Danıştay 13. Daire 2022/195 Esas 2022/2412 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2022/195
Karar No:2022/2412

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … İletişim Hizmetleri A.Ş.
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Van Büyükşehir Belediye Başkanlığı Yol Yapım Bakım ve Onarım Dairesi Başkanlığı'nın telekomünikasyon hizmetleri geçiş hakkı bedeline dair … tarih ve … sayılı protokol davet işlemi ve Haberleşme Altyapı Kullanım ve Geçiş Hakkı Sözleşmesi taslağı ile bu işlemlerin dayanağı olan ve Van Büyükşehir Belediyesi Meclisi'nin … tarih ve … sayılı kararı ile kabul edilerek yürürlüğe konulan Telekomünikasyon Alt Yapı Tesislerinin Kurulması ve Tesislerin Ortak Kullandırılması İçin Katılım ve Güzergah Bakım Bedellerinin Tespiti ile Geçiş Hakkı Yönetmeliği ve bu işlemlerin iptali istemiyle davalı idareye yapılan 13/02/2018 tarihli başvurunun cevap verilmemek suretiyle reddine ilişkin işlemlerin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi'nce verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda;
Van Büyükşehir Belediyesi Meclisi'nin … tarih ve … sayılı kararı ile Telekomünikasyon Alt Yapı Tesislerinin Kurulması ve Tesislerin Ortak Kullandırılması için Katılım ve Güzergah Bakım Bedellerinin Tespiti ile Geçiş Hakkı Yönetmeliği yönünden; Van Büyükşehir Belediyesi Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı ile yürürlüğe konulan dava konusu Yönetmeliğin yasal dayanaklarından birisinin 406 sayılı Telgraf ve Telefon Kanunu'nun 12. ve 14. maddeleri olduğu, ancak anılan Kanun maddelerinin 10/11/2008 tarih ve 27050 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu'nun 66. maddesi ile yürürlükten kaldırıldığı, bu durumda, dava konusu Yönetmelikte ve bu yönetmeliğin yürürlüğe konulmasına ilişkin Meclis kararında hukuka uygunluk bulunmadığı;
Protokol yapmaya davet işlemi ve Haberleşme Altyapı Kullanım ve Geçiş Hakkı Sözleşmesi taslağı ile bu işlemlere yapılan itirazın zımnen reddi işlemi yönünden; geçiş hakkı bedeline ilişkin protokol yapmaya davet işlemi ve Haberleşme Altyapı Kullanım ve Geçiş Hakkı Sözleşmesi taslağının davacı şirket ile yapılacak olan protokole hazırlık mahiyetinde işlemler olduğu, davet üzerine yapılacak olan protokolün tarafların hak ve menfaatine etki edeceği, protokol davet işlemi ve sözleşme taslağı davacının hak ve menfaatine doğrudan etki eden icrai nitelikte işlemler olmadığından, idari davaya konu olabilecek kesin ve yürütülebilir nitelikte olmadığı, bu sebeple söz konusu işlemlerin geri alınması istemiyle yapılan başvurunun zımnen reddine ilişkin işleminin de kesin ve yürütülebilir nitelikte olmadığı, söz konusu işlemler yönünden davanın esasının incelenmesine hukuken olanak bulunmadığı ve incelenmeksizin reddi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, hukuka aykırı bulunan Van Büyükşehir Belediyesi Meclisi'nin … tarih ve … sayılı kararı ile kabul edilerek yürürlüğe konulan Telekomünikasyon Alt Yapı Tesislerinin Kurulması ve Tesislerin Ortak Kullandırılması İçin Katılım ve Güzergah Bakım Bedellerinin Tespiti ile Geçiş Hakkı Yönetmeliğinin iptaline; Van Büyükşehir Belediye Başkanlığı Yol Yapım Bakım ve Onarım Dairesi Başkanlığının telekomünikasyon hizmetleri geçiş hakkı bedeline dair … tarih ve … sayılı protokol davet işlemi ve Haberleşme Altyapı Kullanım ve Geçiş Hakkı Sözleşmesi taslağı ile bu işlemlere karşı yapılan itirazın cevap verilmemek suretiyle reddine ilişkin işlemler yönünden davanın incelenmeksizin reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi ... İdarî Dava Dairesi'nce; dava dilekçesinde Telekomünikasyon Alt Yapı Tesislerinin Kurulması ve Tesislerin Ortak Kullandırılması İçin Katılım ve Güzergah Bakım Bedellerinin Tespiti ile Geçiş Hakkı Yönetmeliği'nin hangi maddesi ya da maddelerine yönelik iptal isteminde bulunulduğunun anlaşılmadığı, iptal davasının konusunu oluşturan idari işlemin her türlü şüpheden uzak bir şekilde ortaya konulmadığı, anılan Yönetmeliğin iptali istenilen maddeleri ve hukuka aykırılık iddialarının ayrı ayrı dava dilekçesinde gösterilmesi gerektiği, dava dilekçesinin bu hâliyle muhakemeye elverişli olmadığı, yargılaması yürütülen idari işlemin sarih bir şekilde ortaya konulması ve onun üzerinden yargılama yapılması gerektiği, bu durumda, Mahkemece dava dilekçesinin reddine karar verilmesi gerekirken uyuşmazlığın esası hakkında karar verilmesinde hukukî isabet bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, istinaf başvurusunun kabulüne, İdare Mahkemesi kararının kaldırılmasına, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın Mahkemesine iadesine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı idare tarafından, Telekomünikasyon Alt Yapı Tesislerinin Kurulması ve Tesislerin Ortak Kullandırılması İçin Katılım ve Güzergah Bakım Bedellerinin Tespiti ile Geçiş Hakkı Yönetmeliği'nin tamamının iptalinin istenildiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 17. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca davacının duruşma istemi yerinde görülmeyerek ve dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
USUL YÖNÜNDEN:
MADDİ OLAY :
Van Büyükşehir Belediye Başkanlığı Yol Yapım Bakım ve Onarım Dairesi Başkanlığı'nın … tarih ve … sayılı yazısı ile, davacı şirketin Van Büyükşehir Belediyesinin sorumluluğunda bulunan yollardan geçen telekomünikasyon hatlarından dolayı geçiş hakkı bedeli ödenmesi için sözleşme yapmaya davet edildiği, yapılacak sözleşmeye ilişkin davalı idare tarafından 9 sayfalık Haberleşme Altyapı Kullanım ve Geçiş Hakkı Sözleşmesi taslağı hazırlandığı ve bu işlemlerin dayanağının Van Büyükşehir Belediyesi Meclisi'nin … tarih ve … sayılı kararı ile kabul edilerek yürürlüğe konulan Van Büyükşehir Belediye Başkanlığı Telekomünikasyon Alt Yapı Tesislerinin Kurulması ve Tesislerin Ortak Kullandırılması İçin Katılım ve Güzergah Bakım Bedellerinin Tespiti ile Geçiş Hakkı Yönetmeliği olduğu, davacı şirket tarafından bu işlemlerin iptali talebine yönelik 13/02/2018 tarihli yazı ile 14/02/2018 tarihinde davalı idareye itirazda bulunulduğu, itirazın cevap verilmeyerek zımnen reddedildiği, geçiş hakkı bedeli ödenmesi için davacı şirketin sözleşmeye davet yazısı, sözleşme taslağı, bu işlemlere yapılan itirazın zımnen reddine ilişkin işlem ve Telekomünikasyon Alt Yapı Tesislerinin Kurulması ve Tesislerin Ortak Kullandırılması İçin Katılım ve Güzergah Bakım Bedellerinin Tespiti ile Geçiş Hakkı Yönetmeliği'nin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı Kanun'un 3. maddesinde, idarî davaların, Danıştay, idare mahkemesi ve vergi mahkemesi başkanlıklarına hitaben yazılmış imzalı dilekçelerle açılacağı, dilekçelerde tarafların ve varsa vekillerinin veya temsilcilerinin ad ve soyadları veya unvanları ve adreslerinin, davanın konusu ve sebepleri ile dayandığı delillerin, davaya konu olan idarî işlemin yazılı bildirim tarihinin, tam yargı davalarında uyuşmazlık konusu miktarın gösterileceği, dava dilekçelerinin ve bunlara ekli evrakın örneklerinin karşı taraf sayısından bir fazla olacağı; 14. maddesinin 3. fıkrasında, dava dilekçelerinin, görev ve yetki, idarî merci tecavüzü, ehliyet, idarî davaya konu olabilecek kesin ve yürütülmesi gereken bir işlem olup olmadığı, süre aşımı, husumet, 3. ve 5. maddelere uygun olup olmadıkları yönlerinden sırasıyla inceleneceği; 15. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde, 14. maddenin 3/a bendine göre adli yargının görevli olduğu konularda açılan davaların reddedileceği, 15. maddesinin 1. fıkrasının (d) bendinde ise, dilekçelerin 3. ve 5. maddelere uygun olmadıklarının tespiti hâlinde, yeniden dava açılmak üzere dilekçenin reddedileceği kurala bağlanmıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Van Büyükşehir Belediyesi Meclisi'nin … tarih ve … sayılı kararı ile kabul edilerek yürürlüğe konulan Telekomünikasyon Alt Yapı Tesislerinin Kurulması ve Tesislerin Ortak Kullandırılması İçin Katılım ve Güzergah Bakım Bedellerinin Tespiti ile Geçiş Hakkı Yönetmeliği'nin iptali istemi yönünden dava dilekçesinin reddini gerektiren bir husus bulunup bulunmadığının açıklığa kavuşturulması gerekmektedir.
Her ne kadar temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararında, dava konusu Yönetmeliğin iptali istenilen maddelerinin ve hukuka aykırılık nedenlerinin ayrı ayrı gösterilmemesi sebebiyle dava dilekçesinin reddine karar verilmesi gerektiğine karar verilmiş ise de, dava dilekçesinde, Van Büyükşehir Belediyesi Meclisi'nin … tarih ve … sayılı kararı ile yürürlüğe konulan dava konusu Yönetmeliğin yasal dayanakları arasında yer alan 406 sayılı Telgraf ve Telefon Kanunu'nun 12. ve 14. maddelerinin 5809 sayılı Kanun'un 66. maddesi ile yürürlükten kaldırıldığı, mülga mevzuat kurallarına dayanılarak hazırlanan dava konusu Yönetmelikte hukuka uygunluk bulunmadığı iddialarıyla dava konusu Yönetmeliğin tamamının iptalinin istenildiği anlaşıldığından, dilekçe ret kararı verilmesini gerektirecek bir hususun bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Bu itibarla, kısmen dava konusu işlemin iptali, kısmen davanın incelenmeksizin reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunun esasının incelenmesi gerekirken, dava konusu Yönetmeliğin iptali istenilen maddelerinin ve hukuka aykırılık nedenlerinin ayrı ayrı gösterilmediğinden bahisle dava dilekçesinin reddine karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle İdare Mahkemesi kararının kaldırılması ve yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın İdare Mahkemesine gönderilmesine ilişkin temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararında hukukî isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne;
2. Davanın kısmen incelemeksizin reddi, kısmen dava konusu işlemin iptali yönündeki İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunun kabulü ile yeniden bir karar verilmek üzere dava dosyasının Mahkemesine iadesi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca BOZULMASINA,
3. Kullanılmayan …-TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davacıya iadesine,
4. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'ne gönderilmesine, 01/06/2022 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.