Danıştay 8. Daire 2018/5262 Esas 2022/3921 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2018/5262
Karar No : 2022/3921


TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. … - Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı tarafından, maliki ve işleticisi olduğu … plakalı özel toplu taşıma aracının çalışma ruhsatının iptaline ilişkin Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı Ulaşım Koordinasyon Merkezi (UKOME)'nin … tarih ve … sayılı işleminin iptali ile maddi zararın tazmini için şimdilik 35.000 TL'nin dava tarihinden itibaren işletilecek yasal faizi ile birlikte tahsiline karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: …. İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; davalı idarece … plakalı özel toplu taşıma aracının 07.01.2017 tarihindeki servisi sırasında meydana gelen ve … isimli vatandaşın hayatını kaybettiği olay sonrasında yolcuların can ve mal emniyetini tehlikeye soktuğundan bahisle söz konusu özel toplu taşıma aracının ruhsatının iptaline karar verilmişse de, Ankara Büyükşehir Belediyesi EGO Genel Müdürlüğü Özel Toplu Taşıma Araçları Yönetmeliği'nin 29. maddesinde; özel toplu taşıma araçlarında çalıştırılacak olan sürücü ve biletçilerin değiştirildikçe araç sahiplerinin Ulaşım Dairesi Başkanlığı'na bilgi vermesinin mecburi olduğu, işleticilere suçun niteliğine göre uygulanacak cezaları gösteren 26. maddesinde araçta çalıştırılacak personelin EGO Genel Müdürlüğü'ne bildirilmemesinin (B) grubu para cezasını gerektirdiği hüküm altına alınmış olup, yine aynı Yönetmeliğin 19. maddesinde "işleticinin sözleşmedeki ve bu yönetmelikteki yükümlülüklerini yerine getirmediği takdirde aşağıdaki aşamalara göre hakkında işlem yapılır." denilerek ruhsat iptalini gerektiren durumların tek tek sayıldığı ancak dava konusu işlemin iptaline dayanak oluşturacak anılan hallerden hiçbirinin olayda gerçekleşmediği, ilgili mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde, davalı EGO Genel Müdürlüğü'nce, dava konusu UKOME kararının araca kayıtlı olmayan araç sürücüsünün, araç işleticisi tarafından kayıtlı olmadan çalıştırılmasına yönelik olduğu ileri sürülmekte ise de, bu fiilin çalışma ruhsatının iptalini gerektirmediği konusunda bir duraksama bulunmadığı, … plakalı özel toplu taşıma aracına ilişkin 09.01.2017 tarihinde Komisyon Kararı ile kayıtsız personel çalıştırmaktan cezai işlem yapılarak, 30 (otuz) gün süreyle de aracın parka çekilmesi cezası ile cezalandırılması sonrasında yaşanan olayın ve araç sürücüsünün fiilinin toplu taşıma güvenliğini, yolcuların can ve mal emniyetini tehlikeye soktuğundan bahisle tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı; davacının maddi zararın tazmini için şimdilik 35.000 TL'nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte tazmini istemine gelince; Anayasa'nın 125. maddesinin son fıkrası gereğince idare kendi eylem ve işlemlerinden kaynaklanan zararı ödemekle yükümlü bulunduğundan, hukuka aykırılığı bu kararla saptanan işlem nedeniyle davcının maddi zararının davalı idarece davacıya ödenmesi gerektiği gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline, davacının tazminat isteminin kısmen kabulü ile, 20.000,00-TL'nin davalı idareye başvuru tarihi olan 25.01.2017 tarihinden itibaren işletilecek yasal faizi ile birlikte davalı idarece hesaplanarak davacıya ödenmesine, fazlaya ilişkin tazminat isteminin ise reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davalı idare tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, usul yönünden, davanın husumet yokluğu nedeniyle reddi gerektiği; esas yönünden ise, dava konusu araç hakkında 07.01.2017 tarihinde yaşanan ve bir kişinin ölümü ile sonuçlanan menfur olaydan dolayı Özel Toplu Taşıma Araçları Yönetmeliği'nin 23/1 maddesi gereğince davacının araç işleticisi olarak sorumlu olduğu, UKOME kararının araca kayıtlı olmayan araç sürücüsünün, araç işleticisi tarafından kayıtlı olmadan çalıştırılmasına yönelik olduğundan bahisle dava konusu … tarihli ve … sayılı işlemin hukuka ve mevzuata uygun olduğu, meydana gelen kasten adam öldürme olayına ilişkin cezai soruşturmanın devam etmesi ile adı geçen araca sadece para cezası kesilerek trafiğe serbestçe çıkartılmasının yasalara ve toplum vicdanına aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından istemin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, davalı idarenin usule yönelik itirazları yerinde görülmeyerek işin gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle,
1. Temyiz isteminin reddine,
2. … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına, posta gideri avansından artan tutarın Mahkeme tarafından iadesine,
4. Kesin olarak, 08/06/2022 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.


KARŞI OY :
(X)- Dava, davacının maliki ve işleticisi olduğu … plakalı özel toplu taşıma aracının çalışma ruhsatının iptaline ilişkin Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı Ulaşım Koordinasyon Merkezi (UKOME)'nin … tarih ve … sayılı işleminin iptali ile maddi zararın tazmini için şimdilik 35.000 TL'nin dava tarihinden itibaren işletilecek yasal faizi ile birlikte tahsiline karar verilmesi istemiyle açılmıştır.
Ankara Büyükşehir Belediyesi EGO Genel Müdürlüğü Özel Toplu Taşıma Araçları Yönetmeliği'nin 1. maddesinde, "Bu Yönetmelik, Ankara Büyükşehir Belediyesi sınırları içinde özel ve tüzel kişilerce işletilen ve Belediyece ruhsat verilen özel toplu taşıma araçlarının çalışma şekillerini, şartlarını, taşıma tarifelerinin tespitini, denetim ve sorumlulukları ile taşımacılığa katılma, çekilme, çıkarılma ve hat düzenlemelerine ilişkin konuları düzenlemeyi amaçlamaktadır." kuralına, "Ruhsat İptali" başlıklı 19. maddesinin 2. fıkrasında, "Komisyon tarafından alınacak ruhsat iptali kararı UKOME'ye sunulur. UKOME'den ruhsat iptali kabul edildiği takdirde işletmeciler EGO'dan hiç bir hak talep edemez ve uğradığı zararı hiç bir şekilde isteyemezler.'' kuralına, "Sorumluluk" başlıklı 23. maddesinde ise, "İşletici özel toplu taşıma aracının ve personelinin her türlü eyleminden ve taşımacılığından doğacak olan mali, cezai ve hukuki konularından sorumludur. Belediye ve EGO, işleticilere hiçbir şekilde kefil değildirler, üçüncü şahıslara karşı taahhüt altına girmez." düzenlemesine yer verilmiştir.
Bakılan uyuşmazlıkta, davacı tarafından işletilen … plakalı özel toplu taşıma aracının kayıtsız personel tarafından kullanıldığı 07.01.2017 tarihindeki servisi sırasında meydana gelen olayda Muammer Arıcı isimli vatandaşın hayatını kaybettiği hususunda ihtilaf bulunmadığı, Ankara Büyükşehir Belediyesi EGO Genel Müdürlüğü Özel Toplu Taşıma Araçları Yönetmeliği'nin 23. maddesinin 1. fıkrasında yer alan "İşletici, özel toplu taşıma aracının ve personelinin her türlü eyleminden ve taşımacılığından doğacak olan mali, cezai ve hukuki konulardan sorumludur." hükmü uyarınca toplu taşıma faaliyeti esnasında meydana gelen olaylardan dolayı araç işleticisinin sorumluluğunun bulunduğu anlaşılmakta olup; izin ve ruhsat vermeye yetkili olan davalı idarelerce, mevzuat hükümlerine aykırı fiil ve davranışların tespiti halinde, verilen izin ve ruhsatların iptaline de karar verilebileceği açık olduğundan, dava konusu UKOME kararında hukuka ve mevzuata aykırılık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, dava konusu işlemin iptali yolunda verilen Mahkeme kararına karşı davalı idare tarafından yapılan istinaf başvurusunun kabulü ile davanın reddine karar verilmesi gerektiğinden, temyiz istemine konu Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmesi gerektiği oyuyla, aksi yönde oluşan çoğunluk kararına katılmıyoruz.