Danıştay 6. Daire 2019/1513 Esas 2022/6656 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Davacı, Çekmeköy Belediye Meclisi'nin 302 parsele yönelik olarak 1/1000 ölçekli uygulama imar planına yaptığı itirazın reddine ilişkin işlemin iptal edilmesi istemiyle dava açmıştır. Ancak dava konusu yapılmadığı halde, İdare Mahkemesi tarafından 304 sayılı parsele yönelik bir inceleme yapılmış ve ret kararı verilmiştir. Bu nedenle karar temyiz edilmiştir. Danıştay, davacının temyiz istemini reddetmiş ve İdare Mahkemesi kararını onamıştır.
Kanun Maddeleri:
- 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun \"Taleple Bağlılık İlkesi\" başlıklı 26. maddesi
- 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesi ve 50. maddesi.

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/1513
Karar No : 2022/6656

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ...

KARŞI TARAF (DAVALI) : ...Belediye Başkanlığı/...
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: İstanbul ili, Çekmeköy ilçesi, ...köyü, ...bayırı, ...Bayırı mevki, ...pafta, ...parsel sayılı taşınmazı kapsayan alanda 21.07.2014 tarihinde onaylanan Çekmeköy, ...Mahallesi ...ve ...Köyü 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planına yapılan itirazın reddine dair Çekmeköy Belediye Meclisi'nin ...tarih ve ...sayılı kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: .... İdare Mahkemesince verilen ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararda; davacı tarafından 302 parsel sayılı taşınmazın kullanım kararlarının yeniden düzenlenmesi ve bu parselde ayrılan donatı alanı miktarının azatılmasının, 304 parsel sayılı taşınmazın ise imar planlarında belirlenen yoğunluk değerin artırılmasının istenildiği görülmüş ise de Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliği'nin 26. maddesi uyarınca imar planlarında öngörülen sosyal ve teknik altyapı standartlarını düşürecek ve nüfus yoğunluğunun artırılmasına yönelik plan değişikliğinin zorunluluk olmadıkça yapılamaması, 1/1000 ölçekli uygulama imar planının üst ölçekli nazım imar planı hükümlerine uygun olması, 1/5000 ölçekli planın da dava konusu edilmemesi karşısında, imar planlarında öngörülen sosyal ve teknik altyapı standartlarını düşürecek ve nüfus yoğunluğunun artırılmasına yönelik plan değişikliği talebinin reddine dair dava konusu işlemde hukuka aykırılık görülmediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davanın ...sayılı parsele yönelik olduğu, ...sayılı parsele yönelik bir talebinin bulunmadığı, ...parsel sayılı taşınmazın 22.05.1997 tarihinde onaylanan 1/1000 ölçekli uygulama imar planına göre yapılan ifraz işlemlerine esas olmak üzere yola ve yeşil alanlara bedelsiz terk işlemleri yapılarak oluştuğu, ifraz işlemleri sonucu oluşan diğer parseller üzerinde geçerli imar durumuna esas emsal yapılaşmalar olduğu, taşınmaz orman haritalarında 2/B arazisi olarak görülse dahi tapuda halen adına kayıtlı olduğundan ve tapu kütüğünde 2/B belirtmesi bulunmadığından 6292 sayılı Kanun'un 7/1-(a) maddesi uyarınca 2/B belirtmesi konulmayıp mülkiyetin aynen devam etmesi gerektiği, bu sebeple 2/B alanı olduğu gerekçesi ile 1/5000 ölçekli nazım imar planında park alanı olarak planlanmasının yasaya aykırı olduğu, taşınmazın park alanınından çıkarılarak tamamının konut alanı olarak planlanması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : İmar planlarının hazırlanmasında kişi yararından ziyade üstün kamu yararının düşünüldüğü, 302 parsel sayılı taşınmaz için 1/1000 ölçekli uygulama imar planında öngörülen fonksiyonların 1/5000 ölçekli nazım imar planında öngörülen fonksiyonun aynısı olduğu, dava konusu işlemin usul ve yasaya uygun olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ ...DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının ...sayılı parsele yönelik gerekçenin çıkarılması suretiyle 302 sayılı parsele ilişkin kısmının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Uyuşmazlık konusu ...parsel sayılı taşınmazın; 17.08.2012 tarihinde onaylanan 1/5000 ölçekli ...Mahallesi ...ve ...Köyü Nazım İmar Planında; kısmen 18. madde uygulama sınırı, kısmen park ve dinlenme alanı, kısmen gelişme konut alanı, 21.07.2014 tarihinde onaylanan Çekmeköy, ...Mahallesi ...ve ...Köyü 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planında ise kısmen park ve dinlenme alanı, kısmen konut alanı olarak planlandığı görülmüş, davacı tarafından 1/1000 ölçekli uygulama imar planı ile belirlenen ''park ve dinlenme alanı'' kullanım kararına yapılan itirazın reddi üzerine bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun "Taleple Bağlılık İlkesi" başlıklı 26. maddesinin 1. fıkrasında: "Hakim, tarafların talep sonuçlarıyla bağlıdır; ondan fazlasına veya başka bir şeye karar veremez. Duruma göre, talep sonucundan daha azına karar verebilir." hükmüne yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Usul hukukunun en temel ilkelerinden biri olan "taleple bağlılık" ilkesi uyarınca, idari yargı mercilerinde açılan davalarda; İdare Mahkemelerinin, davacının istemi ile bağlı olduğu, istemi genişletecek veya daraltacak biçimde karar verilemeyeceği açıktır.
Öte yandan, talep sonucunun belirlenmesinde, dava dilekçesinin bir bütün olarak ele alınıp değerlendirilmesi gerekmektedir. "Talep sonucunun çok açık olmaması hâlinde, onu dava dilekçesinin diğer bölümlerinde yazılanların ışığı altında bir yoruma tâbi tutarak, davacının bu dava ile neyin hüküm altına alınmasını istediği tespit edilmelidir." (KURU Baki, Hukuk Muhakemeleri Usulü, 6. Baskı, Şubat 2001, İstanbul, Cilt II, s. 1608)
Dava dilekçesi bir bütün olarak incelendiğinde; davacının dava dilekçesinde yalnızca 302 sayılı parsele yönelik 1/1000 ölçekli uygulama imar planına yaptığı itirazın reddine ilişkin işlemin iptaline yönelik iddialar ileri sürdüğü ve açıkça Çekmeköy Belediye Meclisi'nin ...tarih ve ...sayılı kararının ...sayılı parsele ilişkin kısmının iptalini istediği, buna karşın ...sayılı parsele yönelik herhangi bir iddiada bulunmadığı ve bu parselin dava konusu yapılmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Dava konusu işlemin ...sayılı parsele ilişkin kısmında ise mevzuata aykırılık bulunmadığı, bu itibarla bu parsel yönünden davanın reddi yolunda verilen İdare Mahkemesi kararına karşı davacı tarafından yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu İstanbul Bölge İdare Mahkemesi 4. İdari Dava Dairesi kararının hukuk ve usule uygun olduğu ve bozulmasını gerektirecek bir sebep bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Bu itibarla, dava konusu yapılmadığı halde, taleple bağlılık ilkesine aykırı şekilde İdare Mahkemesince ...sayılı parsel yönünden de inceleme yapılarak karar verilmesi karşısında, temyize konu Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesi kararında ...sayılı parsele ilişkin'' kısmına yönelik gerekçenin çıkarılması suretiyle sonucu itibariyle isabetsizlik görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının ...sayılı parsele yönelik gerekçenin çıkarılmasına yönelik yukarıda belirtilen gerekçe ile ONANMASINA,
3. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın .... İdare Mahkemesine gönderilmesine, 06/06/2022 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.