Danıştay 9. Daire 2019/6275 Esas 2022/2497 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Davalı olan Vergi Dairesi Başkanlığı, takdir komisyonu kararına dayanılarak re'sen tarh bir kat vergi ziyaı cezalı 2012 yılı gelir vergisi ile 2012/Ocak-Mart dönemi geçici verginin kaldırılması istemini reddedildiği kararın temyizen incelenerek bozulması istemi ile Danıştay 9. Daire Başkanlığı'na başvurdu. Bölge İdare Mahkemesi tarafından davacının defter ve belgelerinin incelenmediği, yapılan tarhiyatın eksik incelemeye dayalı olduğu belirtilerek davacının istinaf başvurusunun kabul edildiği ve Vergi Mahkemesi kararının kaldırılarak davanın kabul edildiği bildirildi. Danıştay 9. Daire Başkanlığı ise bu kararın usul ve hukuka uygun olduğunu ve davalının temyiz isteminin reddedilmesi gerektiğini açıkladı.
Kanun Maddeleri:
- 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. ve 50. maddeleri

T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 2019/6275
Karar No : 2022/2497

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Vergi Dairesi Başkanlığı-…
(… Vergi Dairesi Müdürlüğü)
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Davacı adına bir kısım hasılatının kayıt ve beyan dışı bırakıldığından bahisle, takdir komisyonu kararına dayanılarak re'sen tarh bir kat vergi ziyaı cezalı 2012 yılı gelir vergisi ile 2012/Ocak-Mart dönemi geçici verginin kaldırılması istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararıyla; dosyanın incelenmesinden, 2012/Ocak döneminde faaliyetine son veren davacının gelir vergisi beyannamesini vermemesi nedeniyle takdir komisyonuna sevk edildiği, takdir komisyonunca, davacının 2011 yılı gelir vergisi beyannamesi ekindeki bilançodan tespit edilen binalar, tesis makine ve cihazlar , taşıtlar ve demirbaşlar toplamına 2012/Ocak dönemi katma değer vergisi matrahının %10'u eklenmek suretiyle matrah takdiri yapıldığının anlaşıldığı, davacının 2011 yılı gelir vergisi beyannamesi ekinde bulunan ayrıntılı gelir tablosundan faaliyetine ilişkin karlılık oranının 2010 yılı için yaklaşık %9, 2011 yılı için yaklaşık %6 olduğu görüldüğünden 2012/Ocak ayında gerçekleştirilen hasılattan elde edilen gelirin, ilgili dönem katma değer vergisi matrahının %10'u olarak hesaplanmasında hukuka aykırılık görülmediği, takdir edilen matrahın, davacının 2011 yılı gelir vergisi beyannamesi ekinde bulunan ayrıntılı bilançodan tespit edilen duran varlıklara ilişkin kısmına yönelik olarak ise, ortada vergilendirilmemiş bir kazancın bulunduğunun tespit edilebilmesi için, öncelikle söz konusu varlıklar elden çıkarılmışsa elden çıkarma bedelinin, davacının şahsi malvarlığına geçmişse güncel değerinin bilinmesinin gerektiği, olayda duran varlıkların güncel değerlerinin, bilançoda yer alan amortisman düşülmemiş değerleri olduğu iddiasında olan davalı idarece bu iddiayı ispata elverişli herhangi bir delil sunulamadığından; takdir edilen matrahın bu kısmında hukuka uyarlık görülmediği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine, dava konusu cezalı tarhiyatların, bilançodan tespit edilen duran varlıklar toplamı esas alınarak bulunan matraha isabet eden kısmının kaldırılmasına, katma değer vergisi matrahının %10'u gelir kabul edilmek suretiyle bulunan matraha isabet eden kısmının kaldırılması isteminin ise reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: Vergi Mahkemesi kararının, dava konusu cezalı tarhiyatların bilançodan tespit edilen duran varlıklar toplamı esas alınarak bulunan matraha isabet eden kısmına ilişkin hüküm fıkrasında hukuka aykırılık bulunmadığı ve idare tarafından ileri sürülen nedenlerin Mahkeme Kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği, Mahkemece 2012/Ocak ayında gerçekleştirilen hasılattan elde edilen gelirin, toplamına ilgili dönem katma değer vergisi matrahının %10 'unun eklenmesi hukuka uygun bulunmuş ise de gelirin gerçekliği ve vergiyi doğuran olayın gerçek mahiyetinin esas olması ilkesi karşısında, gelir vergisi matrahının gerçek ya da gerçeğe en yakın biçimde tespit edilebilmesi için, gelirin hesaplanabilmesi açısından gerekli olan unsurların tutarlarının mümkün olduğu ölçüde doğru tespitinin gerekli olduğu, bu hali ile davacının defter ve belgelerinin incelenmesi suretiyle yapılan giderlerin gerçekten yapılıp yapılıp, yapılmadığının somut delillerle ortaya konması gerekirken davalı idarece matrahın mükellefin 2011 yılı gelir vergisi beyannamesi ekindeki bilançosundan tespit edilen binalar, tesis makine ve cihazlar, taşıtlar ve demirbaşlar toplamına 2012 Ocak ayı için verilen katma değer vergisi beyannamesinden tespit edilen katma değer vergisi matrahının %10 'unun eklenmesi suretiyle hesaplandığı bu haliyle tarhiyatın eksik incelemeye dayalı yapıldığı, takdir komisyonu kararında matrahın nasıl bulunduğuna dair hiçbir açıklamanın yer almadığı, %10 karlılık oranının neye göre belirlendiğine dair bilgi ve belgenin olmadığı, dolayısıyla öncelikle davacının defter ve belgelerini incelemek ve şirket temsilcisinin beyanları alınmak suretiyle beyan dışı bırakıldığı saptanan matrah bulunması halinde tarhiyat yapılması gerekirken takdir komisyonu kararına göre yapılan cezalı tarhiyatta hukuka uyarlık görülmediği gerekçesiyle, davalı idarenin istinaf başvurusunun reddine, davacı istinaf başvurusunun kabulüne, Vergi Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve davanın kabulüne karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Davacının 2012 yılı gelir vergisi beyannamesinin süresinde verilmediğinin tespiti üzerine, dönem matrahının tespiti için takdir komisyonuna sevk edildiği, takdir komisyonunun vergiyi doğuran olayın gerçekleşme şekline ve yapılmış olan tespitlerle elde edilen donelere istinaden takdir yetkisini kullandığı, yapılan işlemlerde hukuka aykırılık bulunmadığı iddialarıyla kararın bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … 'İN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.Davalının temyiz isteminin reddine,
2 … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının ONANMASINA,
3.2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 50. maddesi uyarınca, onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın … Vergi Mahkemesine gönderilmesine, 02/06/2022 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.