Danıştay 3. Daire 2021/2970 Esas 2022/2799 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Davacıya, vergi inceleme raporu sonucu, sahte fatura düzenleyip aldığı komisyon karşılığında vergi kesintilerinin yanı sıra üç kat vergi ziyaı cezası uygulanmıştı. Davacı, vergi mahkemesine başvurdu ve karar verildi. Ancak davacının itirazı reddedilerek vergi dava dairelerine başvurdu. Karar sonunda, re'sen takdiri gerektiren sebepler bulunmadıkça mükelleflerin dönem matrahının re'sen belirlenemeyeceği kararı çıktı. Temyiz başvurusunda, hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürüldü, ancak karar bozuldu ve vergi usul kanunu maddeleri açıklanarak yargıçlar oybirliğiyle karar verildi.
Kanun Maddeleri:
- Vergi Usul Kanunu'nun 3. maddesinin (B) bendi
- Vergi Usul Kanunu'nun 30. maddesi

T.C.
D A N I Ş T A Y
ÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2021/2970
Karar No : 2022/2799

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Vergi Dairesi Müdürlüğü/...
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …

İSTEMİN KONUSU : ... Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararına yöneltilen istinaf başvurularına ilişkin … Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının aleyhe olan hüküm fıkrasının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı adına, komisyon karşılığı kısmen sahte fatura düzenlediği ve bir kısım alışlarını sahte faturayla belgelendirdiği yolunda saptamalar içeren vergi tekniği raporuna atıfla tanzim edilen vergi inceleme raporuna dayanılarak 2016 yılı için re'sen salınan gelir vergisi ve Nisan-Haziran, Temmuz-Eylül dönemleri için re'sen salınan geçici vergi ile tekerrür hükümleri gereğince artırılarak kesilen üç kat vergi ziyaı cezasının kaldırılması istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Davacı hakkında tanzim edilen vergi tekniği raporunda yer alan saptamalar, "organizasyon, ses, ışık, sahne kurulum aracılık hizmeti ve kablo satışı işi" ile ilgili düzenlediği faturaların gerçek bir emtia teslimine dayanmayan komisyon karşılığı düzenlenen faturalar olduğunu gösterdiğinden, tarhiyatın, bu faturaların toplamı üzerinden %2 oranında hesaplanan tutar esas alınarak yapılan kısmında hukuka aykırılık bulunmadığı, tarhiyatın, gerçek bir emtia teslimi içermeyen sahte faturaların maliyet ve kazançlardan çıkarılarak belirlenen karlılık oranına göre yapılan kısmının, kullanıldığı iddia edilen sahte faturaların kimlerden hangi dönemde alındığına ilişkin yapılmış ve neden sahte olarak nitelendirildiğine dair tespit olmadığı, davacının söz konusu faturalara yönelik beyanları hakkında bir değerlendirme yapılmadığı ve faaliyet alanıyla ilgisi bulunmayan bir sektöre ait karlılık oranı esas alınarak hesaplama yapıldığından hukuka aykırı düştüğü, mahsup dönemi geçen geçici verginin aranmayacağı, geçici vergi üzerinden kesilen cezanın sahte fatura düzenlemek suretiyle elde edilen komisyon geliri üzerinden hesaplanan kısmında hukuka aykırılık olmadığı; bu tutarı aşan kısmında ise hukuki isabet görülmediği, 2014 yılının Ekim dönemine ilişkin olup 31/03/2015 tarihinde tebliğ edilerek kesinleşen cezanın tekerrüre esas alınabileceği gerekçesiyle geçici vergi aslı ile geçici vergi üzerinden kesilen vergi ziyaı cezasının ve salınan vergi ziyaı cezalı gelir vergisinin sahte faturaların maliyet ve kazançlardan çıkarılarak belirlenen karlılık oranına göre hesaplanan kısmı kaldırılmış, diğer kısım yönünden ise dava reddedilmiştir.

Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti:
Vergi Mahkemesi kararının, geçici vergi aslı, üç kat vergi ziyaı cezalı gelir vergisi, geçici verginin bir katı tutarındaki vergi ziyaı cezası ile vergi ziyaı cezasının tekerrür hükümleri gereğince artırılan kısmına ilişkin hüküm fıkralarına yöneltilen istinaf başvuruları, kararın değinlen hüküm fıkralarının kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle reddedilmiştir.
Yıllık vergiye mahsuben peşin alınan geçici vergi üzerinden bir kat vergi ziyaı cezası kesilebileceği gerekçesiyle sahte fatura düzenlemek suretiyle elde edilen komisyon geliri esas alınarak hesaplanan geçici verginin bir katı tutarını aşan vergi ziyaı cezası yönünden yönünden davanın reddine ilişkin hüküm fıkrasına yöneltilen davacı istinaf başvurusu kabul edilerek Vergi Mahkemesi kararının ilgili hüküm fıkrası kaldırıldıktan sonra vergi ziyaı cezasının bir katı aşan kısmı kaldırılmıştır.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : :Hakkında düzenlenen vergi tekniği raporuyla komisyon karşılığı kısmen sahte fatura düzenlediği ve bir kısım alışlarını sahte faturayla belgelendirdiği saptanan davacı adına yapılan tarhiyatta hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürülerek kararın aleyhe olan hüküm fıkrasının bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Üçüncü Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Davacı hakkında düzenlenen vergi inceleme raporunda, hakkında sahte ve muhteviyati itibariyle yanıltıcı belge düzenlediği yolunda tespit bulunan mükelleflerden mal ve hizmet alımında bulunulduğu, komisyon karşılığı kısmen sahte fatura düzenlediği, elde edilen komisyon geliri ile birlikte alınan ve düzenlenen faturaların maliyetlerden ve kazançlardan çıkarılmak suretiyle T.C. Merkez Bankasının yayınladığı Sektör Bilançoları tablolarında davacının faaliyet konusuna en yakın olduğu öne sürülen makine ve ekipmanların kurulumu ve onarımı faaliyetleri adlı sektör verileri dikkate alınarak %11,8 olarak belirlenen karlılık oranının dikkate alınarak hesaplanan fark matrah üzerinden dava konusu tarhiyatın yapıldığı anlaşılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 3. maddesinin (B) bendinde, vergilendirmede vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyetinin esas olduğu, vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyetinin yemin hariç her türlü delille ispatlanabileceği, vergiyi doğuran olayla ilgisi tabii ve açık bulunmayan şahit ifadesinin ispatlama vasıtası olarak kullanılamayacağı, iktisadi, ticari ve teknik icaplara uymayan veya olayın özelliğine göre normal ve mutad olmayan bir durumun iddia olunması halinde ispat külfetinin bunu iddia eden tarafa ait olacağı hükme bağlanmış, 30. maddesinde de; resen vergi tarhı, vergi matrahının tamamen veya kısmen defter, kayıt ve belgelere veya kanuni ölçülere dayanılarak tespitine imkan bulunmayan hallerde takdir komisyonları tarafından takdir edilen veya vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlarca düzenlenmiş vergi inceleme raporlarında belirtilen matrah veya matrah kısmı üzerinden vergi tarh olunması şeklinde tanımlanmış, maddenin vergi matrahının tamamen veya kısmen defter, kayıt ve belgelere veya kanuni ölçülere dayanılarak tespitinin mümkün olmadığı halleri düzenleyen bentleri arasında sayılan tutulması zorunlu olan defterlerin veya verilen beyannamelerin gerçek durumu yansıtmadığına dair delil bulunması hali, re'sen tarh sebebi olarak öngörülmüştür.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Davacının, yasal kayıtlarına maliyet unsuru olarak intikal ettirdiği faturaların gerçek bir emtia ya da mal teslimine dayanmayan faturalar olduğunun tespiti üzerine söz konusu fatura tutarlarının ve komisyon karşılığı düzenlediği ileri sürülen faturalardan elde ettiği gelirin kurum kazancına eklenmesi suretiyle belirlenen matrah farkı esas alınarak salınan vergi ve kesilen cezalara karşı açılan dava, re'sen tarh nedeninin varlığı ortaya konulmadan sonuçlandırılmıştır.
Re'sen takdiri gerektiren sebepler bulunmadıkça mükelleflerin dönem matrahının re'sen belirlenmesi yoluna gidilemeyeceği yolundaki yukarıdaki düzenlemeler karşısında, davacının kayıtlarına intikal ettirdiği ileri sürülen faturaların sahteliği hakkında yapılacak inceleme ve araştırma sonucu re'sen tarh nedeninin varlığı ortaya konulması gerekirken doğrudan tarh matrahının hukuka uygunluğu yönünden yapılan inceleme sonucunda geçici vergi aslı ve gelir vergisi tarhiyatının, sahte faturaların maliyet ve kazançlardan çıkarılarak hesaplanan karlılık oranına göre belirlenen kısmı ile bu tutar esas alınarak hesaplanan geçici vergi üzerinden kesilen vergi ziyaı cezasının bir katı aşan kısmını yazılı gerekçeyle kaldıran Vergi Mahkemesi kararının değinilen hüküm fıkrasına yöneltilen istinaf başvurusunun reddine dair hüküm fıkrasında hukuka uygunluk görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.Temyiz isteminin kabulüne,
2.Vergi Dava Dairesi kararının temyize konu hüküm fıkrasının BOZULMASINA, 07/06/2022 tarihinde oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.