Danıştay 2. Daire 2021/5622 Esas 2022/3523 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/5622
Karar No : 2022/3523

KARŞILIKLI TEMYİZ İSTEMİNDE BULUNANLAR :
1- (DAVACI) : … Vakfı
VEKİLİ : Av. …

2- (DAVALI) : … Valiliği
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen … günlü, …, K:… sayılı kararın, dilekçede yazılı nedenlerle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Dava; Antalya ili, Aksu ilçesi, … Köyü, … ada, … sayılı parselde bulunan Hazineye ait 159.308,28 m² yüzölçümlü taşınmazın, 11.031,88 m²'si üzerinde, turistik tesis yapılmak suretiyle fuzulen işgal edildiğinden bahisle 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 75. maddesi ve 19/06/2007 günlü 26557 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmeliğin 85. maddesi uyarınca 15/09/2015 - 02/11/2016 tarihleri arası dönem için 201.761,91-TL ecrimisil tahakkuk ettirilmesine ilişkin Antalya Valiliği Defterdarlık Milli Emlak Dairesi Başkanlığı Falez Emlak Müdürlüğünün … günlü, … sayılı ecrimisil ihbarnamesinin iptali istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : … İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararıyla; davacı tarafından ecrimisile konu taşınmazın, idarenin iznine dayalı olarak kullanıldığı anlaşılmakla, bu aşamada, taşınmazın herhangi bir geçerli sebebe dayanmaksızın haksız surette işgal edildiğinden bahsedilemeyeceğinden, davacının fuzuli şagil, tasarrufun da fuzuli işgal olarak kabulü mümkün olmadığından davacıdan ecrimisil istenilmesine ilişkin tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

Bölge İdare Mahkemesi Kararının Özeti : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin temyize konu kararıyla; yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen rapora göre, dava konusu taşınmazın mahalli incelemesi, mevkii, kullanım şekli ve amacı, kullanıcısına olan katkısı, ekonomik, sosyal, kültürel ve ticari açıdan bulunduğu bölgenin özellikleri, emsal bedeller, işgalden dolayı elde edilecek muhtemel gelir, ecrimisil döneminin ekonomik koşulları ve işgal edilen alanın ticari işletmeye kattığı ekonomik değer birlikte değerlendirildiğinde; işgal edilen dönemlere ilişkin olarak toplam ecrimisil bedelinin; 15.341,06-TL olması gerektiği düşünüldüğü şeklinde görüş bildirilmiş, anılan rapor hükme esas alınarak, dava konusu 201.761,91-TL ecrimisil tahakkukunun;15.341,06-TL lik kısmında hukuka aykırılık, bu miktarın üzerinde kalan kısmında hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle davalı idarenin istinaf isteminin kısmen kabulü ile … İdare Mahkemesi'nce verilen kararın 15.341,06-TL 'lik kısmının kaldırılmasına, dava konusu ecrimisil tahakkukunun 15.341,06-TL'lik kısmı yönünden davanın reddine,15.341,06-TL'yi aşan kısım yönünden yapılan istinaf başvurusunun ise reddine hükmedilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI :
Davacı tarafından; dava konusu taşınmaz üzerinde Maliye Bakanlığı'nın onayıyla vakıfları lehine 49 yıl süreli bedelsiz irtifak hakkı tesis edildiği dolayısıyla fuzuli şagil olmadıkları, söz konusu alanda yapılan tüm işlemlerin alınmış olan izin kapsamında gerçekleştirildiği, gelir elde edilmeyen ve kamu hizmetine sunulmuş alanlar için ecrimisil istenmesinin hukuka aykırı olduğu ve haklılık oranına göre vekalet ücretine hükmedilmesi gerektiği ileri sürülmektedir.
Davalı idare tarafından; dava konusu ecrimisil ihbarnamesinin işlemden kaldırıldığı, aynı döneme ilişkin aynı tutarlı ecrimisil ihbarnamesi ve davacı tarafından yapılan itiraz üzerine ecrimisil düzeltme ihbarnamesinin düzenlendiği dolayısıyla davanın konusuz kaldığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN CEVABI :
Davalı idare tarafından; davacının temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.
Davacı tarafından; cevap verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay İkinci Dairesince, Danıştay Onuncu Dairesi tarafından, Danıştay Başkanlık Kurulunun 18/12/2020 günlü, K:2020/62 sayılı kararının "Ortak Hükümler" kısmının 6. fıkrası uyarınca, ayrıca bir gönderme kararı verilmeksizin Dairemize iletilen dosyada, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Antalya ili, Aksu ilçesi, … köyü, … ada, … sayılı parselde bulunan Hazineye ait 159.308,28 m² yüzölçümlü taşınmazın, 11.031,88 m²'si üzerinde, 15/09/2015-02/11/2016 tarihleri arası dönemde turistik tesis yapılmak suretiyle fuzulen işgal edildiğinden bahisle 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 75. maddesi ve 19/06/2007 günlü, 26557 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmeliğin 85. maddesi uyarınca 15/09/2015 - 02/11/2016 tarihleri arası dönem için 201.761,91-TL ecrimisil tahakkuk ettirilmesine ilişkin tesis edilen Antalya Valiliği Defterdarlık Milli Emlak Dairesi Başkanlığı Falez Emlak Müdürlüğünün … günlü, … sayılı ecrimisil ihbarnamesinin iptali istemiyle açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT :
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun dava konusu işlemlerin tesis edildiği tarihte yürürlükte bulunan haliyle 75. maddesinde, "Devletin özel mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmaz malları ve Vakıflar Genel Müdürlüğü ile idare ve temsil ettiği mazbut vakıflara ait taşınmaz malların, gerçek ve tüzelkişilerce işgali üzerine, fuzuli şagilden, bu Kanunun 9 uncu maddesindeki yerlerden sorulmak suretiyle, idareden taşınmaz ve değerleme konusunda işin ehli veya uzmanı üç kişiden oluşan komisyonca tespit tarihinden geriye doğru beş yılı geçmemek üzere tespit ve takdir edilecek ecrimisil istenir. Ecrimisil talep edilebilmesi için, Hazinenin işgalden dolayı bir zarara uğramış olması gerekmez ve fuzuli şagilin kusuru aranmaz.'' hükmü yer almaktadır.
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 74. maddesine dayanılarak çıkarılan Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmeliğin 4. maddesinde, "fuzuli şagil", kusurlu olup olmadığına bakılmaksızın, Hazine taşınmazının zilyetliğini, yetkili idarenin izni dışında eline geçiren, elinde tutan veya her ne şekilde olursa olsun bu malı kullanan veya tasarrufunda bulunduran gerçek veya tüzel kişiler olarak tanımlanmış, 85. maddesinin 1. fıkrasında, "Hazine taşınmazlarının kişilerce işgale uğradığının tespit edilmesi hâlinde, tespit tarihinden itibaren onbeş gün içinde "Taşınmaz Tespit Tutanağı"na dayanılarak, tespit tarihinden geriye doğru beş yılı geçmemek üzere bedel tespit komisyonunca ecrimisil tespit ve takdir edilir" hükmü; aynı maddenin 2. fıkrasında ise, "Ecrimisilin tespit ve takdirinde; İdarenin zarara uğrayıp uğramadığına ve işgalcinin kusurlu olup olmadığına bakılmaksızın, taşınmazın işgalci tarafından kullanım şekli, fiili ve hukuki durumu ile işgalden dolayı varsa elde ettiği gelir, aynı yer ve mahalde bulunan emsal nitelikteki taşınmazlar için oluşmuş kira bedelleri veya ecrimisiller, varsa bunlara ilişkin kesinleşmiş yargı kararları, ilgisine göre belediye, ticaret odası, sanayi odası, ziraat odası, borsa gibi kuruluşlardan veya bilirkişilerden soruşturulmak suretiyle edinilecek bilgiler ile taşınmazın değerini etkileyecek tüm unsurlar göz önünde bulundurulur. İşgalin şekli, Hazine taşınmazının konumu ve taşınmazdan elde edilen gelir gibi unsurlar itibariyle asgari ecrimisil tutarlarını belirlemeye Bakanlık yetkilidir" düzenlemesi yer almaktadır.
Aynı maddenin 2. fıkrasında; "Ecrimisilin tespit ve takdirinde; İdarenin zarara uğrayıp uğramadığına ve işgalcinin kusurlu olup olmadığına bakılmaksızın, taşınmazın işgalci tarafından kullanım şekli, fiili ve hukuki durumu ile işgalden dolayı varsa elde ettiği gelir, aynı yer ve mahalde bulunan emsal nitelikteki taşınmazlar için oluşmuş kira bedelleri veya ecrimisiller, varsa bunlara ilişkin kesinleşmiş yargı kararları, ilgisine göre belediye, ticaret odası, sanayi odası, ziraat odası, borsa gibi kuruluşlardan veya bilirkişilerden soruşturulmak suretiyle edinilecek bilgiler ile taşınmazın değerini etkileyecek tüm unsurlar göz önünde bulundurulur. İşgalin şekli, Hazine taşınmazının konumu ve taşınmazdan elde edilen gelir gibi unsurlar itibariyle asgari ecrimisil tutarlarını belirlemeye Bakanlık yetkilidir." hükmü yer almıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Dosyanın incelenmesinden, dava konusu taşınmazın davacı tarafından işgal edildiği hususunun 02/11/2016 günlü tutanak ile tespit edilmesi üzerine … günlü …. sayılı komisyon kararına istinaden … gün, … sayılı ve 201.761,90 TL tutarlı ecrimisil ihbarnamesinin düzenlendiği, anılan ihbarnameye davacı tarafından … günlü … no'lu dilekçe ile itiraz edilmesi üzerine … günlü, … sayılı komisyon kararı ile söz konusu ecrimisil bedelinin Mithatpaşa Vergi Dairesi … vergi numarasına tahakkuk ettirilmesinin uygun görülmesi sebebiyle önceki ecrimisil ihbarnamesi işlemden kaldırılarak, … günlü, … sayılı ecrimisil ihbarnamesinin düzenlendiği ve bu ihbarnameye karşı davacı tarafından ikinci kez … günlü … no'lu itiraz dilekçesi ile itiraz edildiği, bunun üzerine ecrimisil bedeli hukuka uygun bulunduğundan düzeltme talebinin reddine yönelik … günlü, … sayılı ecrimisil düzeltme ihbarnamesinin düzenlenerek davacıya tebliği edildiği, anılan ihbarnamenin iptali istemiyle de … İdare Mahkemesi'nin E:… esasına kayıtlı dosyası ile davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda; dava konusu ecrimisil ihbarnamesinin işlemden kaldırıldığı anlaşıldığından … Bölge İdaresi ... İdari Dava Dairesince davalı idarenin istinaf istemi kabul edilmekle birlikte, İdare Mahkemesi kararı kaldırılarak konusuz kalan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerekirken işin esasına girerek bir karar verilmesinde hukuki isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. TARAFLARIN TEMYİZ İSTEMİNİN KABULÜNE,
2. … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince verilen … günlü, E…, K:… sayılı kararın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinin 2/b fıkrası uyarınca BOZULMASINA,
3. 2577 sayılı Kanun'un 6545 sayılı Kanun'la değişik 50. maddesinin 2. fıkrası gereğince ve yukarıda belirtilen hususlar da gözetilerek yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın kararı veren … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesine gönderilmesine,karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 08/06/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.