyatın söz konusu mükelleften alınan faturalar yönünden davanın reddine dair hüküm fıkrasına yöneltilen istinaf başvurusunu kabul ederek tarhiyatın ilgili kısmını kaldıran … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının sözü edilen hüküm fıkrası, Danıştay Üçüncü Dairesinin 09/12/2021 tarih ve E:2018/4652, K:2021/5945 sayılı kararıyla onandığından, Vergi Mahkemesi kararının, tarhiyatın söz konusu şirketlerle ilgili kısmı yönünden yazılı gerekçeyle davanın reddine ilişkin hüküm fıkrasına yöneltilen davacı istinaf başvurusunun reddinde hukuka uygunluk görülmemiştir.
213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 353. maddesinin 1. fıkrası, fatura veya benzeri belge verilmemesi, alınmaması ve diğer şekil ve usul hükümlerine uyulmamasına ilişkin özel usulsüzlükler ve cezalarını düzenlemektedir. Sözü edilen maddede öngörülen bu düzenleme ile mükelleflerin vergilendirme işlemlerinin kayıt ve belge düzenine uygun yürütülmesinin sağlanması amaçlanmıştır.
Emtia alımlarının sahte veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı faturalarla belgelendirilmesi, 213 sayılı Yasanın 353. maddesinin 1. bendinde özel usulsüzlük cezası kesilmesi gereken eylemler arasında gösterilmediği için kesilen cezanın, Tasfiye Halinde … Döküm Polimer Demir Çelik ve Plastik Ürünleri Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi ile Tasfiye Halinde … Endüstriyel Ürünler Makine İnşaat Oto Yedek Parça Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi'nden alınan faturalardan kaynaklanan kısmının maddenin öngörülüş amacına uygun düşmediği, Tasfiye Halinde … Teknik Hırdavat Endüstriyel Ürünler Makine Oto Yedek Parça Sanayi Ticaret Limited Şirketi'nden alınan faturalardan kaynaklanan kısmının ise dayanağı kalmadığı dikkate alındığında, Vergi Mahkemesince kaldırılmasına ilişkin hüküm fıkrasına yöneltilen davalı idare istinaf başvurusunun yazılı gerekçeyle reddi sonucu itibarıyla hukuka uygun düşmüştür.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacı temyiz isteminin kısmen reddine,
2. Temyize konu Vergi Dava Dairesinin kararının; tarhiyatın, Tasfiye Halinde … Döküm Polimer Demir Çelik ve Plastik Ürünleri Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi ile Tasfiye Halinde … Endüstriyel Ürünler Makine İnşaat Oto Yedek Parça Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi'nden alınan faturalardan kaynaklanan kısmına ilişkin hüküm fıkrasının ONANMASINA,
3. Davacı temyiz isteminin kısmen kabulüne,
4. Kararın; tarhiyatın, Tasfiye Halinde … Teknik Hırdavat Endüstriyel Ürünler Makine Oto Yedek Parça Sanayi Ticaret Limited Şirketi'nden alınan faturalardan kaynaklanan kısmına ilişkin hüküm fıkrasının BOZULMASINA;
5. Davalı idare temyiz isteminin kısmen reddine,
6. Kararın; vergi ziyaı cezasının, tekerrürden kaynaklanan kısmına ilişkin hüküm fıkrasının ONANMASINA,
7. Kararın; özel usulsüzlük cezasının kaldırılmasına ilişkin hüküm fıkrasına davalı idarece yöneltilen TEMYİZ İSTEMİNİN REDDİNE,
8. Davacıdan 492 sayılı Harçlar Kanununa bağlı (3) sayılı Tarife uyarınca nispi harç alınmasına, 01/06/2022 tarihinde oyçokluğuyla kesin olarak karar verildi.

(X)-KARŞI OY :
2575 sayılı Danıştay Kanunu'nun 23. maddesinde, Danıştayın temyiz mercii olarak görevinin, bir hukuk kuralının uygulanmaması veya yanlış uygulanması şeklinde ortaya çıkan hukuka aykırılıkların denetimini yapmakla sınırlı olduğu kurala bağlanmıştır.
İdari işlemlerin yargısal denetiminin hukuka uygunluk denetimi ile sınırlı olması karşısında bu denetimin maddi olayı da kapsadığının kabulü gerekir. Şöyle ki idari davaya konu işlemler, dayandığı, düzenlediği olaydan soyutlanmış olarak yargılamaya konu edilemez. Birçok idari uyuşmazlıkta maddi olanla hukuki olan arasında bir ayrım yapmak mümkün olmayabilir.
İdari davalarda inceleme konusu olan hukuki işlem niteliğindeki bir idari işlemdir. Hukuki işlemin incelenmesi, işlemin dayanağı durumunda bulunan maddi olaydan bağımsız bir inceleme değildir.
Adli yargıda maddi olay incelemesi yapılırken nasıl ki olayın subuta erip ermediği incelenerek bir sonuca ulaşılıyor ise idari yargıda da idarelerce tesis edilen işlemlerin dayanağını teşkil eden maddi olayın irdelenerek sonuca ulaşılması esastır.
213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 359. maddesinde, sahte belge "gerçek bir muamele veya durum olmadığı halde bunlar varmış gibi düzenlenen belge" olarak tanımlanmaktadır.
Davacının bir kısım emtia alımlarını sahte faturayla belgelendirdiği yolunda tespitler içeren vergi inceleme raporuna istinaden yapılan cezalı tarhiyatın ve kesilen özel usulsüzlük cezasının kaldırılması istemiyle açılan davayı sonuçlandıran Vergi Mahkemesi kararına yöneltilen istinaf başvurularına ilişkin Bölge İdare Mahkemesi Vergi Dava Dairesi kararına yöneltilen temyiz istemlerinin, davacı ile ilgili olarak düzenlenen vergi inceleme raporu ve faturaların temin edildiği mükellefler hakkında düzenlenen vergi tekniği raporlarındaki tespitler değerlendirilmek suretiyle karar verilmesi gerektiği oyuyla Daire kararına katılmıyoruz.