Danıştay 8. Daire 2020/5996 Esas 2022/3806 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Davacı, turist rehberi olarak çalışırken meslek kuruluşlarına, yöneticilere ve mesleğe karşı güveni zedeleyecek davranışlarda bulunduğu ve mesleği çalışma kartındaki dili kullanmadığı gerekçesiyle 11 ay süreyle meslekten men cezası aldı. Davacının bu cezayı iptal etmek için açtığı davanın Bölge İdare Mahkemesi tarafından reddedilmesi üzerine Danıştay 8. Dairesi karara itiraz etti. Ancak, mahkeme, dava konusu işlem Bölge İdare Mahkemesinin kararına göre temyiz yolu açık olmayan bir işlem olduğu için temyiz başvurusunun reddine karar verdi.
Kanun Maddeleri:
- 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 46. maddesi: Danıştay dava dairelerinin nihai kararları ile bölge idare mahkemelerinin belirli davalar hakkında verdikleri kararların temyiz edilebileceği halleri düzenler. Belli bir meslekten, kamu görevinden veya öğrencilik statüsünden çıkarılma sonucunu doğuran işlemlere veya belli bir ticari faaliyetin icrasını engelleyen işlemlere karşı açılan iptal davaları temyize tabidir.

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2020/5996
Karar No : 2022/3806

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Birliği
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Turist rehberi olarak çalışmakta olan davacı tarafından, 6326 sayılı Kanun'un 5/1/c/5 maddesi ve Turist Rehberleri Yönetmeliği'nin 45/1/c maddeleri uyarınca ''turizm meslek kuruluşlarına, yöneticilerine, çalışanlarına veya mesleğe karşı güven ve itibarı zedeleyecek veya turizme zarar verecek nitelikte haksız söz ve davranışlarda bulunması'' eylemi nedeniyle 4 ay meslekten men cezası ile mesleğin icrasında mesleğin çalışma kartında belirtilen dil veya diller dışında icra edilmesi nedeniyle 6326 sayılı Kanun'un 5/1/c/6 maddesi ve Turist Rehberliği Meslek Yönetmeliği'nin 45/1/e maddesi uyarınca 7 ay meslekten men cezası ve sonucu itibarıyle 11 ay meslekten men cezası ile cezalandırılmasına ilişkin Turist Rehberleri Birliği Disiplin Kurulu'nun … tarih ve … sayılı kararının iptaline karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; davacının meslek güven ve itibarını zedeleyecek ve turizme zarar verecek nitelikte eylemleri ve yine mesleğin icrasında mesleğin çalışma kartında belirtilen dil veya diller dışında icra edilmesi eylemleri işlediğinden bahisle yapılan şikayet ile ilgili olarak başlatılacak bir soruşturma sonucunda atanacak bir soruşturmacı marifetiyle isnat edilen fiilin tüm unsurları ile araştırılması, delillerin ortaya konulması ve gerektiği takdirde ilgililerin ifadelerine başvurulması, ardından soruşturma kapsamında elde edilen tüm deliller değerlendirilerek davacı hakkında ceza verilip verilmeyeceği hususunun rapora bağlanması gerekirken, disiplin kurulu tarafından soruşturmacı atanmaksızın salt olaya ilişkin ifadeler ile davacının olay günü alkollü olduğuna ilişkin belgeler ile yetinilerek davacının toplamda11 ay süreyle rehberlik faaliyetinden men edilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davalı idare tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Temyize konu kararın gerekçesiz olduğu, davacı hakkında açılan soruşturmanın disiplin kurulu tarafından yapıldığı ve olay tüm unsurlarıyla aydınlatılarak davaya konu disiplin cezasının tesis edildiği, işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürülmüştür.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin incelenmeksizin reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:

İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun "İstinaf" başlıklı 45. maddesinde, "1) İdare ve vergi mahkemelerinin kararlarına karşı, başka kanunlarda aksine hüküm bulunsa dahi, mahkemenin bulunduğu yargı çevresindeki bölge idare mahkemesine, kararın tebliğinden itibaren otuz gün içinde istinaf yoluna başvurulabilir...
3) Bölge idare mahkemesi, yaptığı inceleme sonunda ilk derece mahkemesi kararını hukuka uygun bulursa istinaf başvurusunun reddine karar verir. Karardaki maddi yanlışlıkların düzeltilmesi mümkün ise gerekli düzeltmeyi yaparak aynı kararı verir...
6) Bölge idare mahkemelerinin 46 ncı maddeye göre temyize açık olmayan kararları kesindir." hükmüne yer verilmiştir.
Aynı kanunun "Temyiz" başlıklı 46'ncı maddesinin 1. fıkrasının (c) bendinde; Belli bir meslekten, kamu görevinden veya öğrencilik statüsünden çıkarılma sonucunu doğuran işlemlere karşı açılan iptal davaları hakkında verilen kararların Danıştay'da, kararın tebliğinden itibaren otuz gün içinde temyiz edilebileceği kurala bağlanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Turist rehberi olan davacının, turizm meslek kuruluşlarına, yöneticilerine, çalışanlarına veya mesleğe karşı güven ve itibarı zedeleyecek veya turizme zarar verecek nitelikte haksız söz ve davranışlarda bulunması eylemi ile mesleğin icrasında mesleğin çalışma kartında belirtilen dil veya diller dışında icra edilmesi nedeniyle toplamda 11 ay süreyle meslekten geçici men cezası ile cezalandırılmasına ilişkin Turist Rehberliği Birliği Disiplin Kurulu'nun … tarih ve … sayılı kararının iptali isteminden kaynaklanan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun temyiz kanun yoluna başvurulabilecek davaların tahdidi olarak sayıldığı 46. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendinde yer alan "belli bir meslekten, kamu görevinden veya öğrencilik statüsünden çıkarılma sonucunu doğuran işlemlere karşı açılan iptal davası" olarak nitelendirilemeyeceği, meslekten çıkarılma sonucunu doğuran disiplin cezası niteliğine sahip bulunmayan dava konusu işlem hakkında açılan davanın, 2577 sayılı Kanunun m.46/1-(c) kapsamında yer almadığı anlaşıldığından, temyiz yolu açık bulunmayan dava konusu uyuşmazlık hakkında yapılan temyiz başvurusunun esasını inceleme olanağının bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Bu durumda, temyiz istemine esas teşkil eden kararın Bölge İdare Mahkemesinin 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunun 46. maddesine göre temyiz yolu açık olmayan "kesin" kararlarından olduğu anlaşıldığından temyiz isteminin incelenmesine yasal olanak bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1- TEMYİZ İSTEMİNİN İNCELENMEKSİZİN REDDİNE,
2- Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
Kesin olarak, 03/06/2022 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.

KARŞI OY :
(X)- 2577 sayılı Kanun'un "Temyiz" başlıklı 46. maddesinde, Danıştay dava dairelerinin nihai kararları ile bölge idare mahkemelerinin maddede bentler halinde sayılan davalar hakkında verdikleri kararların, başka kanunlarda aksine hüküm bulunsa dahi Danıştay'da, kararın tebliğinden itibaren otuz gün içinde temyiz edilebileceği, aynı maddenin (c) bendinde, belli bir meslekten, kamu görevinden veya öğrencilik statüsünden çıkarılma sonucunu doğuran işlemlere, (d) bendinde ise, belli bir ticari faaliyetin icrasını süresiz veya otuz gün yahut daha uzun süreyle engelleyen işlemlere karşı açılan iptal davaları hakkında verilen kararlara karşı temyiz yolunun açık olduğu hükmüne yer verilmiştir.
Dava konusu işlem, 2577 sayılı Kanun'un 46/1-c bendinde sayılan uyuşmazlıklar arasında yer almamakla birlikte, davacının yapmış olduğu serbest meslek faaliyetinin geçimini temin ettiği "ticari faaliyet" olarak nitelendirilebileceği, dava konusu işlemle 11 ay süreyle mesleki faaliyetinden alıkonulan davacının kazancının engellendiği açık olup; Kanun metninden de benzer sonucu doğuran her türlü işlemin temyize tabi olduğu anlaşıldığından, söz konusu hükmün getiriliş amacı doğrultusunda, anılan işlemin iptali istemiyle açılan davada, ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi kararına karşı temyiz kanun yolunun açık olduğu, dolayısıyla temyiz isteminin esasının incelenmesi gerektiği görüşüyle aksi yöndeki çoğunluk kararına katılmıyorum.