Danıştay 13. Daire 2017/2021 Esas 2022/2451 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2017/2021
Karar No:2022/2451

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ...Kurumu
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVACI) : ...Metal Kimya Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.

İSTEMİN KONUSU : ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Madeni yağ lisans sahibi davacı şirkete ait iş yerinde 02/12/2014 tarihinde yapılan denetimde alınan numunelerin TSE belgelerine uygun olmadığının tespit edildiğinden bahisle 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu'nun 19. maddesinin ikinci fıkrasının (e) bendinin (2) numaralı alt bendi uyarınca 363.755,00-TL idari para cezası verilmesine ilişkin ...tarih ve ...sayılı Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (Kurul) kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: .... İdare Mahkemesi'nce verilen ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararda; numunelerin gönderildiği laboratuvarın, yapılması istenilen analizleri numune özellikleri değişime uğramadan on beş gün içerisinde yapması ve sonucunu bir raporla tespit etmesi gerektiği, madeni yağ lisansı kapsamında faaliyet gösteren davacı şirketten ...tarihinde yapılan denetimde ...seri numaralı tutanak ile alınan numunelerin 05/12/2014 tarihinde analizleri yapan labaratuvara teslim edildiği, numunelerin 18/02/2015 tarihinde analizlerinin yapıldığı ve ...tarih ve ...sayılı analiz raporu ile fiziksel ve kimyasal özelliklerinin ibraz edilen TSE belgelerine uygun olmadığının belirtildiğinin görüldüğü, söz konusu analizin mevzuat ile belirlenen 15 günlük sürede en geç 20/12/2014 tarihine kadar yapılması gerekirken bu süre geçtikten çok sonra 18/02/2015 tarihinde yapıldığının anlaşıldığı; bu durumda, Petrol Piyasasında Yapılacak Denetimler ile Ön Araştırma ve Soruşturmalarda Takip Edilecek Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik hükümlerine aykırı bir biçimde yasal süre içerisinde numune özellikleri değişime uğramadan gerekli analizlerin yapılmadığı, bu nedenle davacı şirket hakkında 5015 sayılı Kanunun 19. maddesinin 2. fıkrasının (e) bendinin (2) numaralı alt bendi uyarınca 363.755,00 TL idari para cezası verilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, hukuka aykırı bulunan dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesi'nce; davacı tarafından numunenin usulüne uygun alınmadığı, saklama ve nakliye şartlarının numunenin özelliklerinde değişime sebep olduğu gibi iddialarınnın bulunmadığı dikkate alındığında, İdare Mahkemesi kararının gerekçesinde yer alan ''numune özellikleri değişime uğramadan gerekli analizlerin yapılmadığının açık olduğu''na ilişkin tespitte isabet bulunmadığı;
Öte yandan, Petrol Piyasasında Yapılacak Denetimler İle Ön Araştırma ve Soruşturmalarda Takip Edilecek Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 16. maddesinde yer alan düzenleme ile Yönetmeliğin tamamına hâkim olan etkin, hızlı, güvenilir ve denetime açık bir soruşturma sürecinin gerçekleştirilmesinin amaçlandığı, bu yönde de emredici hüküm niteliğinde ''onbeş gün içerisinde yapar '' şeklinde ifadeye yer verildiği anlaşıldığından, İdare Mahkemesi kararında bu yönden hukuka aykırılık görülmediği sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun yukarıda belirtilen gerekçe ile reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, denetim esnasında alınan numunelerin usulüne uygun muhafaza edildiği, Yönetmelik tarafından öngörülen sürenin düzenleyici mahiyet arz ettiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
ESAS YÖNÜNDEN:
MADDİ OLAY :
Madeni yağ lisansı ile faaliyet gösteren davacı şirkete ait iş yerinde 02/12/2021 tarihinde denetim yapılmış, alınan numunelerin yapılan analizleri sonucunda düzenlenen raporda numunelerin TSE standartlarına uygun olmadığı belirtilmiş, bunun üzerine 5015 sayılı Kanun'un 4. maddesinin 1. ve 2. fıkralarına aykırılık nedeniyle ...tarih ve ...sayılı Kurul kararı ile aynı Kanun'un 19. maddesinin 2. fıkrasının (e) bendinin (2) numaralı alt bendi uyarınca davacı şirkete 363.755,00-TL idarî para cezası verilmesi üzerine bu işlemin iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu'nun 4. maddesinin birinci fıkrasında, "Lisans, sahibine lisansta yer alan faaliyetin yapılması ile bu konularda taahhütlere girişilmesi haklarını verir.", ikinci fıkrasında, "Lisans ile tanınan haklar; bu Kanunun, ilgili diğer mevzuatın ve lisansta yer alan kayıtlı hususların yerine getirilmesi koşuluyla kullanılır." kuralına yer verilmiştir
Petrol Piyasasında Yapılacak Denetimler İle Ön Araştırma ve Soruşturmalarda Takip Edilecek Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik'in (Yönetmelik) "Ulusal marker kontrolü, numune alma, test ve analiz" başlıklı 16. maddesinin 5. fıkrasında, numunenin, ürünün yapısına ve özelliğine göre biri şahit numune olmak üzere motorin türlerinden beş, diğer akaryakıt türlerinden dört adet olarak alınacağı; 7. fıkrasında, numunelerin bir adedinin ilgili gerçek veya tüzel kişiye verileceği, kalan numunelerin ise, numune alma tarihinden itibaren en geç beş iş günü içerisinde laboratuvara teslim edileceği; 8. fıkrasında, laboratuvarın, yapılması istenilen analizleri numune özellikleri değişime uğramadan on beş gün içerisinde yapacağı ve sonucunu bir raporla tespit edip raporun bir nüshasını muhafaza edeceği, iki nüshasını, bir adedi ilgili gerçek ya da tüzel kişiye verilmek üzere numune alan birime, bir nüshasını da gereği yapılmak üzere Kuruma en geç üç iş günü içinde bildireceği kural altına alınmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın incelenmesinden, davacı şirkete ait iş yerinden alınan numunelerin analizi üzerine düzenlenen rapor dikkate alınarak dava konusu işlemin tesis edildiği, İdare Mahkemesince analizlerin Yönetmelikte öngörülen on beş günlük süre içerisinde ve numune özellikleri değişime uğramadan yapılmadığı anlaşıldığından, bu rapora istinaden tesis edilen işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle Kurul kararının iptaline karar verildiği, davalı idarenin istinaf başvurusunun ise, analizlerin yapılması için öngörülen on beş günlük sürenin emredici nitelikte olduğu gerekçesiyle reddedildiği görülmektedir.
Bakılan ihtilâfta, alınan numunelerin numune alma tarihinden itibaren beş iş günü içerisinde laboratuvara teslim edildiği, analizlerin bitiş tarihlerinin on beş günlük süreyi aştığı anlaşılmakla birlikte, Yönetmelikte öngörülen sürelerin etkin, hızlı, güvenilir ve denetime açık bir soruşturma sürecinin sağlanmasına yönelik olduğu, bu sürelerin aşılması hâlinde numunelerin bozulacağına ya da analiz raporlarının geçersiz olacağına dair bir düzenlemeye yer verilmediği, somut ihtilâf bakımından da numune analiz sürecinin analiz raporunu sakatladığına yönelik herhangi bir bilgi veya belgenin dosyaya sunulmadığı göz önünde bulundurulduğunda, Yönetmelikte öngörülen sürelere uyulmadan gerçekleştirilen analizler esas alınarak tesis edilen işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptali yolunda verilen İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunun reddine dair temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararında hukukî isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin kabulüne;
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunun gerekçeli olarak reddi yolundaki temyize konu ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesi'nin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca BOZULMASINA,
3. Davalı idare harçtan muaf olduğundan, toplam ...-TL temyiz harcının istemi hâlinde davalı idareye iadesine,
4. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesi'ne gönderilmesine, 02/06/2022 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.