Danıştay 8. Daire 2018/6290 Esas 2022/3906 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2018/6290
Karar No : 2022/3906

DAVACI : ...
VEKİLİ : Av. ...

DAVALILAR : 1- ...Kurulu Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...

2- ...Üniversitesi
VEKİLİ : Av. ...

DAVANIN KONUSU : ...Üniversitesi öğrencisi olan davacının,
1-2017-2018 Akademik yılı Yaz Okulu sonunda Hukuk Programı Çift Anadal Lisans Programından ilişiğinin kesilmesine ilişkin davalı Başkent Üniversitesi Öğrenci İşleri Daire Başkanlığı'nın ...tarih ve ...sayılı işlemi ile;
2- Bu işlemin dayanağı Yükseköğretim Kurumlarında Önlisans ve Lisans Düzeyindeki Programlar Arasında Geçiş, Çift Anadal, Yan Dal ile Kurumlar Arası Kredi Transferi Yapılması Esaslarına İlişkin Yönetmelik'in 17. maddesinin 4. fıkrasının iptali istemidir.

DAVACININ İDDİALARI :
Davalı üniversitenin daha önce verilen Mahkeme kararlarını ve hukuk kurallarını dikkate almadan mağduriyetine sebep olacak şekilde tekrar ilişik kesme kararı verdiği, birinci anadal programında gösterdiği başarı nedeniyle çift anadal programına kabul edildiği, bu başarının dikkate alınmayarak ilişik kesilmesinin hukuka aykırı olduğu, birinci anadaldaki not ortalamasının da dikkate alınması gerektiği ileri sürülmektedir.

DAVALILARIN SAVUNMALARI :
...BAŞKANLIĞI'NIN SAVUNMASI :
2547 sayılı Kanun uyarınca idarelerinin bu alanda düzenleme yapma görevi bulunduğu, öğrencinin birinci anadalda başarılı olması halinde ikinci bir dalda eğitim alma imkanı verildiği, başarı durumunun devam etmemesi halinde çift anadal eğitimine devam edilemeyeceği, bu durumda eğitime devam etme hakkı verilmesinin başlangıçta aranan başarı şartını sağlayamadığı için çift anadal yapma hakkı elde edemeyen öğrencilere de talep etmesi halinde çift anadal hakkı verilmesi ihtiyacını ortaya çıkaracağı, dava konusu hükmün uygulanmasının, her iki anadaldaki genel not ortalamasının ikinci kez 100 üzerinden 65'e düşmesi halinde adayların ikinci anadaldaki kaydının silineceği şeklinde olduğu savunulmaktadır.


...ÜNİVERSİTESİ REKTÖRLÜĞÜ'NÜN SAVUNMASI :
Daha önce iptal kararı verilen Mahkeme kararlarından birinin temyiz edildiği, diğeri için istinaf kanun yoluna başvurulduğu, davacının genel not ortalamalarının düşük olduğu, dava konusu Yönetmelik maddesinde aranılan not kriterlerini karşılayamadığı, davacı birinci anadal bölümünden mezun olduğundan Mahkeme kararları hilafına çift anadal not ortalamaları ile beraber dikkate alınabilecek birinci anadal not ortalaması bulunmadığı, davacının birinci anadalından başarı ile mezun olmasının ikinci anadalındaki başarısızlığını gidermediği, davacının çift anadal programına devam için gerekli not ortalamasını sağlayamadığı savunulmaktadır.


DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : ...DÜŞÜNCESİ : Yükseköğretim Kurumlarında Önlisans ve Lisans Düzeyindeki Programlar Arasında Geçiş, Çift Anadal, Yan Dal ile Kurumlar Arası Kredi Transferi Yapılması Esaslarına İlişkin Yönetmelik'in 17. maddesinin 4. fıkrası yönünden, davacı tarafın uyuşmazlık konusu davanın bu kısmına ilişkin dava ve taleplerinden feragat ettiğinden karar verilmesine yer olmadığı; birinci anadal ile ikinci anadaldaki başarının diğer bir tabirle her iki anadala ilişkin genel not ortalamasının birbirinden ayrı olarak değerlendirilmesi gerektiği ve birinci anadaldaki başarının yalnızca çift anadal programına kayıt esnasında önem arz ettiğinden, Başkent Üniversitesi Öğrenci İşleri Daire Başkanlığı'nın ...tarih ve ...sayılı işlemine ilişkin kısımın yönünden ise davanın reddi gerektiği düşünülmektedir.

DANIŞTAY SAVCISI : ...
DÜŞÜNCESİ : ...Üniversitesi öğrencisi olan davacının 2017-2018 Akademik yılı Yaz Okulu sonunda Hukuk Programı Çift Anadal Lisans Programından ilişiğinin kesilmesine ilişkin davalı ...Üniversitesi Öğrenci İşleri Daire Başkanlığı'nın ...tarih ve ...sayılı işlemi ile bu işlemin dayanağı Yükseköğretim Kurumlarında Önlisans ve Lisans Düzeyindeki Programlar Arasında Geçiş, Çift Anadal, Yan Dal ile Kurumlar Arası Kredi Transferi Yapılması Esaslarına İlişkin Yönetmelik'in 17. maddesinin 4. fıkrasının iptali istenilmektedir.
Davacı tarafından, Yükseköğretim Kurumlarında Önlisans ve Lisans Düzeyindeki Programlar Arasında Geçiş, Çift Anadal, Yan Dal ile Kurumlar Arası Kredi Transferi Yapılması Esaslarına İlişkin Yönetmelik'in 17. maddesinin 4. fıkrasının tamamının iptali istenilmekte ise, davacının dava dilekçesindeki iddialarının kapsamı ve iptalini istediği madde yönünden hukuki menfaati ile dava konusu edilen bireysel işlemde, işleme dayanak olarak alınan maddenin ilgili kısmı birlikte değerlendirildiğinde, bakılan davada istem Yönetmeliğin 17/4. maddesinde geçen "Tüm çift anadal öğrenimi süresince öğrencinin genel not ortalaması bir defaya mahsus olmak üzere 100 üzerinden 65’e kadar düşebilir. Genel not ortalaması ikinci kez 100 üzerinden 65’in altına düşen öğrencinin ikinci anadal diploma programından kaydı silinir." ifadelerine hasren incelenmiştir.
Olayda, davacının iddiaları ile davalı idarelerin savunmalarının, çift anadal programına kayıtlı olan öğrencilerin başarı durumunun anadal (birinci anadal) ya da çift anadaldan (ikinci anadal) hangisi ya da hangilerine göre değerlendirileceği hususunda farklılaştığı görülmektedir.
Dava konusu Yönetmeliğin çift anadal programına ilişkin maddelerinde, öğrencilerin çift anadal programına gerek kabul edilmelerinde, gerekse anılan programa devam etmeleri ile mezuniyetlerinde, öğrencilerden, belirlenen asgari başarı şartını ve diğer koşulları yerine getirmelerinin arandığı hususunda şüphe bulunmamakta olup; bu halde, iki ayrı diploma programından eş zamanlı olarak ders alınması mümkün kılınarak, öğrencilere iki ayrı diploma alınabilmesi olanağı tanınmaktadır.
Öğrencilerin çift anadal programına kayıt yaptırabilmeleri için öncelikle birinci anadallarında başarı şartını sağlamaları, çift anadal programından mezun olabilmeleri için de öncelikle birinci anadal diploma programından mezun olmaları gerekmektedir.
Yönetmelikte, söz konusu başarı kriteri için genel not ortalaması esas alınmakla birlikte, "genel not ortalaması"na dair tek bir tanım bulunduğundan; Yönetmeliğin dava konusu edilen 17. maddesinin 4. fıkrasında sözü edilen "genel not ortalaması" şartının öğrenim görülen anadallardan hangisi için arandığı, yapılacak genel değerlendirmeden ve bu ifadenin kullanıldığı yerlerden istihraç edilmektedir.
Buradan hareketle, Yönetmeliğin dava konusu edilen 17/4. maddesinde, çift anadal programına devam ve mezuniyet şartları düzenlendiğinden, maddede geçen genel not ortalaması ile kastedilenin de çift anadal programındaki ortalama olduğunun kabulü gerekmektedir. Söz konusu yaklaşım, Yönetmeliğin 16. maddesinin 6. fıkrasında geçen, "...İlgili çift anadal lisans programının, öğrencinin programın sonunda asgari olarak kazanması gereken bilgi, beceri ve yetkinliklere göre tanımlanmış öğrenim kazanımlarına sahip olmasını sağlayacak şekilde düzenlenmesi gerekir." hükmü ile uyumlu görülmektedir.
Aksi takdirde, birinci anadalda sağlanan başarının esas alınması halinde, öğrencinin ikinci anadaldaki başarısının düşük olması hususu gözardı edilecek; her iki anadaldaki not ortalamasının birlikte değerlendirilmesi halinde ise, birinci anadaldaki başarı öğrencinin çift anadaldaki başarısızlığını gidererek, çift anadal programı ile amaçlanan ve asgari olarak kazanılması gereken bilgi, beceri ve yetkinliklere engel olacaktır.
Bu haliyle, çift anadal programına devam eden öğrenci, aynı anadalda birinci anadal olarak eğitim gören öğrenciler karşısında, eşitlik ilkesine aykırı şekilde haksız bir avantaj sağlamış olacaktır.
Bu itibarla, birinci anadal ile ikinci anadaldaki başarının, uyuşmazlık özelinde ise, genel not ortalamasının birbirinden ayrı olarak değerlendirilmesi gerektiği, birinci anadaldaki başarının yalnızca çift anadal programına kayıt esnasında önem arz ettiği sonucuna varılmaktadır.
Bu durumda, dayanağı olan Kanun maddelerine uygun olarak, kamu yararı ve hizmet gerekleri doğrultusunda düzenlendiği sonucuna ulaşılan dava konusu Yönetmelik hükmünde ve bu hükme dayanılarak tesis edilen davacının çift anadal lisans programından ilişiğinin kesilmesine dair bireysel işlemde hukuka aykırılık görülmediğinden davanın reddine karar verilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince duruşma için taraflara önceden bildirilen 08/06/2022 tarihinde, davacı vekili Av. ...'in ve davalı Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı vekili Av. ...ile davalı Başkent Üniversitesi Rektörlüğü vekili Av. ......'nun geldiği, Danıştay Savcısının hazır olduğu görülmekle açık duruşmaya başlandı. Taraflara usulüne uygun olarak söz verilerek dinlendikten ve Danıştay Savcısının düşüncesi alındıktan sonra taraflara son kez söz verilip, duruşma tamamlandı. Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Davacının 2011 yılında davalı Başkent Üniversitesi'nde Sağlık Bilimleri Fakültesi Sağlık Kurumları İşletmeciliği Bölümü'nü kazanarak eğitim görmeye başladığı, eğitimi devam etmekte iken 2014-2015 akademik yılından itibaren Hukuk Fakültesi'nde çift anadal lisans öğrenimi almaya başladığı, bu sırada 2015-2016 akademik yılı sonunda birinci anadalından (Sağlık Kurumları İşletmeciliği Bölümü'nden) mezun olduğu, çift anadal programındaki (Hukuk Fakültesi'ndeki) genel not ortalamasının 2014-2015 akademik yılı güz döneminde 0.21, bahar döneminde 0.09, yaz döneminde 0,31; 2015-2016 akademik yılı güz döneminde 0.78, bahar döneminde 0.78, yaz döneminde 1.04; 2016-2017 akademik yılı güz döneminde 0.87 ile 2.00'ın altında kalması sebebiyle Başkent Üniversitesi Çift Anadal Lisans Programı Yönergesi'nin 6/g maddesi gereğince 23/01/2017 tarihi itibarıyla çift anadal programından kaydının silinmesi üzerine, bu işlemin iptali istemiyle açılan davada; İdare Mahkemesince verilen yürütmenin durdurulması isteminin kabulü kararıyla eğitimine kaldığı yerden devam ettiği; ardından, genel not ortalamasının 2016-2017 akademik yılı bahar döneminde 0.87, yaz döneminde 0.99 ile yeniden 2.00'ın altında kalması nedeniyle Başkent Üniversitesi Çift Anadal Lisans Programı Yönergesi'nin 6/g maddesi uyarınca çift anadal programından kaydının silinmesi üzerine anılan işlem ile işlemin dayanağı olan Yönerge maddesinin iptali istemiyle açılan davada; İdare Mahkemesince bireysel işlem yönünden verilen yürütmenin durdurulması isteminin kabulüne ilişkin karar uyarınca eğitimine tekrar devam ettiği; ardından genel not ortalamasının 2017-2018 akademik yılı güz döneminde 0.99, bahar döneminde 1.17, yaz döneminde 1.34 ile yeniden (üçüncü kez) 2.00'ın altında kalması nedeniyle Yükseköğretim Kurumlarında Önlisans ve Lisans Düzeyindeki Programlar Arasında Geçiş, Çift Anadal, Yan Dal ile Kurumlar Arası Kredi Transferi Yapılması Esaslarına İlişkin Yönetmelik'in 17/4. maddesi uyarınca çift anadal programından ilişiğinin kesilmesi üzerine anılan işlem ile işlemin dayanağı olan Yönetmelik maddesinin iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun ''Yükseköğretim Kurulunun görevleri'' başlığını taşıyan 7. maddesinde, Yükseköğretim Kurulunun görevleri bentler halinde sayılmış, (e) bendinde Yükseköğretim kurumlarında eğitim - öğretim programlarının asgari ders saatlerini ve sürelerini, öğrencilerin yatay ve dikey geçişleriyle ve yükseköğretim mezunlarının bir üst düzeyde öğrenim yapmalarına ilişkin esasları Üniversitelerarası Kurulun da görüşlerini alarak tespit etmek Yükseköğretim Kurulunun görevleri arasında olduğu; aynı Kanunun 44. maddesinin (c) fıkrasında ise, yatay geçiş ve çift ana dal eğitiminin usul ve esasları ile azami öğrenim sürelerinin Yükseköğretim Kurulu tarafından çıkarılan yönetmelikle belirleneceği kurala bağlanmıştır.
2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun 7. maddesinin 1. fıkrasının (e) bendi ile 44. maddesinin (c) fıkrasına dayanılarak hazırlanan, 24/04/2010 tarih ve 27561 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Yükseköğretim Kurumlarında Önlisans ve Lisans Düzeyindeki Programlar Arasında Geçiş, Çift Anadal, Yan Dal ile Kurumlar Arası Kredi Transferi Yapılması Esaslarına İlişkin Yönetmeliğinin ''Amaç'' başlığını taşıyan 1. maddesinde, bu Yönetmeliğin amacının, önlisans ve lisans düzeyindeki öğrencilerin yükseköğretim kurumlarındaki fakülte, yüksekokul, konservatuvar veya meslek yüksekokulu bünyesinde yer alan diploma programları arasında veya diğer yükseköğretim kurumlarındaki eşdeğer diploma programlarına yatay geçiş ile çift anadal, yandal ve yükseköğretim kurumları arasında kredi aktarımında uyulması gereken usul ve esasları düzenlemek olduğu kuralı yer almıştır. Aynı Yönetmeliğin ''Tanımlar'' başlığını taşıyan 4. maddesinde, Yönetmelikte geçen tanımlara yer verilmiş olup, (a) bendinde, çift anadal programının başarı şartını ve diğer koşulları sağlayan öğrencilerin aynı yükseköğretim kurumunun iki diploma programından eş zamanlı olarak ders alıp, iki ayrı diploma alabilmesini sağlayan programı ifade ettiği, (f) bendinde, genel not ortalamasının öğrencinin hazırlık sınıfı hariç, geçiş yapmak istediği döneme kadar almış olduğu tüm derslerin kredilerine göre ağırlıklandırılmış not ortalamasını ifade ettiği belirtilmiştir.
Yönetmeliğin 17. maddesinin 2. fıkrasında, "Başvuru anında anadal diploma programındaki genel not ortalaması en az 100 üzerinden 70 olan ve anadal diploma programının ilgili sınıfında başarı sıralaması itibari ile en üst %20’sinde bulunan öğrenciler ikinci anadal diploma programına başvurabilirler." hükmüne, aynı maddenin 4. fıkrasında ise, "Öğrencinin çift anadal programından mezun olabilmesi için genel not ortalamasının en az 100 üzerinden 70 olması gerekir. Tüm çift anadal öğrenimi süresince öğrencinin genel not ortalaması bir defaya mahsus olmak üzere 100 üzerinden 65’e kadar düşebilir. Genel not ortalaması ikinci kez 100 üzerinden 65’in altına düşen öğrencinin ikinci anadal diploma programından kaydı silinir." hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME
...Üniversitesi Öğrenci İşleri Daire Başkanlığı'nın ...tarih ve ...sayılı işlemi yönünden;
Yükseköğretim Kurumlarında Önlisans ve Lisans Düzeyindeki Programlar Arasında Geçiş, Çift Anadal, Yan Dal ile Kurumlar Arası Kredi Transferi Yapılması Esaslarına İlişkin Yönetmeliğinin çift anadal programına ilişkin maddelerinde, öğrencilerin çift anadal programına gerek kabul edilmelerinde, gerekse anılan programa devam etmeleri ile mezuniyetlerinde, öğrencilerden belirlenen asgari başarı şartını ve diğer koşulları yerine getirmelerinin arandığı hususunda şüphe bulunmamakta olup; bu halde, iki ayrı diploma programından eş zamanlı olarak ders alınması mümkün kılınarak öğrencilere iki ayrı diploma alınabilmesi olanağı tanınmaktadır.
Öğrencilerin çift anadal programına kayıt yaptırabilmeleri için öncelikle birinci anadallarında başarı şartını sağlamaları, çift anadal programından mezun olabilmeleri için de öncelikle birinci anadal diploma programından mezun olmaları gerekmektedir.
Yönetmelikte, söz konusu başarı kriteri için genel not ortalaması esas alınmakla birlikte, "genel not ortalaması"na dair tek bir tanım bulunduğundan; Yönetmeliğin dava konusu edilen 17. maddesinin 4. fıkrasında sözü edilen "genel not ortalaması" şartının öğrenim görülen anadallardan hangisi için arandığı, yapılacak genel değerlendirmeden ve bu ifadenin kullanıldığı yerlerden çıkarılmaktadır.
Bu bağlamda, Yönetmeliğin 17/4. maddesinde, çift anadal programına devam ve mezuniyet şartları düzenlendiğinden, maddede geçen genel not ortalaması ile kastedilenin de çift anadal programındaki ortalama olduğunun kabulü gerekmektedir. Söz konusu yaklaşım, Yönetmeliğin 16. maddesinin 6. fıkrasında geçen, "...İlgili çift anadal lisans programının, öğrencinin programın sonunda asgari olarak kazanması gereken bilgi, beceri ve yetkinliklere göre tanımlanmış öğrenim kazanımlarına sahip olmasını sağlayacak şekilde düzenlenmesi gerekir." hükmü ile uyumlu görülmektedir.
Aksi durumda, birinci anadalda sağlanan başarının ikinci anadaldaki başarıya esas alınması halinde, öğrencinin ikinci anadaldaki başarısının düşük olması hususu gözardı edileceği; her iki anadaldaki not ortalamasının birlikte değerlendirilmesi durumunda, birinci anadaldaki başarı öğrencinin çift anadaldaki başarısızlığını gidererek çift anadal programı ile amaçlanan ve asgari olarak kazanılması gereken bilgi, beceri ve yetkinliklere engel olacağı; bu haliyle, çift anadal programına devam eden öğrenci, aynı anadalda birinci anadal olarak eğitim gören öğrenciler karşısında eşitlik ilkesine aykırı şekilde haksız bir avantaj sağlamış olacaktır.
Bu nedenle, birinci anadal ile ikinci anadaldaki başarının, diğer bir tabirle genel not ortalamasının birbirinden ayrı olarak değerlendirilmesi gerektiği, birinci anadaldaki başarının yalnızca çift anadal programına kayıt esnasında önem arz ettiği açık olup, dayanağı olan Kanun maddelerine uygun olarak kamu yararı ve hizmet gerekleri doğrultusunda düzenlenen Yönetmelik hükmü kapsamında tesis edilen davacının çift anadal lisans programından ilişiğinin kesilmesine dair bireysel işlemde hukuka aykırılık görülmemiştir.
Yükseköğretim Kurumlarında Önlisans ve Lisans Düzeyindeki Programlar Arasında Geçiş, Çift Anadal, Yan Dal ile Kurumlar Arası Kredi Transferi Yapılması Esaslarına İlişkin Yönetmelik'in 17. maddesinin 4. fıkrası yönünden;
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 31. maddesi ile göndermede bulunulan 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 'Davadan feragat' başlıklı 307. maddesinde; feragat, davacının talep sonucundan kısmen veya tamamen vazgeçmesi olarak tanımlanmış; 'Feragat ve kabulün şekli' başlıklı 309. maddesinin 1. fıkrasında; feragatin, dilekçeyle veya yargılama sırasında sözlü olarak yapılabileceği; 'Feragat ve kabulün sonuçları' başlıklı 311. maddesinde ise; feragatin kesin hüküm gibi hukuki sonuç doğuracağı hükümleri yer almıştır.
Davacı vekili tarafından dosya kapsamına sunulan 10/03/2020 kayıt tarihli dilekçe ile Yönetmeliğin dava edilen ilgili maddesine ilişkin kısmı hakkındaki dava ve taleplerden feragat edildiği belirtilmiş olup, davacı vekiline davadan feragat yetkisi verildiği ve feragat iradesinin yukarıda yer verilen yasal düzenlemelere uygun olduğu anlaşılmaktadır.
Bu durumda, feragat nedeniyle davanın, Yükseköğretim Kurumlarında Önlisans ve Lisans Düzeyindeki Programlar Arasında Geçiş, Çift Anadal, Yan Dal ile Kurumlar Arası Kredi Transferi Yapılması Esaslarına İlişkin Yönetmelik'in 17. maddesinin 4. fıkrası ilişkin kısmı yönünden karar verilmesine gerek bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Yükseköğretim Kurumlarında Önlisans ve Lisans Düzeyindeki Programlar Arasında Geçiş, Çift Anadal, Yan Dal ile Kurumlar Arası Kredi Transferi Yapılması Esaslarına İlişkin Yönetmelik'in 17. maddesinin 4. fıkrası yönünden KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA,
2. ...Üniversitesi Öğrenci İşleri Daire Başkanlığı'nın ...tarih ve ...sayılı işlemi yönünden DAVANIN REDDİNE,
2. Ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam ...TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
3. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca ....-TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idarelere verilmesine,
4. Posta giderleri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra istemi halinde davacıya iadesine,
5. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere, 08/06/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.