Danıştay 13. Daire 2021/399 Esas 2022/2436 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Danıştay 13. Dairesi, Şanlıurfa Orman Bölge Müdürlüğü'nün yasaklama kararına ilişkin davada, Bölge İdare Mahkemesi'nin kararını onadı. Davacı şirketin ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine uygun olarak taahhüdünü yerine getirdiği fakat idarenin yeterli araştırmaları yapmadığı için işin gerçekleştirilemediği belirtildi. Bu nedenle davacının yasaklama işleminde kusurunun bulunmadığı ve dava konusu işlemin hukuka uygun olmadığı sonucuna varıldı. Temyiz istemi reddedildi ve temyiz giderleri davacıya yüklenildi. Kararda, 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu'nun 26. maddesi bahsedildi. Bu madde, taahhüt edilen hizmetin sözleşme hükümlerine uygun olarak yerine getirilmemesi durumunda, yasaklama kararı verilebileceğini belirtmektedir. Ayrıca, İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi, mahkeme kararlarının temyizen bozulabileceği nedenleri belirtirken, 50. maddesi ise onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin ilgili makamlara gönderilmesini öngörmekted

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2021/399
Karar No:2022/2436

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı (… Bakanlığı)
VEKİLİ : Hukuk Müşaviri …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Tarım Orman İnşaat Temizlik Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Şanlıurfa Orman Bölge Müdürlüğü'nce 24/09/2014 tarihinde gerçekleştirilen "Cudi Toprak Muhafaza ve Erozyon Kontrolü Uygulama Projesi" ihalesi uhdesinde kalan ve 03/11/2014 tarihinde idare ile sözleşme imzalayan davacı şirketin ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine uygun olarak taahhüdünü yerine getirmediğinden bahisle 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu'nun 26. maddesi uyarınca 2 yıl süreyle tüm kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine katılmaktan yasaklanmasına ilişkin 16/12/2015 tarih ve 29564 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan davalı idare işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi'nce verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; proje sahasının arazi meyili, toprak derinliği, taşlık olması gibi nedenlerle teknik yönden dozerle ve ekskavatörle çalışmaya uygun olmadığı, bu nedenle yapılan ocak ve teraslarda yeterli derinliğin sağlanamadığı, projede ve ihale dokümanında ekskavatöre monteli kırıcı kullanarak dikim çukuru yapımı pozunun yer almaması nedeniyle elde olmayan (teknik) sebeplerden dolayı ihale konusu işlerin gerçekleştirilemediği, işin yapılamamasında davacıdan kaynaklı kusurun bulunmadığı, idarece ihale konusu sahada ihale öncesinde yeterli ve gerekli araştırmalar yapılmayarak eksik araştırma neticesinde yer tesliminin gerçekleştirildiği anlaşıldığından, dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle hukuka aykırı bulunan dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi'nce, Dairemizin 02/06/2020 tarih ve E:2018/3240, K:2020/1116 sayılı bozma kararına uyularak verilen kararda; işin yapılmasında kullanılacak araçların ihale dokümanında ayrıntılı olarak belirtildiği, işin mevcut ihale dokümanı ve sözleşme hükümleri kapsamında yerine getirilmesine imkân bulunmadığının davacı şirketin bildirimi üzerine idare tarafından tespit edildiği, ihale dokümanında belirtilen en az 24 HP gücünde ve aks genişliği azami 170 cm ekskavatörle ihaleye konu sahada gerekli derinliğin sağlanmasına imkân bulunmadığının objektif olarak anlaşıldığı, ihale dokümanı ve teklif cetvellerinin arazideki çalışmaların İdari Şartname ve Teknik Şartname'de sayılan mini ekskavatör ve paletli traktör kullanılarak gerçekleştirileceği varsayımına dayalı olarak hazırlandığı, isteklilerin sayılan makine ve teçhizata göre tekliflerini oluşturdukları, sözleşmede, sahada bulunan araçların yeterliliğine yönelik denetimin idare tarafından yerine getirileceğine yönelik hükümlere yer verildiği gibi idarenin uygun olmayan makinelerin değiştirilmesini isteme yetkisiyle de donatıldığı, öngörülmeyen durumlar nedeniyle iş artışının sözleşmede düzenlendiği, idare tarafından, 75 günlük tamamlanma süresinin henüz başlarında mevcut şartlarla gerçekleştirilemeyeceğinin anlaşılması üzerine gerekli makine ve teçhizat takviyesi ile işin tamamlanması için davacı şirketten ihale dokümanı ve sözleşme hükümleri kapsamındaki yetkiler kullanılarak talepte bulunulması yerine işin gerçekleştirileceği sahanın somut durumu dikkate alınıp gerekli makine ve teçhizat gözden geçirilerek yeniden ihaleye çıkılması yönünde irade oluşturulduğu, bu durumda, uyuşmazlığa konu işin ihale dökümanında öngörüldüğü şekilde gerçekleştirilmesinin fiilen mümkün olmadığı, bu durumun davacının kusurundan kaynaklandığı yönünde bir tespit bulunmadığı, ayrıca davacıya herhangi bir ödeme yapılarak kamu bütçesinden eksilmeye neden olunmadığı da dikkate alındığında, davacı şirketin ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine uygun olarak taahhüdünü yerine getirmediğinden bahisle davacı hakkında tesis edilen dava konusu yasaklama işleminde hukuka uygunluk, dava konusu işlemin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararında sonucu itibarıyla hukuki isabetsizlik bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, davalı tarafın istinaf başvurusunun yukarıda belirtilen gerekçeyle reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, sahada inceleme yapılarak işin ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine uygun olarak gerçekleştirilmediğinin anlaşıldığı, davacının işin teslimi için yaptığı başvurunun uygun bulunmadığı fakat işin mevcut dokümanla geçekleştirilemeyeceği sonucuna varıldığı, davacıdan feragatname alınarak sahanın boşaltılmasının istenildiği, sonrasında işin tamamlanamaması nedeniyle davacı şirket hakkında herhangi bir işlem tesis edilmesi gerekip gerekmediğini açıklığa kavuşturmak üzere Kamu İhale Kurumu'na (Kurum) başvuruda bulunulduğu, Kurum tarafından davacının ifadan kaçınmasının mücbir sebeplere dayanmadığı yönünde görüş verilmesi üzerine dava konusu yasaklama işleminin tesis edildiği, davacı şirketin basiretli bir tacir gibi hareket etme yükümlülüğü bulunduğu, ihale dokümanı ve sözleşme tasarısını inceleyip teklif vermesi gerektiği, dava konusu yasaklama işleminde hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'NUN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Bölge idare mahkemesi kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin reddine,
2. Dava konusu işlemin iptaline ilişkin İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunun yukarıda özetlenen gerekçeyle reddi yolundaki … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı temyize konu kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, anılan Bölge İdare Mahkemesi kararının ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. Posta giderleri avansından artan tutarın taraflara iadesine,
5. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi'ne gönderilmesini teminen dosyanın … İdare Mahkemesi'ne gönderilmesine, 02/06/2022 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.