Danıştay 10. Daire 2022/2392 Esas 2022/3193 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2022/2392
Karar No : 2022/3193

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Kurumu
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN_KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı tarafından, … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı ve Danıştay Onuncu Dairesinin 17/10/2019 tarih ve E:2018/935, K:2019/6851 sayılı kararı uyarınca tesis edilen ... tarih ve ... sayılı, 2004 yılına ait 414.784,51 TL bandrol ücreti idari para cezası ihbarnamesinin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla, bandrol alınarak cihazların bandrollü şekilde satılması ile bandrol ücretlerinin süresi içinde idareye ödenmesinin iki farklı hukuki sonuç doğurduğu, satıştan önce bandrol alınmayarak bandrolsüz cihaz satılması halinde 3093 sayılı Kanun'un 6. maddesi uyarınca idari para cezası verileceği, buna karşılık bandrol ücretinin süresinde ödenmemesi halinde ise 3093 sayılı Kanun'un 5. maddesi uyarınca gecikme faizinin tahakkuk ettirileceği, davacının bandrol ücretlerini ödemesinin, aynı cihazlar için bandrolleri fiilen teslim alma ve bandrollü bir şekilde satış yapma sorumluluğunu bertaraf etmediği, şirketin 2004 yılında cihazların bandrolsüz şekilde satışını gerçekleştirmek suretiyle eyleminin 3093 sayılı Kanun'un 3. maddesine aykırı olduğu sonucuna varıldığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: …Bölge İdare Mahkemesi …İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu … İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ_EDENİN_İDDİALARI:Davacı tarafından, idari para cezasının zamanaşımına uğradığı, satıştan önce cihazların bandrol ücretlerinin yatırıldığı, para cezasının hatalı olarak hesaplandığı, lehe olan kanun hükmünün uygulanmadığı, mükerrer tahsilat yapılmak istendiği, uygulanacak hukuk kuralının hatalı tatbik edildiği, bu nedenle Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI: Davalı idare tarafından, temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADIN
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
2004 yılında gerçekleştirdiği bandrolsüz cihaz satışları için davacı adına … tarihli ve … sayılı, 567.817,67-TL tutarlı ihbarname düzenlenmiş, davacı tarafından bu ihbarnameye karşı açılan davada, … İdare Mahkemesince davanın reddi yolunda verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı karar, Danıştay (Kapatılan) Onyedinci Dairesinin 17/12/2015 tarih ve E:2015/4609, K:2015/6052 sayılı kararı ile bozulmuştur.
Bozma kararına uyan … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı ile; "Satışı yapılan cihazlardan 2846 adedinin iade edildiği tespit edildiği halde davalı idarece 10.688 cihaz üzerinden idari para cezası kesildiği, dava konusu işlem tesis edilirken 2.846 adet iade edilen cihazın değerlendirilmediği, bu durumda davalı idarece, iade edilen 2.846 adet cihaz düşülmeksizin iade edilen cihazları da kapsar şekilde idari para cezası kesilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı" gerekçesiyle işlemin iptaline karar verilmiş, kararın Danıştay Onuncu Dairesinin 17/10/2019 tarih ve E:2018/935, K:2019/6851 sayılı kararı ile onanması üzerine, anılan mahkeme kararı gereği 2.846 adet uydu alıcısı cihazın iade edildiği göz önüne alınarak 7.842 adet cihaz üzerinden yeniden hesaplama yapılarak … tarih ve … sayılı, 414.784,51 TL tutarlı bandrol idari para cezası ihbarnamesi düzenlenmiş, söz konusu ihbarnamenin davacıya tebliğ edilmesi üzerine anılan işlemin iptali istemiyle bakılmakta olan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT: Davacıya ilk defa verilen idari para cezasının tesis edildiği tarihte yürürlükte olan haliyle 3093 sayılı Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu Gelirleri Kanunu'nun 1. maddesinde, "Türkiye Radyo-Televizyon Kurumuna devamlı ve yeterli gelir kaynağı sağlamak amacıyla hazırlanan bu Kanun; radyo, televizyon, video ve birleşik cihazlardan alınacak ücretler, elektrik enerjisi hasılatından ayrılacak paylar ile çeşitli gelirlerin tahakkuk, tahsilat işlemlerini kapsar."; 4. maddesinin (a) bendinde, "Aşağıdaki cihazları imal edenler cihazın satış faturasındaki (özel tüketim vergisi hariç) Katma Değer Vergisi matrahı, ithal edenler ise Gümrük Giriş Beyannamesindeki (özel tüketim vergisi hariç) Katma Değer Vergisi matrahı üzerinden bir defaya mahsus olmak üzere ........ tutarında ücret tahsil ederler ve 5'inci maddeye göre Türkiye Radyo-Televizyon Kurumuna öderler."; 5. maddesinin (a) bendinde, "Bu Kanunun 1'inci maddesinde belirtilen cihazları imal ve ithal edenler bir ay içinde sattıkları cihazlardan 4'üncü maddenin (a) bendine göre tahsil ettikleri ücretleri en geç müteakip üçüncü ayın onuna kadar Türkiye Radyo-Televizyon Kurumuna bir beyanname ile bildirerek ve aynı süre içerisinde ödemekle yükümlüdürler..."; ve 6. maddesinde, "Bu Kanunun 1'inci maddesinde belirtilen cihazların bandrolsüz veya etiketsiz satışını yapan imalatçı veya ithalatçıya Kurum tarafından bandrolsüz veya etiketsiz satılan veya satışa arzedilen her cihaz için cihazın satış bedeli kadar idarî para cezası verilir... " hükümleri yer almaktadır.
Kanun'un 6. maddesindeki, "Bu Kanunun 1'inci maddesinde belirtilen cihazların bandrolsüz veya etiketsiz satışını yapan imalatçı veya ithalatçıya Kurum tarafından bandrolsüz veya etiketsiz satılan veya satışa arzedilen her cihaz için cihazın satış bedeli kadar idarî para cezası verilir... " hükmünde yer alan "cihazın satış bedeli kadar" ibaresi 01/07/2017 tarih ve 30111 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğü giren 7033 sayılı Kanun'un 28. maddesiyle, "hesaplanan bandrol ücretinin iki katı tutarında" şeklinde değiştirilmiştir.
5326 sayılı Kabahatler Kanunu'nun 2. maddesinde, "Kabahat" deyiminin, Kanun'un, karşılığında idarî yaptırım uygulanmasını öngördüğü haksızlık anlamına geldiği; "Genel kanun niteliği" başlıklı değişik 3. maddesinde, bu Kanun'un; idarî yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümlerinin, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması hâlinde, diğer genel hükümlerinin, idarî para cezası veya mülkiyetin kamuya geçirilmesi yaptırımını gerektiren bütün fiiller hakkında uygulanacağı; "Zaman bakımından uygulama" başlıklı 5. maddesinin 1. fıkrasında, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu'nun zaman bakımından uygulamaya ilişkin hükümlerinin kabahatler bakımından da uygulanacağı belirtilmiş; madde ile atıfta bulunulan 5237 sayılı Kanun'un "Zaman bakımından uygulama" başlıklı 7. maddesinin 2. fıkrasında, "Suçun işlendiği zaman yürürlükte bulunan kanun ile sonradan yürürlüğe giren kanunların hükümleri farklı ise, failin lehine olan kanun uygulanır ve infaz olunur." hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Uyuşmazlıkta, davacı adına tescilli serbest dolaşıma giriş beyannamesi ile ithal edilen uydu alıcısı cinsi cihazların bir kısmının 2004 yılında bandrolsüz olarak satıldığından bahisle 3093 sayılı Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu Gelirleri Kanunu'nun 6. maddesi uyarınca davacı adına bandrolsüz satıldığı tespit edilen cihazların bedeli üzerinden 414.784,51 TL idari para cezası verilmesine dair işlem tesis edildiği görülmektedir.
3093 sayılı Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu Gelirleri Kanunu'nun 6. maddesinde yer verilen "Bu Kanunun 1'inci maddesinde belirtilen cihazların bandrolsüz veya etiketsiz satışını yapan imalatçı veya ithalatçıya Kurum tarafından bandrolsüz veya etiketsiz satılan veya satışa arzedilen her cihaz için cihazın satış bedeli kadar idarî para cezası verilir... " hükmünde yer alan "cihazın satış bedeli kadar" ibaresi, 01/07/2017 tarih ve 30111 sayılı Resmi Gazete'ne yayımlanarak yürürlüğü giren 7033 sayılı Kanun'un 28. maddesiyle "hesaplanan bandrol ücretinin iki katı tutarında" şeklinde değiştirilmiştir.
Yukarıda aktarılan mevzuatın değerlendirilmesinden, idarî yaptırımlar bakımından ceza verilmesinin dayanağı kuralın yürürlükten kaldırılması veya lehe düzenleme yapılması yoluyla ortaya çıkan yeni hukukî durumun dikkate alınması gerektiği sonucuna varılmaktadır.
Davacıya ilk işlem tarihi olan 12/10/2009 tarihinde yürürlükte olan 3093 sayılı Kanun'un 6. maddesi uyarınca bandrolsüz satıldığı tespit edilen cihazların satış bedeli kadar idari para cezası verilmiş ise de, yeniden hesaplanan idari para cezasının tahakkuk ettirildiği tarihten önce 01/07/2017 tarihinde yayımlanarak yürürlüğe giren 7033 sayılı Kanun ile anılan maddede, cihazların bandrol ücretinin iki katı tutarında idari para cezası verileceğinin hüküm altına alındığı görülmektedir.
Anılan Kanun'un, cihazlardan hangi oranda bandrol ücreti alınacağını düzenleyen 4. maddesinde ise, bandrol ücretinin, bir cihazın satış bedeli üzerinden belli bir yüzde hesaplanmak suretiyle belirleneceğinin hükme bağlandığı görüldüğünden; Kanun'un 4. ve 6. maddeleri birlikte değerlendirildiğinde, cihazın bandrol ücreti tutarının iki katının, her durumda satış bedelinin altında bir bedel olacağı, bu haliyle değişen 6. maddenin davacı lehine olduğu anlaşılmaktadır.
Bu durumda, ilk işlem tarihi olan 12/10/2009 tarihinde, cihazların bandrolsüz satışını yapan imalatçı veya ithalatçıya cihazın satış bedeli kadar idari para cezası verilmesi öngörülmesine rağmen 7033 sayılı Kanun ile getirilen cihazların satış bedelinin belli bir kısmı olan bandrol ücretinin iki katı tutarında idari para cezası tahakkuk ettirileceği yolundaki kuralın, davacı lehine olduğu sonucuna ulaşıldığından dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmamaktadır.
Bu itibarla, davanın reddi yönündeki … İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf isteminin reddine ilişkin temyize konu …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin KABULÜNE,
2. Davanın reddine ilişkin … İdare Mahkemesi kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı temyize konu kararının BOZULMASINA,
3.Kullanılmayan … TL yürütmenin durdurulması harcının davacıya iadesine,
4. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 09/06/2022 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.